N.B. Het kan zijn dat elementen ontbreken aan deze printversie.
Verliezen Geldschieters van Triodos bereiden een claim voor, nu hun certificaten fors minder waard zijn geworden. Volgens de topman duperen ze daarmee de bank én andere certificaathouders.
:format(webp)/s3/static.nrc.nl/images/gn4/stripped/data104100780-289741.jpg)
Een collectieve claim tegen Triodos is volgens topman Jeroen Rijpkema „niet in het belang van certificaathouders”. Om te beginnen omdat banken het best functioneren bij rust en vertrouwen. Maar minstens zo belangrijk: „Als mensen een schadevergoeding eisen van de bank, moet die worden betaald door alle certificaathouders sámen. Het kapitaal van de bank is van hen.”
Rijpkema reageerde daarmee op de aankondiging, woensdag, dat twee claimorganisaties een zaak tegen Triodos voorbereiden. Bij de ene, Triodos Tragedie, hebben zich zeshonderd geldschieters aangesloten. Bij de andere, Red Triodos, zijn dat er zo’n driehonderd. Die laatste stichting wordt aangevoerd door Pieter Lakeman, die in 2009 met zijn oproep geld bij DSB weg te halen de val van die bank inluidde.
Volgens topman Rijpkema heeft Triodos nog geen claim ontvangen, zei hij donderdag bij de toelichting op de halfjaarcijfers van zijn bank (2022: 375 miljoen euro omzet, 1.800 werknemers). „Maar mocht dat gebeuren, dan praat je over langdurige processen. Naar onze overtuiging is het beter om samen rónd de bank te staan en te kijken naar de toekomst. Maar: iedereen is vrij zijn eigen keuzes te maken.”
Coronapandemie
De onvrede draait om het kapitaal dat ruim 43.000 partijen in Triodos hebben gestoken sinds de oprichting van de bank in 1980: ruim 1,2 miljard euro. In ruil daarvoor kregen ze een certificaat. Daarmee verwierven ze geen stemrecht, zoals bij aandelen, maar profiteren ze wel van de prestaties van Triodos: ze krijgen dividend, en de waarde van het certificaat groeit mee met de bank. De certificaten kunnen ze alleen bij en aan de bank zelf kopen en verkopen.
Dit werd een probleem toen de coronapandemie uitbrak en een bovengemiddeld aantal certificaathouders zijn stukken weer wilde omzetten in geld. Triodos kon zo’n golf verkopers niet aan. Er waren onvoldoende nieuwe kopers en de bank mag door regelgeving slechts voor een beperkt bedrag aan eigen certificaten inkopen.
Voor de duurzame bank was het overaanbod reden het handelssysteem in maart 2020 van de ene op de andere dag te sluiten. Daardoor konden de certificaathouders, veelal particulieren, niet bij hun inleg. Ook niet toen de waarde in één klap daalde omdat Triodos vanwege boekhoudregels een actuele prijs op de stukken moest plakken, en die vanwege de slechte verhandelbaarheid eind 2021 afwaardeerde naar 59 euro.
Om certificaathouders tegemoet te komen en de handel te vergemakkelijken besloot Triodos de aan- en verkoop van de stukken te verhuizen naar een semi-openbaar platform: Captin. Daar zouden geldschieters hun certificaten elke week op woensdag kunnen verhandelen, zonder limiet. Dat had gevolgen voor de prijs, waarschuwde Triodos destijds. De waarde van een certificaat was niet meer gekoppeld aan de waarde van de bank, maar kwam voortaan tot stand via vraag en aanbod.
:format(webp)/s3/static.nrc.nl/images/gn4/stripped/data104076315-c8cc82.jpg)
Deze zomer kwam de handel weer op gang, na een pauze van ruim drie jaar. Het werd voor certificaathouders een teleurstelling. Aanbod was er volop, geïnteresseerde kopers waren er amper. Op de eerste dag werd een stuk nog voor 50 euro verkocht, op het dieptepunt voor 22,50 euro. Voordat de pandemie uitbrak, betaalde Triodos nog 84 euro.
Balans
In Spanje leidde de consternatie rond de certificaten tot 332 rechtszaken, vermeldt Triodos nu bij zijn halfjaarcijfers. In 50 gevallen deed de rechter al uitspraak: 23 keer kreeg Triodos gelijk, de andere keren de certificaathouder. Maar afgewikkeld zijn de zaken niet, in bijna alle gevallen ging de verliezer in beroep.
Rijpkema kan zich voorstellen dat de lage handelsprijzen certificaathouders „onzeker” maken, zegt hij. Maar op een nieuw platform heeft de handel volgens hem ook tijd nodig om op te starten. „We hebben er vertrouwen in dat dit de manier is om de verhandelbaarheid van certificaten te herstellen, maar het kost enige tijd om tot een balans in prijs en volume te komen.
De topman wijst erop dat je bij vrijwel elke bank verschil ziet tussen de intrinsieke waarde en de waarde die wordt bepaald op een handelsplatform. „Dat is op dit moment de waardering voor de financiële sector. We zijn altijd duidelijk geweest dat dit een consequentie is van het nieuwe systeem. Misschien dat die waardering over een tijd hoger is, maar dat kan ik niet voorspellen.”
Triodos kan volgens Rijpkema tot die tijd twee dingen doen om de handel te verbeteren: zorgen dat het nieuwe platform functioneert, en zorgen dat Triodos aantrekkelijk is om in te investeren. Na zeven handelsrondes is dat volgens hem geslaagd. „We zien dat het systeem werkt.” Ook zijn via het nieuwe platform vijfhonderd nieuwe investeerders ingestapt in Triodos.
Tegelijkertijd presenteerde de bank donderdag flink verbeterde resultaten. Zo eindigde Triodos – geholpen door de hogere rente – de eerste helft van het jaar met een omzet van 230 miljoen euro, bijna een derde meer dan een jaar eerder. De winst steeg nog veel sterker, met bijna 90 procent tot dik 35 miljoen euro.
Voor de certificaathouders is dat „goed nieuws”, stelt Rijpkema. Omdat zij de helft van de nettowinst uitgekeerd krijgen, levert hun dat 1,23 euro diviend per certificaat op. Over de laatste twaalf maanden keerde Triodos al 4,35 euro aan dividend uit. Of dat goede nieuws tot meer interesse in de certificaten leidt, blijkt pas over een paar dagen. Woensdag opent de handel erin weer.
