Goedemorgen Nederland (NPO 1) begon dinsdagochtend de tweede helft met een vrolijk itempje over Rick Astley, wiens oude hit ‘Never Gonna Give You Up’ de mijlpaal van één miljard streams op Spotify had gehaald. Ze moesten aan gast Sjuul Paradijs, Telegraaf-baas in ruste, uitleggen wat ‘rickrolling’ betekende: de online prank dat mensen elkaar schijnbaar een leuke filmpje stuurden, maar in werkelijkheid de zeurderige oorwurm van Astley.
„Laten we voor nog mee rock-’n-roll naar Den Haag gaan!” zei de presentator, en hij schakelde naar zijn olijke verslaggever in de gang van de PVV-fractie. Die was net zijn praatje begonnen toen hij werd meegesleurd door een stroom cameramensen richting de witte branddeur. Hij ontkwam nog net, met het microfoonsnoer om zijn nek. Rock-’n-roll! Toen Geert Wilders door de branddeur stapte om de val van zijn kabinet aan te kondigen, had Goedemorgen Nederland verder het nakijken: het NOS Journaal brak in en nam de uitzending over.
Zo denderde het de hele dag door. Iedereen mocht Wilders een stomp geven. AD-verslaggever Elodie Verweij vertelde in Eva (NPO 1) dat ze Wilders diep in de ogen had gekeken. Ze zag: „Een man die weg wilde.” Het gaat om een scheiding, verduidelijkt politiek duider Ron Fresen. „Nou, iemand is uit het huis gerend en laat ons met de afwas achter”, verscherpte demissionair minister Eelco Heinen (Financiën, VVD). De in de steek gelaten coalitiegenoten van Wilders waren verbijsterd, pissig en teleurgesteld, de val van het kabinet was „onverantwoordelijk” en „onnodig”. Vijftien uur lang werd dit verhaal herhaald in alle nieuwsrubrieken en talkshows.
Alle talkshows? Nee, één programma bleef dapper weerstand bieden tegen het dominante narratief: Ongehoord Nieuws (NPO 1). Hier in de Upside Down vonden ze het terecht dat Wilders wegliep uit het kabinet. Had hij veel eerder moeten doen. Hij werd in de coalitie namelijk enorm tegengewerkt. Dat kabinet was niet eens rechts te noemen. Volgens het programma kon Wilders bij de verkiezingen op een grote overwinning rekenen. Het eigen volk stond immers pal achter zijn asielplannen. Ze verweten Wilders wel dat hij niets aan de opbouw van zijn beweging deed. Voorbeeld: „Er is niemand met een beetje conservatief geluid bij de NPO terechtgekomen.”
Drie keer De Telegraaf
Huh? Het schokkende is juist dat de publieke omroep drie keer De Telegraaf is geworden. Hoofdzender NPO 1 wordt iedere werkdag geopend door Goedemorgen Nederland en afgesloten door Goedenavond Nederland – talkshows van de rechtse omroep WNL, ooit opgericht door De Telegraaf. Tussendoor komt Eva, waar VVD-sympathieën ook als vanzelfsprekend gelden. Eva Jinek was voor de gelegenheid teruggekomen van vakantie en presenteerde haar talkshow ná die van haar invaller, Hila Noorzai. Pijnlijk voor de invaller want Jinek zette een wervelende politieke show neer waarbij alle andere praatprogramma’s verbleekten.
Het schokkende is juist dat er nog weinig ruimte is tussen Ongehoord Nieuws en de andere talkshows. Die zijn weliswaar allemaal op de hand van de VVD maar ze verkondigen dezelfde ideeën. Zo is het volkomen normaal om „migratie” (lees: vluchtelingen van kleur) als „groot probleem” aan te merken.
Dat bleek het sterkste bij Vandaag Inside (SBS6). Net als Jinek was Johan Derksen voor één dag teruggekomen van vakantie om met een slordige vakantiebaard de val van het kabinet te bespreken. De machtige opinieleider (één miljoen kijkers) schaarde zich ooit achter Baudet en daarna achter Wilders. Nu zei hij dat hij zich schaamde voor die dwaling. Hij was terug bij de VVD.
Goed nieuws voor Dilan Yesilgöz, die bij hem aanschoof. De VVD-leider gaf de verkiezingscampagne een vliegende start door in maar liefs drie talkshows op rij te verschijnen. Haar repeterende boodschap: Wilders is een wegloper die er niets van bakt, dus je kunt beter op mij stemmen, want ik heb precies dezelfde ideeën over asielzoekers en moslims.
Zo begon de verkiezingsstrijd in het grimmige besef dat alle tv-zenders stevig in handen zijn van xenofoob rechts. En dat de kiezers straks worden ge-geert-rolled: ze denken dat ze op die keurige VVD stemmen, maar ze krijgen het oude liedje van Geert Wilders.
