Grote schade dreigt voor de handel in Noord-Amerika nu de twee grootste spoorgoederenvervoerders in Canada het werk staken. De twee bedrijven hebben een hoogoplopend conflict met de grootste vakbond van treinpersoneel.
Het transport van onder meer kolen, graan en kunstmest tussen Canada en de Verenigde Staten dreigt de komende dagen grotendeels stil te vallen. Spoorvervoer is goed voor circa 14 procent van de handel tussen Canada en de VS. Onderzoekers van het bureau Moody’s schatten dat de spoorstaking omgerekend 226 miljoen euro per dag dreigt te gaan kosten. Getroffen bedrijven en diverse branche-organisaties spreken van „verwoestende gevolgen” voor de handel in Canada, de VS en Mexico.
Donderdag zijn de salarisonderhandelingen geklapt tussen de twee spoorbedrijven – Canadian National Railway (CN Rail) en Canadian Pacific Kansas City (CPKC) – en de grootste vakbond van treinpersoneel, Teamster Canada Rail Conference. CN Rail en CPKC hebben nu een zogeheten ‘lock-out’ afgekondigd. Dat houdt in dat de bedrijven hun personeel verplichten het werk neer te leggen.
CN Rail en CPKC hebben samen vrijwel een duopolie op het Canadese spoor. Ze hebben niet alleen driekwart van alle rails in handen, ook zijn ze goed voor een zelfde aandeel (in tonnen) van alle vracht die wordt vervoerd per trein. Een belangrijk deel van de aan- en afvoer in de havens van bijvoorbeeld Vancouver en Montreal vindt plaats over het spoor.
CN Rail en CPKC hebben samen vrijwel een duopolie op het spoor
CN Rail exploiteert een netwerk van Vancouver in West-Canada tot Halifax in het oosten van het land en helemaal naar New Orleans in het zuiden van de VS. CPKC verbindt de belangrijkste industriële centra in Canada met onder meer de Amerikaanse havens in Corpus Christi (Texas) en New Orleans en de zeehavens aan de oostelijke en westelijke kust van Mexico.
Loonafspraken en werkroosters
De twee goederenvervoerders en de vakbond praten al langer over loonafspraken en werkroosters voor ruim negenduizend bij de bond aangesloten werknemers. Teamster wil onder meer dat machinisten, conducteurs en ander treinpersoneel diensten blijven draaien van tien uur per dag, zoals nu. CN Rail en CPKC willen naar twaalf uur per dag. Ook moet de verplichte rustperiode tussen twee diensten twaalf uur worden, wat de werkgevers betreft, in plaats van de huidige 24 uur.
Ook tienduizenden treinreizigers in grote steden als Toronto, Vancouver en Montreal zijn gedupeerd. CPKC is de eigenaar van het spoor in deze steden en daar ligt het treinverkeer geheel stil.
De Canadese regering heeft beide vervoerders en de vakbond opgeroepen het conflict aan de onderhandelingstafel op te lossen. De regering van de Canadese premier Justin Trudeau kan het dispuut voorleggen aan een onafhankelijk arbitrage-instituut maar daarvoor is nog niet gekozen.
In 2019 mondde een conflict tussen CN Rail en de vakbonden uit in een landelijke spoorstaking die acht dagen duurde. De staking zorgde onder meer voor een groot tekort aan brandstoffen in Canada. (Reuters, Bloomberg)