Tijdens de NAVO-top wordt Den Haag een zwaarbeveiligde vesting, maar ‘zwemmen in de zee of protesteren’ blijft mogelijk

Het wordt, benadrukten de gezagsdragers tijdens de persconferentie dinsdag in Den Haag, „de grootste logistieke en veiligheidsoperatie ooit”. Op 24 en 25 juni is Nederland gastheer van de NAVO-top en ontvangt het onder anderen de regeringsleiders van de 32 NAVO-bondgenoten en die van partnerlanden. De hofstad krijgt 45 internationale regeringsleiders, 45 ministers van Buitenlandse Zaken en 45 ministers van Defensie op bezoek, die bijeenkomen in het World Forum aan de Johan de Wittlaan.

Daarnaast komen zesduizend delegatieleden, vijfhonderd prominente gasten en naar schatting tweeduizend journalisten uit binnen- en buitenland de bijeenkomst bezoeken.

In het geval van calamiteiten kan extra politiehulp uit het buitenland worden ingezet

Dat Nederland het evenement organiseert, is volgens de Haagse burgemeester Jan van Zanen „een eer, maar ook een enorme verantwoordelijkheid”. Om de top in goede banen te leiden, worden wegen en het luchtruim afgesloten en geldt op zee een speciale veiligheidszone. Voor de luchtverdediging staan Nederlandse F-35’s en Apache-gevechtshelikopters klaar, over de Noordzee koersen marineschepen van de NAVO.

Teneinde op land de veiligheid te kunnen garanderen, worden 27.000 agenten – bijna de helft van de Nationale Politie – op de been gebracht. Deze politiemacht krijgt assistentie van vijfduizend militairen en vijfduizend marechaussees van het ministerie van Defensie. Bovendien wordt een beroep gedaan op politiekorpsen van over de grens, vooralsnog alleen voor specialisten als explosievenexperts en hondengeleiders.

Bij calamiteiten, zo maakte nationaal politiecommandant Willem Woelders dinsdag duidelijk, kan de politiehulp uit het buitenland worden uitgebreid. Maar ook zonder buitenlandse dienders is de politiezorg in heel Nederland gedurende de top gewaarborgd, verzekerde hij: „De teams zijn op sterkte, en als er aangifte moet worden gedaan, kan dat worden geregeld.”


Lees ook

Helft van totale politiepersoneel nodig tijdens NAVO-top in Den Haag volgend jaar: ‘Grootste operatie ooit’

Bomen die langs de Johan de Wittlaan staan worden uitgegraven om elders te worden herplant. Dit wordt gedaan om ruimte te maken voor twee tijdelijke gebouwen die hier moeten komen voor de NAVO-top.

Noodweer

Nederland heeft ervaring met het organiseren van internationale toppen. Zoals de Nuclear Security Summit van 2014, ook in Den Haag. Nederland legde bovendien het oor te luisteren bij landen die eerdere NAVO-toppen regelden, vertelde Pieter-Jaap Aalbersberg, de Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid (NCTV). Blijkens de NCTV-analyse wordt rekening gehouden met uiteenlopende scenario’s, variërend van een terroristische aanslag, cyberaanval tot ontwrichtend noodweer. Om te voorkomen dat hackers de top lamleggen, is gezorgd voor back-upsystemen.

Speciale aandacht krijgt de kans op grootschalige verspreiding van desinformatie. Volgens Aalbersberg is tijdens de twee vorige NAVO-toppen gebleken dat buitenlandse actoren nepnieuws hadden verspreid. De NCTV heeft daarom specialisten aangesteld om desinformatie te monitoren, zodat die op tijd kan worden „gedebunkt”, laat de coördinator weten.

Uitgangspunt van de veiligheidsoperatie is ‘riscobeheersing, niet risico-uitsluiting’, aldus de NCTV

Al bijna een jaar bereiden de Nederlandse overheidsdiensten zich voor op de top. Er is intensief geoefend met scenario’s. Maar garanderen dat niets mis kan gaan, wilde Aalbersberg niet. Uitgangspunt van de veiligheidsoperatie is „risicobeheersing, niet risico-uitsluiting”, aldus de NCTV. Indien de veiligheidssituatie verslechtert, kunnen „extra stappen” worden gezet.

De NAVO-top gaat hoe dan ook gepaard met overlast. De omgeving van het World Forum in het Haagse Statenkwartier wordt een no-goarea voor bezoekers, de wegen richting Schiphol zullen worden afgezet voor de lange konvooien van hoogwaardigheidsbekleders; passagiers op Schiphol krijgen waarschijnlijk te maken met grote vertragingen. In Den Haag worden risicogebieden aangewezen waarin de politie auto’s mag doorzoeken en personen mag fouilleren.


Lees ook

Twee dagen NAVO-top, maanden verkeershinder in Den Haag

Bij het World Forum in Den Haag, waar over twee maanden de NAVO-top wordt gehouden, hangen de komende maanden de vlaggen van de 32 lidstaten. Foto Walter Herfst

Malieveld

Burgemeester Jan van Zanen benadrukte dat het maatschappelijk en economisch verkeer zo min mogelijk wordt verstoord. „Niet overal zijn hekken nodig. We willen zorgen voor maatwerk, zodat het leven in het mooie Den Haag zo veel mogelijk gewoon kan doorgaan.” Demonstreren kan ook, op speciale locaties op „zicht- en gehoorsafstand” van het World Forum. Of anders op het Malieveld.

Volgens Van Zanen is geleerd van de Nucleaire Veiligheidstop van 2014. „Het is niet zo dat alles strenger moet, het kan hier en daar wel een tandje minder.” Dit keer kunnen badgasten tijdens de top gewoon het water in blijven gaan – tot vijfhonderd meter uit de kust. „Daar heb ik op aangedrongen”, zei Van Zanen. „We moeten niet vergeten dat het dan zomer is.”


Lees ook

NAVO-top veroorzaakt kaalslag bij Nederlandse wielerkoersen – die het toch al moeilijk hebben

Koersdirecteur Bart Voskamp op de finishlocatie van Veenendaal-Veenendaal, dat dit jaar niet doorgaat vanwege de NAVO-top.