Het bleek Super Saturday dit weekend, de eerste zaterdag van een nieuw jaar en een nieuw tv-seizoen. Een recordaantal programma’s begon weer, of voor het eerst. Ik telde er 8. Nieuwe programma’s als Kook van jou met Yvon Jaspers die gaat koken met mensen die hun boodschappen wekelijks moeten halen bij de voedselbank. Hun omstandigheden mogen bar en boos zijn, de toon van Yvon is onverminderd opgewekt en optimistisch – daar moet je tegen kunnen.
Verder veel nieuwe afleveringen van oude bekenden. Kennisquiz Weet ik veel, waar je met wat algemene kennis nog aardig kunt meekomen, en de kijkcijferknaller met 3 miljoen kijkers: Wie is de Mol? Dit is seizoen 23, zou mij verbazen als het me dit keer zou lukken tot de ontknoping te kijken en het nog min of meer te begrijpen ook.
Met al het nieuws op zaterdag wilde ik het toch hebben over het ouds op zondag, en wel over Bassie & Adriaan: een schat aan herinneringen. De documentaire draaide eind 2023 in de bioscopen, dit was de tv-première. De titel leek zo geplukt uit de oude Bassie & Adriaan-doos. B&A en het geheim van de schatkaart, B&A en de geheimzinnige opdracht, B&A en de verdwenen TROS-ster. En al die programma’s waren waarschijnlijk spannender dan deze documentaire, uitgezonden door AVROTROS, de omroep die tussen 1978 en 1996 alle Bassie & Adriaan-afleveringen uitzond. Misschien had dat te denken moeten geven, dat het geen echte documentaire zou worden, maar een verzameling compilaties, terugblikken en gesprekken met de broers Aad en Bas van Toorn zelf, plus met bewonderaars als Paul de Leeuw, Gert Verhulst en Mart Hoogkamer, de zanger die in 2023 een remake uitbracht van het B&A-liedje ‘In Spanje’.
Zo jammer dit. En heus niet omdat ik nou zo’n fan was of ben van clown Bassie en acrobaat Adriaan. Maar als je zo lang op televisie bent geweest dat je drie generaties kinderen hebt leren oversteken (‘Kijk links, kijk rechts, en nog een keer’) en uitdrukkingen hebt gemunt als ‘Wat er ook gebeurt, altijd blijven lachen’ en ‘Dat ga ik eens aan de binnenkant van mijn ogen bekijken’ dan ben je net zo’n begrip als, zeg, De dikke en de dunne of Koot en Bie. Dat rechtvaardigt een echt portret, geen loftrompet. Ik wil geen tachtigjarige Adriaan van Toorn die in de laatste seconde tegen de camera zegt: ‘Ik hou van je, broertje’. Zijn broertje is ondertussen bijna 88 en zit door ziektes en gebreken in een rolstoel. Wat ik wil weten is waarom de broers die 25 jaar als The Crocksons een internationale acrobatenact hadden en samen zo ongeveer als één lichaam optraden, waarom die in de laatste jaren van hun leven ruzie krijgen over coronavaccinaties. Antivaxer Bas wilde vaxer Aad niet meer over de vloer omdat hij besmettelijk zou zijn. Dat moet ik dan weer in de bladen lezen. Ook dat het weer koek en ei is trouwens. Wat bijdroeg aan de verzoening was de introductie van een Bassie & Adriaan-game. Want het winkeltje van de broers is nog altijd geopend, met een eigen YouTube-kanaal en binnenkort een heruitgave van de autobiografie van Adriaan, Moe, ik kan een salto! Broer Bas heeft z’n eigen autobiografie, Allememaggies!
Van de week zag ik bij een talkshow, vraag me niet welke, Hans Klok vertellen over de broers Van Toorn. Het ging over de acrobatenact die hen wereldberoemd maakte. Iets met een tafel, daarop een stoel, nog één en nog één en daarbovenop de broers. „Levensgevaarlijk”, zei Klok. Zou nu nooit meer mogen, zo’n act. Joop van den Ende had ik ook wel willen horen over het duo. Hij stond aan het begin van hun carrière, haalde ze in 1980 over een eigen circus te beginnen. „De grootste fout ooit”, wil Bassie in de documentaire vertellen. Broer Aad sust hem. „Wat gebeurd is, is gebeurd.” Precies, en wat, dat hadden we graag willen weten.
