Bij nieuwe aanvallen van het Israëlische leger op Noord-Gaza zijn dinsdag en woensdag tientallen Palestijnen gedood. Dat meldt persbureau Reuters. Het gaat om verschillende steden in het noorden van Gaza, waar Israël sinds begin oktober dit jaar opnieuw grootschalige aanvallen uitvoert. Officiële cijfers over de meest recente aanvallen ontbreken nog, nieuwszender Al Jazeera meldt 88 doden, waaronder 22 in Gaza-Stad.
Gazaans medisch personeel zegt tegen Reuters dat onder andere een schoolgebouw, woningen en een van de weinige nog opererende ziekenhuizen in Noord-Gaza zijn aangevallen. Het aantal doden en gewonden is mogelijk nog hoger.
Een dokter van het Kamal Adwan ziekenhuis in Beit Lahiya, zegt dat het ziekenhuis zonder waarschuwing werd aangevallen. Ook meldt de arts aan Reuters dat steeds nieuwe gewonden arriveren en dat veel burgers vermist zijn. Veel mensen sliepen nog toen de bombardementen begonnen. De dokter vertelt aan Al Jazeera over de gruwelijkheden: „Een groot aantal doden is al binnengekomen, maar er hangen nog steeds veel lichamen aan de muren en plafonds.”
Liveblog Crisis in het midden-oosten
VS vetoot resolutie VN-Veiligheidsraad voor staakt-het-vuren in Gaza
Frankrijk, Polen, Friesland: overal in Europa steekt verzet tegen een groot EU-handelsverdrag de kop op. Nog altijd hopen sommige onderhandelaars dat de Europese Unie vrijdag een veelomvattend akkoord bereikt met Argentinië, Bolivia, Brazilië, Paraguay en Uruguay over lagere importheffingen en minder controles ter bevordering van de onderlinge handel. Maar het zal er tot het laatst om spannen, mede door grote twijfels uit Nederland.
Dat laatste doet in Brussel wenkbrauwen fronsen. Traditioneel behoren Nederlandse kabinetten internationaal tot de grootste aanhangers van minimale handelsbarrières, maar in de huidige coalitie wordt daar verschillend over gedacht. Een Kamermeerderheid stemde dinsdag tegen het verdrag, onder meer door tegenstemmen van PVV, NSC en BBB. Van de coalitiepartijen is alleen de VVD enthousiast over het verdrag.
Officieel heeft het kabinet nog geen positie ingenomen zolang er geen eindtekst op tafel ligt, maar andere landen valt op dat Nederland zich in EU-vergaderingen over het akkoord sceptisch opstelt. Daarbij verwijst minister van Handel Reinette Klever (PVV) naar de kritiek in de Kamer, al menen andere landen dat ook het kabinet zelf binnenskamers kritischer klinkt dan voorheen.
Die houding kan ertoe leiden dat Nederland zich aansluit bij uitgesproken tegenstanders als Frankrijk en Polen. Samen met andere landen zouden zij een groep kunnen vormen die groot genoeg is om de Europese Commissie, die de onderhandelingen namens de EU voert, na het tekenen terug te fluiten. Voorstanders van een deal zien het gefrustreerd aan. „Jullie waren toch het land van de vrijhandel?”, aldus een diplomaat uit een andere EU-lidstaat.
Auto’s en biefstuk
Het akkoord tussen EU en Mercosur, het Zuid-Amerikaanse landenblok, is de uitkomst van 25 jaar onderhandelen. Die gesprekken kunnen deze week op een top in Uruguay uitmonden in een definitieve deal.
Hoe ongewis ook, als het verdrag er komt, bevinden 450 miljoen Europeanen en 260 miljoen Zuid-Amerikanen zich in één klap in dezelfde vrijhandelszone. Hun bedrijven kunnen voortaan exporteren zonder hoge heffingen, de markt is groter en de prijzen worden lager.
Duitse autobouwers en Zuid-Amerikaanse biefstukboeren behoren tot de grootste voorstanders van het verdrag. Zij lopen nu nog tegen hoge exporttarieven aan. Enthousiasme is er ook bij de Europese Commissie, het bestuur van de EU, die de handelsdeal als cruciaal ingrediënt ziet om de Europese economie uit het slop te trekken. In tijden van geopolitieke turbulentie heeft de EU volgens de Commissie nieuwe handelspartners extra hard nodig.
Opmerkelijk verbond
Boeren in de EU voeren het verzet tegen het akkoord aan. Hoewel wijn- en kaasmakers profiteren van betere toegang tot de Zuid-Amerikaanse markt, vrezen Franse rundvleesboeren en Poolse kippenboeren juist dat ze onder de voet worden gelopen. Ze krijgen inmiddels steun van de Franse president Emmanuel Macron en de Poolse premier Donald Tusk, beiden geconfronteerd met oplaaiende boerenprotesten in eigen land.
Macron, Tusk en de boeren spreken van oneerlijke concurrentie, omdat Zuid-Amerikaanse landen andere milieuregels en dierenwelzijnsstandaarden hanteren. Op dit thema sluiten boeren en milieubeweging een opmerkelijk verbond. Activisten vrezen onder meer voor verdere aantasting van het Amazonegebied als de veehouderij groeit dankzij het akkoord.
Vraag is of die gevolgen echt zo groot zullen zijn. De tarieven verdwijnen, maar de EU hanteert straks wel een streng maximum aan de buitengrens: slechts 1,5 procent van de rundvlees- en pluimveeconsumptie in de EU mag uit de Mercosur-landen komen. Onderzoekers van de London School of Economics noemden de impact van de deal al in 2020 vrij beperkt. Dat zou ook gelden voor milieuschade; ze wijzen erop dat de veesector in Zuid-Amerika in recente jaren groeide, terwijl de ontbossing in het Amazonegebied afnam.
Lees ook
Is EU-akkoord Bolsonaro-bestendig?
Eerdere handelsdeals hadden vaak kleinere gevolgen dan verwacht. Canadese boeren hoopten te profiteren van het vergelijkbare CETA-verdrag met de EU, maar klagen inmiddels dat Europese kwaliteitsregels een barrière voor hen blijven vormen. Critici van het akkoord stellen dat ondermaatse producten uit Mercosur-landen ondanks zulke regels toch zullen worden geëxporteerd. Zo kan Brazilië volgens een recent rapport niet garanderen dat er geen verboden groeihormonen zitten in Braziliaanse biefstuk voor Europa.
Ballen tonen
BBB-leider Caroline van der Plas riep het kabinet twee weken geleden in een Kamerdebat op „ballen te tonen” en het Mercosur-akkoord te blokkeren. In Friesland vormde de BBB al met succes een verbond met de Partij voor de Dieren om het handelsverdrag als provincie af te wijzen. Een meerderheid van de Tweede kamer nam vorig jaar – vóór de verkiezingen – een motie aan die opriep tegen het verdrag te stemmen, met steun van PVV, BBB en Pieter Omtzigt.
De nieuwe Europese Commissie is er veel aan gelegen toch een akkoord te sluiten. Nagedacht wordt over een compensatiefonds voor de verliezers van het akkoord, maar ‘Mercosur’ moet wel doorgaan. Het schrappen van de landbouw uit het akkoord is geen optie, omdat het resultaat dan weinig oplevert voor Zuid-Amerika.
Om de Brusselse volharding te duiden, wijzen betrokkenen op de noodzaak de banden met Zuid-Amerika te verstevigen. Het continent is niet alleen een grote afzetmarkt, maar zou ook deel kunnen uitmaken van de productieketens van Europese bedrijven. Bovendien is er een geopolitiek belang: in de Zuid-Amerikaanse bodem zitten veel zeldzame grondstoffen, waarvoor de EU liever niet bij China wil aankloppen.
Haast is geboden, zeggen voorstanders. Anders verliest Europa straks ook de slag om de Zuid-Amerikaanse consument van China.
De conservatieve Yoon Suk-yeol kwam in 2022 aan de macht, toen zijn partij PPP (People Power Party) de verkiezingen won. Voordat hij president werd was hij de hoogste openbaar aanklager van Zuid-Korea. Als president wist hij nog niet veel verkiezingsbeloften in te lossen.
Yoon speelde toen een belangrijke rol bij de veroordeling van voormalig president Park Geun-hye en haar opvolger Lee Myung-bak wegens machtsmisbruik. Ook de baas van elektronicaconcern Samsung belandde in de gevangenis wegens corruptie door een aanklacht van Yoon.
Tijdens zijn campagne beloofde Yoon de huizencrisis aan te pakken. Ook kondigde hij omstreden maatregelen aan om de economische problemen van Zuid-Korea op te lossen, zoals het verlagen van het minimumloon en het afschaffen van het maximum aantal werkuren per week.
De positie van Yoon Suk-Yeol was al verder verzwakt door de uitslag van de parlementsverkiezingen in mei (2024). Die verkiezingen werden algemeen gezien als een referendum over de regering van Yoon. Zijn binnenlandse politieke agenda, waarbij hervorming van de arbeidsmarkt, het pensioenstelsel en het onderwijs speerpunten zijn, kwam tot dat moment al nauwelijks van de grond omdat hij geen parlementaire meerderheid had.
Met de verkiezingen in mei verloor hij nog meer armslag omdat de Democratische partij (DPK) toen zetels won.
In opspraak
In de aanloop naar de parlementsverkiezingen in mei kwam Yoon Suk-Yeol ook in de problemen omdat een filmpje circuleerde waarin zijn vrouw een peperdure Dior-handtas aannam van een Koreaans-Amerikaanse predikant.
Die predikant, Choi Jae-young, beweerde dat hij in ruil voor de tas met een geschatte waarde van 2.100 euro een audiëntie zou hebben gekregen bij de als invloedrijk geldende presidentsvrouw. In het gefilmde gesprek met Choi zei de vrouw van Yoon Suk-Yeol dat ze zich „actief wil mengen in de betrekkingen tussen Noord- en Zuid-Korea”.
Halverwege november (2024) was van een crisissfeer nog geen sprake rond Yoon Suk-Yeol. Een medewerker maakte toen bekend dat hij voor het eerst in tien jaar weer ging golfen om ,,soepele gesprekken” te kunnen voeren met de zojuist verkozen Amerikaanse president Donald Trump.
Lees ook
Handtas voor ‘Marie Antoinette van Zuid-Korea’ brengt president Yoon in het nauw
Liveblog
Hoofd regeringspartij Zuid-Korea tegen uitroepen noodtoestand door eigen president, ook VS reageren
Er is grote onrust ontstaan onder de achterban van D66 in Rotterdam over uitspraken van hun fractievoorzitter Agnes Maassen. Zij zei dinsdag in NRC dat als een kwetsbare ongedocumenteerde dakloze op straat overlijdt, D66 uit de coalitie stapt. „Dat is onze grens, onze rode lijn”, zei Maassen.
Met instemming van D66 sluit de gemeente per 1 januari de opvang voor deze groep. Dat is veel partijleden in het verkeerde keelgat geschoten. „Dit is toch te gek voor woorden”, briest lid Wichard de Wolf. „We staan toe dat de allerkwetsbaarsten op straat terechtkomen en pas als er iemand overlijdt, is dat een rode lijn?”
In Rotterdam, Amsterdam, Utrecht, Eindhoven en Groningen financiert het Rijk opvang voor kwetsbare ongedocumenteerden. Asielminister Marjolein Faber (PVV) kondigde onlangs aan dat ze per 1 januari de financiering van deze zogeheten Landelijke Vreemdelingen Voorzieningen (LVV), beter bekend als de bed-bad-broodregeling, wil beëindigen. Vier van de vijf gemeenten weigerden de opvang te sluiten en besloten die zelf te betalen. Rotterdam besloot als enige anders: de coalitie van Leefbaar, VVD, Denk en D66 stopt per 1 januari 2025 helemaal met de regeling.
Lees ook
De bed-bad-broodregeling stopt, ongedocumenteerden in Rotterdam dagen de gemeente
Motie
D66 vond dat lastig, maar fractievoorzitter Agnes Maassen wilde daar geen breekpunt van maken, omdat die afspraak in het coalitieakkoord staat. Veel leden was een andere mening toegedaan, maar een motie die werd ingediend tijdens een afdelingsvergadering, haalde het niet.
Deze week stappen de 25 ongedocumenteerden uit de Rotterdamse LVV-opvang naar de rechter en dagen de gemeente. Het plots op straat zetten van ongedocumenteerden met wie afspraken werden gemaakt over hun opvang, is tegen de wet, zo zal hun advocaat Pim Fischer betogen. Ook druist het opeens opdoeken van de LVV volgens de advocaat in tegen Europese afspraken.
Wat als de rechter de ongedocumenteerden in het gelijk stelt? „Dan moet het college die uitspraak volgen en de opvang openhouden”, zegt oud-D66-wethouder Adriaan Visser. „In dat geval heeft de rechter bepaald wat beschaving is. Wíj moeten laten zien wat beschaving is.”
D66 is een sociaal-liberale partij, vervolgt Visser. „In onze missie staat: ‘Wij kiezen voor een land waarin we iedereen vrij laten, maar niemand laten vallen.’ Moet ik nog meer uitleggen?”
Moed
Visser begrijpt dat fractievoorzitter Maassen zich aan de gemaakte afspraken wil houden. Dat moet ook het uitgangspunt zijn, zegt hij. „Maar nu moet ze de politieke moed hebben om te zeggen: déze keer niet.”
Zo staat ook architect en D66-lid Ard Buijsen erin. Ook al vindt hij dat de partij nooit in de coalitie had moeten stappen, met een partij als Leefbaar Rotterdam die volgens hem steeds rechtser en conservatiever wordt. „De prijs om in het college te blijven, is nu in elk geval te hoog. Je kan niet al je principes inleveren.”
Het is belangrijk om bij je kernwaarden te blijven, maar die zijn niet in beton gegoten
De onrust borrelt al lang, zegt beleidsadviseur en partijlid Jelrik Westra. „Mijn grote probleem met de houding in de fractie is dat mensen op straat niet langer als de ondergrens geldt, maar mensen die sterven op straat. Dat moet onze partij toch niet willen?”
Volgens Westra zijn er twee kampen. Het eerste begrijpt de moeilijke positie van een partij in een coalitie. Het tweede vindt dat de partij een morele grens is overgegaan. „Laat het duidelijk zijn: ik zit in dat tweede kamp.”
Kampen
Shermin Amiri, werkzaam voor een adviesburau, is een D66-lid uit het eerste kamp. „Het is belangrijk om bij je kernwaarden te blijven, maar die zijn niet in beton gegoten. Er moet ruimte blijven voor flexibiliteit en aanpassingsvermogen.”
De partij moet niet ruziën, maar van koers veranderen, vindt Amiri. „Het gaat niet alleen om die 45 mensen die de opvang uit moeten. Daar wordt vast wel een oplossing voor gevonden.” Volgens Amiri moet de aandacht uitgaan naar het rap groeiende aantal daklozen in de stad. „Iedereen snapt toch dat elke Rotterdammer baat heeft bij een oplossing voor de vijfduizend daklozen?”
Volgens Amiri moet de partij harder haar best doen om dat duidelijk te maken, maar wel vanuit de coalitie. „Dit probleem overstijgt elke coalitie.”
Lees ook
In Nederland zonder verblijfsrecht: S. zwierf jaren rond, belandde in een cel, en pas op het vliegveld blijkt dat hij tóch mag blijven