Als het burgemeester Femke Halsema nog niet duidelijk was, dan kan ze er nu écht niet meer omheen: het verzet tegen haar plan voor een ‘erotisch centrum’ met honderd prostitutieramen aan de Zuidas in Amsterdam is breed gedragen en komt uit heel verschillende hoeken.
Meer dan vijfenveertig insprekers waren donderdagavond naar het Amsterdamse stadhuis gekomen om hun mening te geven over Halsema’s voorstel. Twee waren vóór, de rest faliekant tegen. De sprekers kregen regelmatig applaus vanaf de volle publieke tribune, ondanks vermaningen van de voorzitter.
Lang niet alleen bewoners van het welvarende Zuid voerden het woord. Er waren verdedigers van stadsgroen, een afgezant van de lokale VNO-NCW, verschillende sekswerkers (onder wie eentje die citeerde uit het Erfgoedmanifest van UNESCO), twee raamexploitanten, de directeur van een MBO-school en zelfs twee sprekers uit Amsterdam-Noord die hun solidariteit kwamen betuigen.
In december wees Halsema een strook groen langs de ring A10 aan als locatie voor het te bouwen erotisch centrum. Met het omstreden project wil de burgemeester een veiligere omgeving creëren voor sekswerkers en de overlast van het feesttoerisme op de oude binnenstad verzachten. Op de Wallen moeten evenzoveel ramen verdwijnen als het erotisch centrum straks herbergt.
Overlast en onveiligheid
Anders dan bij een tumultueuze bijeenkomst vorig jaar in de RAI hielden de insprekers het deze keer beschaafd. Maar ze waren duidelijk in hun boodschap aan de aanwezige raadsleden: verwijs dit plan naar de prullenbak. Ze vrezen overlast en onveiligheid door het sekscentrum, dat volgens de gemeente straks goed is voor 1,5 miljoen bezoekers per jaar. „Dit gaat onze wijk totaal ontwrichten”, aldus bewoonster Barbara Swartman. „Er zijn drie scholen in de buurt en er loopt een druk fietspad langs de locatie.” Een andere bewoonster: „De gemeente kan wel zeggen dat het smaakvol wordt, maar het wordt gewoon Hooters: vrijgezellenfeesten, grote groepen mannen die ’s avonds en ’s nachts overlast veroorzaken.”
Het „megabordeel”, zo betoogden veel sprekers, zal de gekte op de Wallen niet terugdringen – en Amsterdam-Zuid bovendien opzadelen met een „tweede rosse buurt”, inclusief alle randcriminaliteit (zoals drugsdealers) die daarbij komt kijken. De sprekers waren absoluut niet overtuigd door de onderbouwing van Halsema’s plannen. „Er is geen enkel onderzoek waaruit blijkt dat dit gaat werken”, zei Kees de Visser van de plaatselijke bewonersvereniging. „Dit is gewoon een experiment.”
Als de gemeente de overlast op de Wallen wil verzachten, zo zeiden veel insprekers, dan moet ze zorgen voor een betere handhaving in de binnenstad zelf. Theodoor van Boven, eigenaar van een condoomwinkel naast de Wallen en initiator van een ‘monsterverbond’ van tegenstanders dat 22.000 handtekeningen inzamelde: „Er is een kracht bezig om de Wallen kapot te maken. Echt kwaadaardig.”
Evert Egel en Haas Hendrik
Sommige sprekers kozen voor een ludieke vorm. Zo was er een bewoonster die – geholpen door de publieke tribune – een alternatieve tekst zong op een melodie van Acda en de Munnik (‘Is dit mijn stad niet meer of al die jaren nooit geweest?’). Een andere inspreekster koos voor het perspectief van „de gemeenschap van dieren” in het aanpalende Beatrixpark, wier rust volgens haar verstoord dreigt te worden door het sekstoerisme – met een hoofdrol voor Evert Egel en Haas Hendrik.
Het woord ‘kwetsbaar’ viel tijdens de avond herhaaldelijk bij de verschillende sekswerkers die inspraken. Volgens hen zijn de raambordelen in de drukke binnenstad een veel veiligere werkplek dan – in de woorden van voormalig prostituee Mariska Majoor – „een verlaten uithoek van waaruit ze midden in de nacht alleen naar huis moeten.” En ook bij de directeur van het MBO dat zich op enkele honderden meters van de beoogde locatie bevindt. Hij begon over de „kwetsbare jongeren” van de banketbakkersopleiding, veelal uit Nieuw-West en Zuidoost, die volgens hem „gevoelig zijn voor de randcriminaliteit” die rondom het erotisch centrum zou kunnen ontstaan. „Het is toch een beetje de kat op het spek binden.”
‘Fuck-fabriek’
En wie waren de twee eenzame voorstanders? Eentje was een mannelijke sekswerker, die zeer te spreken was over het vooruitzicht van „veilige werkplekken” in een „welgestelde buurt vol goede en betrouwbare klanten, waar we nu al lekker bezig zijn.” De ander was een bewoner die de tegenstanders voorhield dat „de Wallen weer van Amsterdam” moeten worden. „En kwetsbare mensen zoals sekswerkers kun je goed beschermen in zo’n groot complex. Doe het in Zuid, ze kunnen het aan!”
De raadsleden van de coalitiepartijen PvdA, GroenLinks en D66, die Halsema vooralsnog steunen, werden veelvuldig opgeroepen om „moed te tonen” en tegen het „krankzinnige plan” te stemmen. „Femke heeft zich ingegraven in haar fuck-fabriek en moet daar uitgehaald worden.”
PvdA en GroenLinks stelden veel vragen aan de sprekers. D66, dat naar verluidt de meeste twijfels heeft over het plan, bleef vrijwel de hele avond stil – behalve toen een inspreker de partij frontaal aanviel. Over twee weken bespreken de raadsleden het erotisch centrum opnieuw – dan met Halsema zelf.
Lees ook
de keuze van burgemeester Halsema om Amsterdam-Zuid aan te wijzen als meest geschikte locatie voor een erotisch centrum
