Sinds de tennissers meer samen trainen, is het gaan lopen in de Davis Cup

Eigenlijk hoopte hij op een zo slecht mogelijk voorbereiding, liet Matwé Middelkoop afgelopen vrijdag lachend aan de telefoon weten. Dat zou betekenen dat Wesley Koolhof, zijn dubbelpartner in het Nederlandse Davis Cupteam, ver zou komen tijdens de ATP Finals. Een paar dagen minder samen trainen zou Middelkoop in dat geval wel voor lief nemen. „Stel dat Wesley terugkomt met de titel, dan speelt hij met zoveel zelfvertrouwen, dat is alleen maar goed.”

Het tekent de sfeer bij de Nederlandse tennissers, die deze dinsdagmiddag in de kwartfinale van het David Cup-toernooi tegen Australië spelen. Locatie: het Palacio de Deportes Martin Carpena in Malaga. Het team, met naast Middelkoop en Koolhof ook Botic van de Zandschulp, Tallon Griekspoor en Tim van Rijthoven, reisde vrijdag af naar Spanje. Op filmpjes die tennisbond KNLTB op sociale media plaatste was te zien hoe de spelers zich ontspannen en lachend over luchthaven Schiphol bewogen. Maandag speelden ze in de Spaanse buitenlucht een paar potjes tafeltennis.

Van spanning lijkt geen sprake, terwijl het toch een grote verrassing is dat Nederland in september tot de eindfase van het toernooi wist door te dringen. In de groepsfase werd eerst gewonnen van Kazachstan en daarna werden ook de grote tennislanden Groot-Brittannië en de Verenigde Staten verslagen. Daardoor behoort het mannenteam voor het eerst sinds 2005 bij de beste acht teams van de wereld.

Opstuwen

De kracht van deze ploeg, zeggen zowel routinier Middelkoop (39) als teamcaptain Paul Haarhuis, is de breedte van de selectie. Voor het eerst in jaren heeft Nederland twee tennissers in de top-100, Van de Zandschulp en Griekspoor, terwijl Van Rijthoven daar tegenaan hikt met plek 115. Koolhof is sinds kort de beste dubbelspeler ter wereld, Middelkoop staat 22ste. Nederland kan zich zelfs veroorloven Jean-Julien Rojer (zesde op de ranking in het dubbelspel) thuis te laten.

Die ontwikkeling is geen toeval, vindt Haarhuis. Hij noemt het opengaan van het Nationaal Tennis Centrum (NTC) in Amstelveen in 2019 als een belangrijk moment. „Sindsdien zijn deze jongens telkens wanneer ze in Nederland waren met elkaar gaan trainen. Zo hebben ze elkaar tot een hoger niveau opgestuwd.” Middelkoop wijst naar de kwartfinale die Van de Zandschulp vorig jaar haalde op de US Open. „Toen realiseerden de andere jongens zich: dat kan ik misschien ook wel. Jean-Julien Rojer had datzelfde effect op Wesley en mij toen hij in 2015 de nummer drie van de wereld werd in het dubbelspel. Het werkt als een vliegwiel dat in beweging wordt gezet.”

Lees ook: hoe Botic van de Zandschulp binnen een jaar één van de beste tennissers ter wereld werd

Bijkomend voordeel van het gezamenlijk trainen van de afgelopen jaren is dat Haarhuis weinig meer aan teambuilding hoeft te doen. „Ze kennen elkaar zo goed. Ik moet vooral zorgen dat er geen ruis op de lijn komt, ik doe veel aan verwachtingsmanagement.” Ook buiten wedstrijden om trekken de tennissers naar elkaar toe, om te eten of te kaarten, zegt Middelkoop, „Er wordt veel getoept.” Captain Haarhuis speelt geregeld een potje mee.

Het Davis Cup-team, zegt Middelkoop „is een veilige omgeving waarin iedereen zichzelf kan zijn”. Neem Van de Zandschulp, op basis van zijn spel en ranking (35ste) de absolute kopman. Zelf ziet hij zich niet zo, hij voelt zich meer een onderdeel van het team. Het zit niet in zijn karakter om de schijnwerpers te zoeken en het voortouw te nemen, zegt Middelkoop. „Botic is nog jong en moet groeien in die rol. Maar je ziet het er steeds vaker uitkomen.”

Van de Zandschulp (27) kan bijvoorbeeld goed benoemen wat de kwaliteiten zijn van zijn teamgenoten. Middelkoop: „Dat zie je niet zo vaak. In deze sport ben je toch vaker elkaars tegenstander dan teamgenoot. Maar het is goed voor het team.” Daarnaast is Van de Zandschulp een goede analist die „uit zijn hoofd zo een rijtje sterke en zwakke punten van tegenstanders kan opnoemen”, zegt Middelkoop.

Haarhuis is als captain de grote motivator van het team, de 26-jarige Griekspoor de gangmaker en Middelkoop probeert als oudste van het stel een luisterend oor te bieden. Met Koolhof (33), die uiteindelijk in de halve finale van de ATP Finals werd uitgeschakeld en zondag aansloot bij het team, speelde hij eerder in zijn carrière 2,5 jaar samen. „Hij leest het spelletje zo goed, hij lijkt altijd te weten wat de tegenstander gaat doen.” In het dubbelspel zet Middelkoop de punten op, zegt hij, en maakt Koolhof ze af.

Pieken

Tegen Australië geeft dit Nederlands team zichzelf een goede kans om te winnen, zeker nu Nick Kyrgios zich heeft afgemeld bij de tegenstander. Alex de Minaur is bij zijn afwezigheid op plek 24 de hoogstgeklasseerde Australiër, en ook het dubbelteam staat in de top-50 van de wereld. Bij winst speelt Nederland komende vrijdag in de halve finale tegen de winnaar van de strijd tussen Spanje en Kroatië, bij verlies kan het team naar huis.

Het zal zaak zijn iedereen op het juiste moment op zijn scherpst te krijgen, zegt Middelkoop. „Toewerken naar een piek”, noemt Haarhuis het. Daarom zijn er in de voorbereiding veel wedstrijdsimulaties gespeeld. Tegelijkertijd wil Haarhuis niet te veel nadruk leggen op het do-or-die-scenario, omdat dat alleen maar meer druk met zich meebrengt.

Los van Koolhof is het gissen naar de vorm van de Nederlandse spelers. Middelkoop, Van de Zandschulp en Griekspoor vierden de afgelopen weken vakantie in Azië, omdat hun drukke schema en de voorbereiding op de Australian Open, die na de Davis Cup zal worden gestart, geen andere ruimte liet. Middelkoop raakte in tien dagen geen racket aan, zegt hij. „Ik zat er even helemaal doorheen. Dus ik ben helemaal gaan ontspannen, ben fysiek en mentaal bijgekomen.”

Voor Haarhuis is de break van zijn tennissers geen probleem. „Ik heb veel liever dat ze fris in hun hoofd zijn dan dat ze naar het eind van het seizoen snakken”, zegt hij. Eigenlijk moet je dit als het begin van het nieuwe seizoen zien, vindt hij.

De teamcaptain heeft er vertrouwen in, ook met de herinnering van de succesvol verlopen groepsfase in Glasgow. „De situatie van nu is vergelijkbaar met toen we naar Schotland gingen. Ook toen hadden de jongens in de aanloop niet veel gespeeld.” Kijk hoe dat uitpakte, wil hij maar zeggen. „We staan er dus goed voor.”