N.B. Het kan zijn dat elementen ontbreken aan deze printversie.
Vergroening Olieconcern moet balanceren tussen beleggers die meer rendement willen en aandeelhouders die verduurzaming eisen.
:format(webp)/s3/static.nrc.nl/images/gn4/stripped/data101794082-8f0bee.jpg)
Met een grote zak vol cadeautjes reisde Shell-topman Wael Sawan woensdag naar New York. Grote beleggers daar, die een substantieel deel van de aandeelhouders vormen, morren al tijden dat het rendement op hun beleggingen tegenvalt. Althans, als ze dat vergelijken met Amerikaanse concurrenten van Shell, zoals Exxon en Chevron. Die laatste richten zich meer nog dan Shell op de winning van fossiele energiebronnen in plaats van op ‘vergroening’. En dat levert, in tijden van energieschaarste, nu eenmaal meer op, zeggen zij.
Sawan, die een half jaar geleden het stokje overnam van Ben van Beurden, maakt zich zorgen over dat sentiment. Want de relatief lage beurswaardering die het gevolg is van de onvrede bij de beleggers, maakt een bedrijf kwetsbaar: banken kunnen hogere rentes eisen op leningen en beleggers kunnen aandringen op het opknippen van het bedrijf, of zelfs de volledige verkoop ervan. En dus kondigde hij voorafgaand aan de cruciale bijeenkomst van woensdag een pakket maatregelen aan die de beleggers moeten overtuigen dat Shell toch echt een uitstekende investering is. Nog beter zelfs dan Chevron en Exxon, vindt Sawan.
Zo gaat Shell de dividenduitkering komend kwartaal wederom verhogen (met 15 procent tot 33 dollarcent per aandeel) en gaat het in de tweede helft van het jaar ook opnieuw fors meer eigen aandelen inkopen (25 procent meer) dan tijdens eerdere kwartalen. Die laatste stap stemt beleggers doorgaans gunstig omdat de winst per overgebleven aandeel dan stijgt.
Sawan denkt dat dit mogelijk is als Shell „genadeloos” inzet op kostenbesparingen, minder investeringen doet en sowieso alleen nog geld steekt in activiteiten die zeer hoge winsten opleveren – zeker binnen de afdeling hernieuwbare energie, waar de rendementen nu niet altijd even geweldig zijn. Een voorproefje daarvan gaf Shell vorige week, toen het aankondigde dat het zijn duurzame dochter Shell Energy afstoot. „Selectief investeren” noemt Sawan dit.
‘Knieval’
Pikant was ook de aankondiging dat Shell zijn olieproductie de komende jaren op hetzelfde peil houdt, en niet verder laat dalen. In 2021 zei Shell nog dat die productie een piek had bereikt en dat die tot 2030 jaarlijks met 1 tot 2 procent zou dalen. Daarnaast zei Shell dat de productie van aardgas, vooral vloeibaar gemaakt gas (lng), de komende jaren zal groeien.
Activistische aandeelhouders die juist willen dat Shell sneller verduurzaamt, zoals Follow This, zien hierin een „knieval” voor „op de korte termijn gerichte” Amerikaanse beleggers, schrijven ze in een verklaring. Waar Shell, samen met andere Europese fossiele energiereuzen zoals BP, eerder nog voorop zou lopen in de verduurzaming, zou het onder druk van deze beleggers nu zijn groene ambities goeddeels laten varen. Volgens Follow This ligt Shell door deze maatregel inmiddels „op ramkoers met het Klimaatakkoord van Parijs”.
Shell zelf ziet dat overigens totaal anders. Sawan zei tijdens een persconferentie woensdagavond dat het doel in feite „al gehaald” is, acht jaar eerder dan de bedoeling was zelfs. Afgelopen kwartaal produceerde Shell namelijk 1,5 miljoen vaten olie per dag – bijna een kwart minder dan de 1,9 miljoen vaten per dag die Shell in het piekjaar oppompte.
Die reductie is wel vooral het gevolg van de verkoop eind 2021 van een groot olieveld in de VS, het zogeheten Permian Basin geheten, en een extra impuls aan de vergroeningspogingen van Shell heeft dat niet echt gegeven. De opbrengst werd grotendeels ‘teruggegeven’ aan aandeelhouders in de vorm van dividend en de terugkoop van aandelen.
Gerechtelijke uitspraak
Of de nieuwe stappen genoeg zijn voor de beleggers, is de vraag. De aandelenkoers in Europa eindigde woensdag amper 1 procent hoger, een teken dat beleggers niet wild enthousiast zijn. In de VS, waar Shell ook een beursnotering heeft, reageerden beleggers iets positiever, maar ook niet heel veel. De koers daar steeg de eerste uren van de handelsdag met zo’n 1,5 procent.
Tijdens de beleggersbijeenkomst zelf stelden veel aandeelhouders kritische vragen. Of Shell zichzelf bijvoorbeeld wel „echt ambitieuze doelen” had gesteld, of louter „gemakkelijk te bereiken” resultaten. Sommige beleggers hadden vooraf aangegeven een hogere dividendstijging te willen, van 18 tot 25 procent. En er waren beleggers die wilden dat Shell juist meer olie gingen produceren, niet evenveel.
Maar dat kon Sawan ze niet bieden. Tijdens de bijeenkomst benadrukte hij ook dat Shell wil vasthouden aan zijn eigen energietransitieplan, waarvan critici weliswaar vinden dat het ernstig tekortschiet maar dat Shell zelf ziet als veel vooruitstrevender dan dat van Exxon en Chevron.
Zo benadrukte Sawan dat Shell tot en met 2025 10 tot 15 miljard dollar gaat investeren in activiteiten met een lage ‘CO2-impact’, zoals biobrandstoffen, waterstof, oplaadpunten voor elektrische auto’s en de opslag van CO2. Dat komt volgens Shell neer op 20 procent van de kapitaaluitgaven. Exxon wil de komende vijf jaar maar 14 procent van zijn investeringen steken in vergroening, en meer dan de helft daarvan gaat naar het verlagen van de eigen uitstoot. Je kunt vraagtekens plaatsen bij hoe groen die activiteiten van Shell werkelijk zijn, maar zeker sommige Amerikaanse beleggers lijken het nog steeds te groen te vinden.
Een analist vatte het eerder als volgt samen. Shell en BP zijn volgens hem niet echt op weg om het pad van Exxon en Chevron te volgen. „Ze willen alleen maar een beetje klinken zoals zij.” Dat is ook logisch, want hier in Europa kampen deze bedrijven juist met grote aandeelhouders die willen dat Shell sneller verduurzaamt. En er ligt sinds twee jaar zelfs een gerechtelijke uitspraak die Shell dwingt tot rigoureuze stappen.
Sawan zit klem, kortom. Gaat hij te veel mee met de Amerikaanse beleggers, dan komt hij in Europa in problemen. En doet hij te veel wat er in Europa van hem wordt verlangd, dan krijgt hij in de VS weer gedoe.
Sawan zelf had het woensdag over „meer waarde [creëren] en minder emissies [veroorzaken]” en een „gebalanceerde” transitie. Dat is in elk geval balanceren op topniveau.
