N.B. Het kan zijn dat elementen ontbreken aan deze printversie.
Box Consultants Het OM heeft het verschoningsrecht meermaals en structureel geschonden in de fraudezaak rond Box Consultants, oordeelt de rechter. De Hoge Raad moet duidelijkheid bieden over hoe het OM wél te werk mag gaan bij inbeslagname vertrouwelijke e-mails.
:format(webp)/s3/static.nrc.nl/images/gn4/stripped/data99975173-0abfee.jpg)
Foto Remko de Waal/ANP
Het Openbaar Ministerie heeft in de fraudezaak rond vermogensbeheerder Box Consultants meermaals en structureel het verschoningsrecht van advocaten van kantoor Stibbe geschonden. Dat oordeelt het gerechtshof Den Bosch dinsdag in een tussenuitspraak.
Het verschoningsrecht waarborgt vertrouwelijke communicatie tussen advocaat en cliënt. Uit de uitspraak blijkt tevens dat het OM jarenlang een verkeerde uitleg heeft gegeven van de wijze waarop het verschoningsrecht beschermd moet worden bij onderzoeken waar het OM beslag laat leggen op e-mailservers. Door middel van prejudiciële vragen aan de Hoge Raad wil het gerechtshof nu helder krijgen hoe zulke opsporingsonderzoeken dan wél binnen de grenzen van het verschoningsrecht kunnen plaatsvinden.
Tussen het Amsterdamse advocatenkantoor Stibbe en het OM speelt al jaren een hoogopgelopen juridisch conflict over het verschoningsrecht. Aanleiding is de strafzaak tegen het Brabantse Box Consultants – cliënt van Stibbe – waar de FIOD in 2015 binnenviel. In de jaren daarna ontdekten Stibbe-advocaten dat het OM tijdens het strafrechtelijk onderzoek had geput uit vertrouwelijke e-mails die de advocaten met hun cliënt wisselden.
:format(webp)/s3/static.nrc.nl/bvhw/files/2022/01/web-1502zat-pels-rijcken-v2-edit.jpg)
Lees ook: Strafzaak tegen vermogensbeheerder kantelt: hoe fout zat opsporing zelf?
Vorig jaar mengde ook de advocatuur zich nadrukkelijk in de kwestie. De Nederlandse Vereniging van Strafrechtadvocaten voegde zich vorig in de rechtszaak tegen het OM en ook de Nederlandse Orde van Advocaten liet haar afkeuring van de OM-werkwijze blijken en benadrukte het belang van het verschoningsrecht.
De uitspraak van het gerechtshof Den Bosch komt niet volledig uit de lucht vallen. Vorig jaar oordeelde de rechtbank Den Bosch reeds dat het OM het verschoningsrecht had geschonden in de Box-casus. Het OM ging vervolgens in hoger beroep „ten behoeve van de rechtspraktijk en de rechtsvorming”. Tegelijkertijd beloofde het OM een nieuwe werkwijze voor de omgang met verschoningsgerechtigde e-mails op te stellen in overleg met de advocatuur.
Landsadvocaat
In het verschoningsrechtdispuut neemt landsadvocaat Pels Rijcken een bijzondere positie in. Pels Rijcken is niet alleen de advocaat van het OM in de vele juridische procedures tussen het OM en Stibbe. Het bracht in de Box-strafzaak ook (positief) advies uit over het gebruik van vertrouwelijke e-mails. Verschillende vertrouwelijke e-mails zijn naar de landsadvocaat verzonden en daar op de computer beland. Dat had nooit mogen gebeuren en is eveneens een schending van het verschoningsrecht, stelt het gerechtshof nu.
Die constatering is relevant omdat Stibbe-advocaat en hoogleraar ondernemingsrecht Daan Doorenbos tegen landsadvocaat Reimer Veldhuis, zijn advocatenkantoor Pels Rijcken en een prominente partner tuchtklachten indiende wegens het bewust verkeerd voorlichten van de rechter en schenden van het verschoningsrecht. De tuchtzaken bevinden zich nog in een schriftelijke fase en zijn nog niet inhoudelijk door de tuchtrechter behandeld.
Een poging van Stibbe mislukte afgelopen februari om twee betrokken officieren van justitie strafrechtelijk vervolgd te krijgen voor het gebruik van de e-mails. Volgens het gerechtshof Den Haag waren er wel voldoende aanknopingspunten voor vervolging van de twee, maar genieten zij immuniteit omdat ze namens de staat handelden.
