Triodos heropent na drie jaar de handel in certificaten, geen ruimhartige compensatie gedupeerden

Het was een harde klap voor veel certificaathouders van Triodos. Aan het begin van de coronacrisis, in maart 2020, legde de duurzame bank de handel in certificaten stil, waardoor bezitters ervan plotseling niet meer bij hun kapitaal konden. Sommige ondernemers kwamen in geldnood en gingen failliet, andere beleggers konden niet meer bij hun pensioenpotje.

Na drie jaar kunnen certificaathouders binnenkort eindelijk weer bij hun kapitaal. Triodos maakte dinsdag bekend op 5 juli de handel te hervatten. De waarde van de certificaten zal vermoedelijk flink lager liggen dan de 84 euro waarvoor ze voor het stilleggen van de handel werden verhandeld. De bank hield eind 2021 al rekening met een waardeverlies van zo’n 30 tot 45 procent.

Sinds de oprichting van Triodos, in 1980, staken ruim 43.000 ‘partijen’ samen meer dan 1,2 miljard euro aan kapitaal in Triodos, in ruil voor een certificaat van aandeel in de bank. Hiermee hadden zij geen stemrecht op de aandeelhoudersvergadering, maar profiteerden ze wel van goede resultaten van de bank via dividend en waardegroei van hun certificaten.

Totdat het in maart 2020 misging. De uitbraak van het coronavirus in Nederland bracht bij beleggers onzekerheid teweeg. Veel mensen tegelijk wilden hun certificaten omzetten in geld, dat bijvoorbeeld nodig was om hun bedrijf overeind te houden. Volgens Triodos was die stormloop reden het interne handelssysteem van de ene op de andere dag te sluiten. De bank mocht van toezichthouders weliswaar tot 3 procent van het eigen vermogen (destijds 36 miljoen euro) inzetten om overaanbod aan verkopers op te vangen door zelf certificaten in te kopen, maar in dit geval zou het buffermaximum zijn overschreden.

Extern handelsplatform

Een poging de handel in oktober 2020 te hervatten mislukte. Hierop ging Triodos op zoek naar een meer duurzame oplossing. Eind 2021 kondigde de bank aan op termijn de handel te verplaatsen naar een semi-openbaar handelsplatform, naar nu blijkt Captin. Dit is een multilateral trading facility (MTF) waarop de handelswaarde van de certificaten niet langer direct is gekoppeld aan de netto-activa van de bank, maar tot stand komt op basis van vraag en aanbod. De verhandelbaarheid wordt in de toekomst niet meer beperkt door de buffer van 3 procent. Daarnaast krijgen certificaathouders stemrecht op de aandeelhoudersvergadering.

De heropening van de handel belooft spannend te worden, zowel voor Triodos als voor beleggers. De bank houdt rekening met stevige fluctuaties en sluit niet uit dat de wekelijkse veiling van certificaten tijdelijk stilgelegd moet worden. Of de eerder genoemde 30 tot 45 procent waardevermindering nog steeds tot de verwachting behoort, wil Triodos-bestuursvoorzitter Jeroen Rijpkema niet zeggen: „Zo kort voor de handel wil ik me daar niet over uitspreken.”

De drie jaar durende handelsstop leidde tot boosheid onder beleggers. Zij konden niet meer bij hun geld, wat soms tot grote financiële problemen leidde. Dit voorjaar stonden de in een stichting verenigde certificaathouders tegenover Triodos bij de Ondernemingskamer in Amsterdam, met de vraag of sprake was van verwijtbaar handelen door de bank. Het hof besloot uiteindelijk geen onderzoek in te stellen naar wanbeleid en vroeg de certificaathouders te wachten tot de notering bij het externe handelsplatform was geregeld.

Lees ookWas bij Triodos sprake van wanbeleid? Beleggers in de duurzame bank willen dat graag weten

Excuses van topman

Tijdens de jongste aandeelhoudersvergadering bood Rijpkema al zijn excuses aan. „Een deel van de certificaathouders is begrijpelijkerwijs boos en verdrietig. Tegelijk zijn er ook certificaathouders die weliswaar teleurgesteld zijn, maar wel de bank steunen in zijn ideële missie.”

Tot nu toe meldde 26 procent van de certificaathouders zich aan bij het externe handelsplatform, een aantal dat „iedere week groeit”. Het kan zijn dat zij hun certificaten bij aanvang van de markt willen slijten, of juist willen bijkopen. Rijpkema noemt dat percentage positief: „Het betekent dat een grote groep geen behoefte heeft aan het verhandelen en geïnvesteerd wil blijven.” Tegelijkertijd uitte een deel van de certificaathouders kritiek op het externe platform, dat privacygevoelig zou zijn en lastig toegankelijk.

De Stichting Certificaathouders Triodos Bank, die in maart door de Ondernemingskamer teleurgesteld werd in het verzoek om een onderzoek, besloot daarop niet in hoger beroep te gaan. Wel vraagt de stichting financiële compensatie voor de waardedaling. Rijpkema ziet er geen mogelijkheden voor: „Een ruimhartige tegemoetkoming zou door diezelfde certificaathouders betaald worden. Wel kijken we naar het uitkeren van een interim-dividend en kijken we naast onze ideële doelstellingen ook naar het verbeteren van de financiële rendementen.”