Na vier jaar vindt Jeroen Rijpkema het goed: hij stopt in de loop van komend jaar als topman van Triodos Bank. Dat maakte het bedrijf donderdag bekend, gelijktijdig met de halfjaarcijfers.
De aankondiging komt ruim van tevoren – Rijpkema gaat pas in mei 2025 weg, maar wel op een moment dat er veel speelt bij Triodos. De bank bereidt zich voor op een beursgang die wordt overschaduwd door een voortetterend conflict met certificaathouders. Een groot aantal daarvan heeft financiële claims ingediend.
„Het voelt vanzelfsprekend”, zei Rijpkema donderdag over zijn vertrek. Zijn vierjarige aanstelling loopt volgend jaar af. „Dan is het de vraag: ga ik het nog vier jaar doen? Ik denk dat het in het belang van het bedrijf is dat er een nieuwe generatie komt die voor meerdere termijnen beschikbaar is.” De suggestie dat hij vertrekt vanwege alle ophef rond de certificaten en de bank deed hij van de hand. „Nee. Ik voel me uitstekend en vind het nog steeds heel leuk.”
De cijfers die Rijpkema presenteerde waren prima. Triodos noteerde een winst van rond de 36 miljoen euro, meer dan de 35 miljoen uit het eerste halfjaar van 2023. Wel blijft de rentabiliteit op het eigen vermogen, een belangrijke graadmeter in de bankensector, steken op 5,6 procent, terwijl dit bij veel grootbanken boven de gezond geachte 10 procent uitkomt.
Volgens Rijpkema heeft dat te maken met de groene keuzes die Triodos maakt. „Wij hebben een ander model en zijn niet van het hoogste financieel rendement.” Over de gezondheid van de bank zegt dat wat hem betreft weinig. „Er is nog nooit verlies gemaakt en de kapitaalratio’s zijn goed.”
Ik voel me uitstekend en ik vind het nog steeds leuk
De goede resultaten van Triodos (1.900 werknemers, 750.000 klanten in onder meer Nederland, Duitsland en Spanje) zouden een uitstekende opmaat kunnen zijn voor de beursgang die in het tweede kwartaal van volgend jaar moet gaan plaatsvinden. Alleen, Triodos kampt met een enorm probleem. Er woedt al langere tijd een groot conflict met certificaathouders dat zich naar de rechtszaal dreigt te verplaatsen.
Waarde verdampt
De 14.000 certificaathouders van de bank – een alternatieve vorm van aandeelhouders – hebben tijdens de coronapandemie een aantal jaar hun belegging in de bank niet te gelde kunnen maken. Dat leverde sommige certificaathouders financiële problemen op.
Toen de verkoop van certificaten vorig jaar zomer werd hersteld, kwam daar een flinke teleurstelling bij. Vlak voor de pandemie waren de certificaten ruim 84 euro waard. Bij de heropening bleek een groot deel van de waarde verdampt. Verkopers krijgen momenteel al maanden net iets meer dan drie tientjes voor hun certificaat. Als ze überhaupt al een koper vinden.
Afgelopen mei koos het bestuur van de bank voor een beursnotering als oplossing. Dat moet de verhandelbaarheid van de stukken vergemakkelijken en institutionele beleggers aantrekken, die het toch zeer duurzame Triodos nu links laten liggen. Ook zouden jongere beleggers beter gevonden moeten worden – de huidige certificaathouders zijn grotendeels gepensioneerd.
Maar om een beurssucces te worden, zullen eerst dreigende claims van certificaathouders uit de weg geruimd moeten worden. Met allerlei mogelijke kosten die nog boven de markt hangen is het aandeel Triodos niet erg aantrekkelijk. In Spanje lopen honderden zaken, waarvan Triodos er tot dusver 133 verloren heeft en waarbij het voor 5,1 miljoen euro aan stukken heeft moeten terugkopen. Er is nog eens 1,9 miljoen opzij gezet als voorziening voor mogelijke toekomstige kosten. In sommige zaken gaat Triodos in hoger beroep.
In België en Duitsland werken groepen certificaathouders ook aan claimzaken. In Nederland hebben 1.200 certificaathouders, waarvan een aantal met meer dan een miljoen euro aan stukken zich aangesloten bij de claimzaak van een stichting genaamd Triodos Tragedie. De inschrijving voor die zaak is inmiddels gesloten, nu is het wachten op een dagvaarding. Mogelijk vinden de eerste zittingen plaats precies in de maanden waarin het bestuur van Triodos een roadshow zal maken langs potentiële nieuwe beleggers.
Lees ook
Beschaafd maar fel zeggen certificaathouders tegen Triodos: zo kan het niet langer
Rijpkema zei donderdag dat er gekeken wordt of „we met de mensen die nog niet tevreden zijn een streep kunnen zetten onder het verleden”. Daarbij zou de bank onder meer kijken naar „manieren om mensen nog meer bij de bank de betrekken”.
Moet er niet gewoon zo snel mogelijk geschikt worden? Rijpkema: „Dat is een goede vraag, maar zoals ik al meerdere keren uiteen heb gezet: uiteindelijk betalen aandeelhouders dit zelf. Alles wat je uitkeert, gaat ten koste van de verdiencapaciteit van de bank zelf.” In de cijfers zijn volgens hem nog relatief weinig voorzieningen voor schikkingen opgenomen, omdat een bedrijf volgens accountancyregels echt een grote kans moet zien dat het „de kosten daadwerkelijke gaat maken”. „In Spanje hebben we daar goed naar gekeken. In andere landen is dit nog niet aan de orde.”
Vertrouwen terugwinnen
Ondertussen hangt er ook nog een zaak bij de Ondernemingskamer boven de markt van de Stichting Certificaathouders Triodos Bank (SCTB), de belangenclub met de grootste aanhang. De SCTB vraagt al een hele poos om een ‘totaalpakket’ aan maatregelen om het vertrouwen van de certificaathouders terug te winnen. Op een aantal punten zijn er al stappen gezet, zoals meer stemrecht voor de certificaathouders. Op het punt van een „betekenisvolle financiële tegemoetkoming” is er nog geen overeenstemming.
Bij de Ondernemingskamer zou de SCTB een onderzoek naar wanbeleid van het bestuur van de bank kunnen eisen. Mocht dat onderzoek worden toegewezen en er inderdaad wanbeleid worden vastgesteld, dan zou dat mogelijk de weg vrijmaken voor een schadevergoeding via de rechter. De SCTB zat al eerder bij de Ondernemingskamer. Die wees destijds weliswaar een verzoek tot wanbeleidonderzoek af, maar was in het vonnis wel zeer kritisch over het beleid van het bankbestuur.
Lees ook
Met beursgang wil Triodos een zwarte bladzij omslaan
Met de kwestie moet uiteindelijk wel iets gebeuren vóór de beursgang van Triodos, zegt Joost Schmets van de Vereniging voor Effectenbezitters (VEB). „De buffers van de bank zijn best goed. Maar om de certificaten aantrekkelijk te maken, zal er wel iets met die claims moeten gebeuren.” Hij hoopt dat topman Rijpkema hierin nog iets kan betekenen voor zijn vertrek. „Misschien dat de aankondiging van zijn vertrek juist speelruimte geeft om iets te doen. Dan wordt Triodos weer een belegging die enigszins aantrekkelijk kan zijn.”
