Topsporters in examentijd: ‘Misschien presteerde ik dit seizoen wat minder, maar als ik het haal, was dat het me waard’

Posted on May 5, 2025 by admin

In een comfortabele trui, het haar nonchalant opgestoken, oogt Anne de Kort (19) als een gewone scholier die zich voorbereidt op het eindexamen. De schoolboeken heeft ze net van de keukentafel gehaald, de plek waar ze meestal leert. Alleen het wit met gouden sporthorloge om haar pols waarop haar hartslag te zien is, verraadt dat ze ook sporter is.

Sinds dit jaar zeilt Anne bij de Topzeilacademie van het Watersportverbond, de hoogste opleiding in de Nederlandse zeilsport. „Mijn coach wilde dat ik mijn trainingen bijhield met een horloge,” zegt Anne. „Zo’n zwart, lomp ding vond ik niks, maar deze past gewoon bij m’n sieraden.”

De 19-jarige uit Alphen aan den Rijn is de afgelopen periode bijna niet in Nederland geweest. Ze trainde in de winter op Lanzarote, een van de Canarische Eilanden. Haar teamgenoten zijn nog steeds in het buitenland, maar Anne zeilt op dit moment even helemaal niet. Haar focus ligt op het havo-examen.

Vermoeidheid

Voor veel scholieren is het eindexamenjaar zwaar, maar voor jonge topsporters is het laatste jaar van de middelbare school vaak nog intensiever. Shorttracker Stijn de Vries (17) traint bij het KNSB Talent Team. Afgelopen winter stond hij twee keer per dag op het ijs in Utrecht. Reizen naar zijn school in Haarlem tussen de trainingen door kostte te veel tijd, waardoor hij de examenstof zelfstandig moest doornemen, zonder uitleg van een docent. „Dat was echt pittig”, zegt Stijn. „Mijn cijfers waren in het begin van dit jaar ook erg slecht.”

De dagen van sporttalenten zijn strak ingedeeld, er is weinig ruimte voor rust. Bokser Liz Thijssen (16) uit Den Bosch – vorig jaar Nederlands kampioen in de A-Klasse junioren tot 60 kilogram – doet deze maand eindexamen vmbo-t. Door haar zware trainingen zit ze vaak vermoeid in het klaslokaal. In plaats van opletten wil ze liever „gewoon slapen en eigenlijk niks doen”.

Door de extra drukte op school, hebben sporters als zij nóg minder tijd voor sociale activiteiten. „Terwijl anderen in het weekend naar feestjes gaan, heb ik een training of wedstrijd,” zegt Liz. „Mijn prioriteiten liggen gewoon ergens anders.”

Juist de sociale interacties met leeftijdsgenoten zijn van grote waarde voor topsporters, benadrukt sport- en prestatiepsycholoog Lex Ligtenberg. „Het voorkomt dat ze volledig opgeslokt worden door een strenge topsportomgeving.”

Doordat topsporters op jonge leeftijd intensieve begeleiding krijgen, missen ze volgens Ligtenberg zelfstandigheid en sociale vaardigheden die ze nodig hebben voor hun maatschappelijke carrière. „Alles wordt voor ze geregeld – van trainingsschema’s tot herstelmaaltijden. Dat werkt voor hun sportprestaties, maar bereidt hen niet voor op het gewone leven.”

Op de rem trappen

De combinatie van eindexamen en topsport vereist veel discipline, zeggen de drie sporters die NRC sprak. „Als ik laat in de avond terugkom van de training ben ik gesloopt,” zegt Stijn. „Dan wil ik meteen naar bed en niet nog leren.”

Voor Anne was studeren tijdens trainingskampen dit jaar het moeilijkst. Na twee intensieve trainingen per dag – zowel fysiek als mentaal zwaar – heeft ze pas ’s avonds tijd om te studeren. „Ik ben dan gesloopt als ik begin met studeren. In een druk huis, met anderen om me heen, is concentreren extra lastig.”

Wanneer jonge sporters hun grenzen niet goed bewaken, kan het eindexamenjaar leiden tot overbelasting of zelfs een burn-out, denkt psycholoog Ligtenberg. „Topsporters zijn vaak perfectionistisch en voelen extra druk om goed te presteren – ook op vlakken naast het sporten. Ze vinden het lastig om op de rem te trappen.”

zeilen ‘Ik kom hier alleen om mijn diploma te halen, en dan ben ik weg’

Anne de Kort (19), zeiler
Eindexamen havo

„Prioriteiten stellen heb ik vorig jaar geleerd, toen ik zakte voor mijn vwo-eindexamen. Mijn focus lag zowel op school als op het zeilen, maar ondanks dat ik mijn examen over twee jaar had verspreid, werkte dat niet. Mijn school is een reguliere middelbare school, maar ook een topsportschool, die extra begeleiding biedt aan topsporters – al had ik hem daar niet op uitgezocht. Op mijn school zijn er twee verschillende sportstatussen. Lootstatus is de hoogste, wat betekent dat de school je alles biedt wat je nodig hebt om school en sport goed te combineren, zolang je cijfers goed zijn. Halverwege de vijfde klas kreeg ik deze status en daardoor de mogelijkheid om mijn eindexamen te spreiden over twee jaar: het ene jaar vier vakken, het andere drie.

Dit jaar ligt mijn prioriteit volledig bij het zeilen, behalve deze maand. Maar na mijn examen vlieg ik meteen naar het EK in Griekenland.

Toch wilde ik mijn diploma halen, dus doe ik dit jaar eindexamen havo. Ik zit nu met de broertjes en zusjes van mijn vrienden in de klas. Omdat het leeftijdsverschil groot is, heb ik niet echt een klik met ze. Maar ik kom hier toch alleen om mijn diploma te halen, en dan ben ik weg.

Gelukkig hoef ik dit jaar weinig naar school, omdat ik vorig jaar alle lessen al heb gehad en niet meer leerplichtig ben. Samen met mijn topsportbegeleider plan ik mijn toetsen, die ik online vanuit het buitenland maak. Tijdens de toets kijkt mijn begeleider via een videogesprek mee, om te checken of ik niet stiekem in de stof kijk.

De motivatie om te leren op trainingskamp vind ik het lastigst. Als ik gesloopt ben, is het moeilijk om mezelf ertoe te zetten. Mensen denken vaak dat een trainingskamp een soort vakantie is, maar zeilen is mijn werk. Het is fysiek en mentaal zwaar: zeil vasthouden, hangen in de trapeze, geconcentreerd blijven in de felle zon op het water. We trainen twee keer per dag, en pas na het avondeten heb ik tijd om te studeren. In een klein huis, met iedereen kletsend in de woonkamer, is dat niet makkelijk.

Gelukkig vind ik mijn leven fantastisch en het zeilen echt leuk. Daardoor kost het me gelukkig niet zoveel energie.

Boksen‘Door goed eten kan ik mijn intensieve schema volhouden’

Liz Thijssen (16), bokser
Eindexamen vmbo-t

„Goed eten is het belangrijkste om mijn school en topsport te kunnen combineren. Ik train zes keer per week: boksen op maandag, woensdag, vrijdag en zaterdag. Kracht- en conditietraining op dinsdag en donderdag. Als ik doordeweeks in Rotterdam train, mag ik de volgende ochtend gelukkig iets later beginnen op school.

Meestal ga ik rond acht uur ’s ochtends de deur uit naar school in Vught. Tegen half vijf ben ik thuis, eet snel en vertrek meteen naar training. Rond tien uur ’s avonds eet ik nog wat en ga daarna slapen.

Door de zware trainingen ben ik de volgende ochtend in de klas moe. Het enige wat ik wil, is slapen en herstellen. Toch moet ik actief zijn in de klas. Na school heb ik geen tijd om huiswerk te maken zoals mijn klasgenoten – dat moet ín de les. Mijn energie haal ik uit mijn eten. Daardoor kan ik mijn intensieve schema volhouden.

Vanaf mijn veertiende train ik mee met TeamNL, als een van de jongste boksers. De meesten waren toen vijf jaar ouder. Sindsdien heb ik veel geleerd waar leeftijdsgenoten van mij misschien pas later mee te maken krijgen: prioriteiten stellen, doelen bepalen en omgaan met druk.

Vroeger maakte ik dingen snel te groot in mijn hoofd. Door veel te praten met de mensen om me heen, heb ik geleerd om te relativeren. Dat helpt me ook op school.

Voor het eindexamen ben ik daarom niet zenuwachtig. Het enige wat ik vervelend vind, is dat je zo lang stil moet zitten voor zo’n toets.”

Shorttrack ‘Soms denk ik om half zes als de wekker gaat: wat ben ik aan het doen?’

Stijn de Vries (17), shorttracker
Eindexamen gymnasium

„Het is tien minuten lopen naar het station van Haarlem. Om tien over half zes ’s ochtends ga ik de deur uit. Soms denk ik om half zes als de wekker gaat: wat ben ik aan het doen? In de trein eet ik de boterhammen die ik de avond ervoor heb gesmeerd en kom rond half zeven aan in Utrecht. Vanaf hier fiets ik naar de ijsbaan. Onze warming-up begint om zeven uur.

Na de training, rond half elf, begin ik met leren. Omdat ik een topsportstatus heb van NOC*NSF, de overkoepelende sportorganisatie in Nederland, mag ik de lessen op school missen. Op woensdag moeten we fietsen, dat doen we individueel. Daardoor kan ik die dag gewoon naar school en ga ik daarna fietsen.

Aan het begin van dit schooljaar was het wel even zoeken hoe ik alle stof zelfstandig ging begrijpen. Zeker bij vakken als Wiskunde B of Latijn.

Op school hoor ik vaak: jij mag tenminste doen wat je leuk vindt. En natuurlijk, ik vind shorttracken superleuk, maar de realiteit is ook dat het zwaar is. Na mijn tweede training ben ik pas om zeven uur thuis. Na het avondeten ben ik vaak zó moe, dat ik niets meer opneem van de leerstof.

Topsport leert me discipline, doorzettingsvermogen en plannen, vaardigheden die later voor een maatschappelijke carrière ook belangrijk zijn. Als ik de top in het shorttracken niet bereik, heb ik het niet helemaal voor niets gedaan. Misschien haalt maar 1 procent van de talenten de Olympische Spelen; de rest, hoe hard ze ook werken, niet. Maar dat is niet zichtbaar voor de buitenwereld.

Na mijn eerste schoolexamens stond ik er slecht voor. Ik had in aanloop daarnaartoe een wedstrijd in het buitenland en minder geleerd dan moest. Door de slechte cijfers en elke ochtend in het donker vertrekken en thuiskomen, belandde ik in een moeilijke periode. Op een gegeven moment vroeg ik me af: waarom doe ik dit?

Gelukkig gingen we met mijn gezin precies toen op vakantie: even niet aan school denken. Hier kreeg ik mijn motivatie voor trainen weer terug. Elke ochtend ging ik om zes uur hardlopen. Dat was supergaaf: tussen de bergen met de zon die opkwam.

Erna richtte ik mijn aandacht meer op school en minder op shorttracken. Misschien heb ik daardoor dit seizoen iets minder goed gereden, maar als ik mijn examen dit jaar haal, geeft dat rust. Hierna neem ik een tussenjaar om me volledig op shorttrack te focussen.”

Leven
NIEUWS

Wasmiddel? Prima! Maar dit zijn óók heel goede cadeaus voor Moederdag!

admin
May 5, 2025
0

Komende zondag is het Moederdag. Een tijdje terug kwam Kruidvat daarom met een aanbieding voor wasmiddel. ‘Moederdaghints’ stond erbij, haha. Een hint indeed! Niets zo irritant als een moeder die niet snel genoeg de volle wasmand leegwast. Heel goed dat Kruidvat daar eens aandacht voor vraagt, goeie timing ook, met Moederdag.

Nou, wat denk je? Ik was echt de enige die dit dacht. Want vervolgens brak de pleuris uit. Enorme ophef! Iedereen boos. Dat de reclame vrouwen stereotypeert. Dat de jaren 50 hadden gebeld om hun moederdagcadeaus terug te vragen. Allemaal wijvengezeik. Ik begreep er echt helemaal niks van.

Want natuurlijk doen vrouwen de was in Nederland, wie anders? De mannen? Hahaha, echt niet. De enige keer dat een man in mijn huishouden de was deed, kwam de hele trommel roze terug, omdat hij er een rode sok bij had gedaan.

Mannen kunnen dat niet, joh – de vaatwasser inruimen, het putje van de douche schoonmaken, luiers verschonen, hou toch op. Daar zijn hun mannenhanden te groot voor, en te ruig. En hun spieren te groot.

Mannen zijn er om het geld te verdienen. En als ze vermoeid thuiskomen na een lange dag sloven, dient de moeder klaar te staan met pantoffels, een vriendelijke glimlach en een glas whiskey. En dienen z’n overhemden vers gestreken in de kast te liggen.

Moederdagcadeaus kunnen wat mij betreft dus niet stigmatiserend genoeg zijn. Hartstikke goed ook voor de kinderen, om weer even duidelijk te krijgen welke plek de vrouw heeft in het gezin! Natuur en evolutie enzo – hallo!

In die lijn doorredenerend kwam ik op nog veel meer mooie moederdagcadeaus. Ik heb ze even op een rijtje gezet. Over hints gesproken. Groetjes komende zondag aan moeder de vrouw!

1 Een cursus ‘Vergeet jezelf niet’. Voor al die momentjes waarop de kinderen naar sport moeten worden gebracht, opa en oma hulp nodig hebben en papa ‘net even offline is’.

2 Een geurkaars met de naam ‘burn-out-lavendel’. Die ’s nachts kalmeert als mama doodziek het werk nog even moet afmaken dat overdag is blijven liggen omdat ze papa en de kinderen moest verzorgen, die met koorts op bed liggen.

3 Een ‘we zijn zo trots op je’-tegel van het werk. Anoniem bezorgd en uiteraard zonder opslag of promotie.

4 Een gegraveerde pieper met ‘Je bent onmisbaar’. Zodat mama ook tijdens pauzes (welke pauzes) bereikbaar blijft voor werk, kinderen én de groepsapp van school. Over wie de cake bakt voor het zomerfeest, wie de ‘lenteknutsel’ voor in de klas maakt, en komende week kan invallen bij het luizenpluizen.

5 Een beautybox met daarop de tekst: ‘Je wordt ouder mama!’ Met figuurcorrigerende slip, concealer voor diepe patriarchale vermoeidheid, een foundation die nóg onzichtbaarder maakt op de werkvloer, waterproof mascara tegen tranen in de file, en Ozempic.

6 En een botoxbehandeling, natuurlijk! Omdat de mannelijke collega’s moeder er de laatste tijd wel wat ‘moe’ uit vinden zien.

7 Een bureaustoel met wieltjes. Zodat mama naadloos van thuiskantoor naar keuken kan schakelen tussen Zoom en courgettes raspen.

8 Alcohol, veel alcohol. It takes a vineyard to raise a child.

9 Een zelfgekleide asbak. Zodat mama weer kan beginnen met roken.

10 De ‘Sorry dat ik besta’-cadeaubon. Te verzilveren bij een lifecoach die nog bij z’n moeder woont, en mama uitlegt hoe ze zelf de bron is van alle stress in haar leven.

11 Een box met ‘verwenmomentjes’. Een doosje schuldgevoel. Een baksteen om tegen de muur te gooien. Een stressbal in de vorm van het hoofd van mama’s leidinggevende (Peter of Paul). En een koekje. Eén koekje.

11 Een automatische Excusesgenerator. Die bij elke grens die mama stelt automatisch zinnen uitspuwt als: „Sorry hoor, ik bedoelde het niet lullig.” „Nee joh, ik wil best nog even snel die mail tikken.” En: „Tuurlijk, ik had deze zaterdag toch even niks te doen.”

12 Een grote doos. Waarin mama kan gaan zitten huilen.

13 Maar het beste idee? Dat is natuurlijk cadeaus geven aan papa op Moederdag! Een nieuwe dure racefiets. Een motor. Een dikke barbecue. Want het grootste cadeau voor een moeder, is een gelukkige vader.

14 Of wacht! Vergeet nummer 13. Schaf Moederdag helemaal af! En maak in plaats daarvan een extra Vaderdag! Zodat alle vaders naast hun wekelijkse papadag zich nóg een extra dag in het jaar vader kunnen voelen. Mooi hè.

Ik heb kippenvel!

Heb je een vraag van de week, taboe, of ‘kwestie’ voor deze rubriek? Mail dan naar [email protected]

Israël stevent af op volledige militaire en humanitaire controle over Gaza, voedsel en water bijna op

admin
May 5, 2025
0

In Gaza stierven afgelopen dagen weer kinderen door uithongering, ten gevolge van de voortdurende Israëlische blokkade van hulpgoederen. Baby Jinan Saleh al-Sakafi stierf zaterdag in het Rantisi ziekenhuis nabij Gaza-Stad door ondervoeding en uitdroging. Maandag overleed Youssef al-Najjar, vier maanden oud; hij woog nog maar anderhalve kilo.

Sinds 2 maart legt Israël Gaza opnieuw een blokkade op van alle humanitaire hulp. Die blokkade vormde een schending van het bestand met Hamas, dat behalve de vrijlating van de resterende gijzelaars in Gaza ook in meer humanitaire hulp moest voorzien. Op 18 maart verbrak Israël definitief het bestand met de hervatting van hevige luchtaanvallen.

Na ruim twee maanden volledige blokkade zijn het eten, water en de brandstof in Gaza bijna op. Bakkerijen gaan dicht, gaarkeukens moeten sluiten. Maaltijden worden overgeslagen. De voedselprijzen zijn volgens het Wereldvoedselprogramma met 1.400 procent gestegen, vergeleken met de bestandsperiode.

Uitbreiding bezetting

Ondertussen stevent de Israëlische regering af op verdere militaire controle over Gaza en de bezetting van meer grondgebied. Ook maakt het plannen voor volledige controle over de distributie van hulp in selecte gebieden in Gaza, tot ongenoegen van lokale en internationale hulporganisaties, die hulp kunnen bieden maar worden tegengewerkt.

Afgelopen zondagnacht besloot het Israëlische veiligheidskabinet tot de uitbreiding van militaire operaties in Gaza. Een Israëlische functionaris zei tegen de Israëlische krant Haaretz dat de bevolking van Gaza daarbij opnieuw naar het zuiden zal worden „verplaatst”. Daarbij zal de bevolking worden aangemoedigd tot „vrijwillige migratie”, een eufemisme gebezigd door verschillende politici voor verdrijving van de Palestijnen uit Gaza naar omliggende landen, aangemoedigd door de Amerikaanse president Donald Trump.

Volgens premier Benjamin Netanyahu zullen de Israëlische militairen Gaza niet binnengaan om zich na aanvallen weer terug te trekken. „De intentie is het tegenoverstelde daarvan”, aldus de premier. Families van de Israëlische gijzelaars hebben woedend gereageerd op het plan. Volgens hen plaatst de regering territoriaal gewin boven de levens van de Israëliërs die door Hamas gevangen worden gehouden.

Tegelijkertijd keurde het Israëlische veiligheidskabinet een plan goed voor de distributie van humanitaire hulp in Gaza, die zal plaatsvinden in zones onder controle van het leger, en in handen zal komen van particuliere bedrijven.

Politieke belangen

De VN, internationale hulporganisaties en ngo’s zijn uiterst kritisch op het Israëlische hulpplan. Niet alleen komt de hulpdistributie daarmee onder Israëlische controle te staan, aansluitend op Israëls politieke en militaire belangen, ook zal de hulp slechts dat deel van de bevolking bereiken die in staat is naar de aangewezen distributiezones te gaan.

Bovendien wordt het hulpsysteem dat al decennia bestaat in Gaza – waar al 80 procent van de bevolking afhankelijk was van humanitaire hulp – door Israël tegengewerkt.

VN-organen en Palestijnse en internationale ngo’s werkzaam in Gaza en op de Westelijke Jordaanoever schreven zondag dat Israëlische functionarissen pogen het bestaande hulpsysteem in Gaza te ontmantelen, terwijl de distributie van hulp wordt beperkt tot zones onder controle van het Israëlische leger. Het kwetsbaarste en minder mobiele deel van de bevolking zal op die manier geen hulp kunnen ontvangen, en de rest van de bevolking wordt gedwongen zich in gevaarlijke militaire zones te begeven, schrijven de organisaties.

Secretaris-generaal van de VN, António Guterres, zei vorige maand dat de VN geen uitvoering kunnen geven aan een hulpplan waarmee de hulp nog meer door Israël wordt gecontroleerd: „We zullen niet deelnemen aan een regeling die de humanitaire principes niet volledig respecteert: menselijkheid, onpartijdigheid, onafhankelijkheid en neutraliteit”, aldus Gutteres.

Noodhulpexpert van UNICEF Nederland Wouter Booij licht telefonisch vanuit Den Haag toe dat het „los van de principiële bezwaren, nog weken zal duren voordat het Israëlische hulpplan wordt geïmplementeerd, terwijl de hulp nu nodig is. En dat heeft dodelijke gevolgen.”

Distributiepunt voor water in vluchtelingenkamp Nuseirat.

Foto Eyad BABA / AFP

Tonnen hulp

Er staan duizenden vrachtwagens met hulpgoederen bij de grensovergangen met Gaza, maar Israël laat niets door. Op het vliegveld Ben Gurion in Tel Aviv heeft UNICEF onder meer 180.000 vaccinaties , tientallen beademingsapparaten, en therapeutische voeding klaarstaan. Ook reparatieapparatuur voor watercentrales, die nu nog maar op 15 procent van hun capaciteit draaien, mag Gaza niet in.

Dat terwijl de hulp volgens Booij „acuut nodig is”. Zo is therapeutische voeding cruciaal bij ondervoeding. „Ondervoeding los je niet op door een kind ineens water en normale voeding te geven. Het immuunsysteem en de organen zijn dan al aangetast.”

Volgens UNICEF zijn sinds het begin van het jaar 9.000 kinderen met acute ondervoeding behandeld of nog in behandeling in Gaza. Het aantal kinderen dat op dit moment acuut ondervoed is, ligt vermoedelijk een stuk hoger.

De humanitaire crisis in Gaza komt niet alleen door de hulp die de grens niet over mag, benadrukt Booij. In Gaza is er een humanitair coördinatensysteem, waarbij VN- en hulporganisaties met het Israëlische leger moeten afstemmen dat zij naar een gebied reizen om daar hulp te kunnen verlenen. „Maar nog maar circa 30 procent van de aanvragen wordt toegekend door het Israëlische leger. Dat heeft gigantische gevolgen.”

Uithongering

Het Internationaal Strafhof en het Internationaal Gerechtshof buigen zich momenteel over verschillende zaken die verband houden met de uithongering van de burgerbevolking in Gaza door Israël.

Israël blijft beweren dat het de hulp voor Gaza blokkeert omdat Hamas deze zou stelen. Het hoofd van OCHA, de VN-organisatie voor Humanitaire Zaken, Jonathan Whittall, zei vorige maand dat daar geen bewijs voor is.

Experts en hulporganisaties wijzen er op dat zelfs al er gevallen zijn van plundering door Hamas, dit Israël niet ontslaat van zijn verantwoordelijkheid voor de humanitaire noden van de bevolking in Gaza als bezettingsmacht, en om geen oorlogsmisdaden te plegen.

De afgelopen dagen is door burgers in Gaza op diverse plaatsen voedsel geplunderd, meldden diverse media. Hulporganisaties onderstrepen dat de chaos en plundering het directe gevolg zijn van de blokkade.

Roemeense premier stapt op nadat coalitiegenoot strandt in eerste ronde presidentsverkiezingen

admin
May 5, 2025
0

De Roemeense premier Marcel Ciolacu van de sociaal-democratische partij PSD stapt op. Dat maakte hij maandag bekend. Een dag eerder haalde Crin Antonescu, de presidentskandidaat die de pro-Europese coalitie van de PSD en de centrumrechtse PNL naar voren had geschoven, te weinig stemmen (20 procent) om door te mogen naar de volgende ronde van de presidentsverkiezingen.

Volgens persbureau Reuters zei Ciolacu maandag op het partijkantoor: „In plaats van me te laten vervangen door de toekomstige president, heb ik besloten om zelf ontslag te nemen.” Een minister uit het huidige nog zittende kabinet zal worden gekozen als interim-premier.