Tijdens zijn eerste bezoek aan Kyiv in 2,5 jaar heeft de Duitse bondskanselier Olaf Scholz maandag opnieuw beloofd dat Duitsland Oekraïne zal blijven steunen. „Oekraïne kan op ons rekenen”, zei hij. Scholz beloofde ook militaire uitrusting ter waarde van 650 miljoen euro voor het Oekraïense leger.
Afgelopen november benadrukte Scholz al het belang van blijvende steun aan Oekraïne. Dat terwijl voor 2025 slechts de helft van het bedrag van 2024 is begroot (4 miljard in plaats van 8 miljard euro). Door de herverkiezing van Donald Trump denkt de in Duitsland impopulaire Scholz dat die halvering teruggedraaid moet worden. De totale steun van Duitsland aan Oekraïne bedraagt tot dusver 28 miljard euro, het meest van alle Europese landen.
Het bezoek van Scholz volgt op zijn telefoontje met de Russische president Vladimir Poetin eerder deze maand; het eerste directe contact tussen de twee wereldleiders sinds twee jaar. Tijdens dat gesprek zou Scholz ook al hebben aangegeven Oekraïne zolang als nodig is te blijven steunen en zijn zorgen hebben uitgesproken over de Russische inzet van Noord-Koreaanse militairen aan het front. Scholz zou voor en na het gesprek met Poetin hebben gebeld met Zelensky.
Het laatste bezoek van Scholz aan Oekraïne was in juni 2022. Destijds – de oorlog was toen vier maanden aan de gang – reisde hij samen met de Franse president Emmanuel Macron en de toenmalige Italiaanse premier Mario Draghi af naar Kyiv.
Scholz stapt de trein in richting Kyiv. Foto Kay Nietfeld/DPA
Het mishandelen van een scheidsrechter, de lhbtqi-gemeenschap terroriseren, politici en bestuurders bedreigen, Hitlergroeten brengen, vuurwerk afsteken: geen woorden maar daden heet dat. Dinsdag werd bekend dat de supporters die deze zomer een scheidsrechter hadden mishandeld, waarbij de man vreesde voor zijn leven, 150 uur taakstraf krijgen. Beiden waren niet aanwezig toen het vonnis werd uitgesproken, omdat ze ziek waren en een voelde zich „gedemoniseerd” na het onderzoek van NRC en programma BOOS van BNNVARA.
Uit dat onderzoek bleek hoe supporters, ook al zijn ze veroordeeld voor wandaden, bij Feyenoord vrij spel hebben in de Kuip. Ze hebben een voortrekkersrol bij uitwedstrijden in het buitenland en mogen supportersfeesten organiseren. Er wordt ze de hand boven het hoofd gehouden als ze een scheidsrechter hebben mishandeld in de hoop dat ze het voorval als „mannen” onder elkaar kunnen oplossen en justitie er buiten kunnen houden. Er volgt een gesprek als ze een burgemeester, wethouder of journalist bedreigen. Ze leggen ondanks een verbod op vuurwerk een dag voor een wedstrijd vuurwerk klaar omdat ze een sleutel hebben van de Kuip. Ze kiezen er naar eigen zeggen niet voor een „handstand” te doen, maar brengen een Hitlergroet. En wie er anders over denkt, wordt bedreigd en verlaat het Feyenoordbestuur. Het zijn allemaal praktijken die we kennen van de maffia: er wordt een wereld geschapen waarvan iedereen ziet dat die fout is, maar niemand durft er nog wat van te zeggen.
Er zijn supportersbegeleiders die alles in goede banen moeten leiden. Maar de supporters krijgen – deels uit angst – te maken met compromissen, waarbij het meer gaat om woorden dan daden. Het siert de club dat deze in eerste instantie het gesprek wil aangaan om te kijken of de harde kern tot rede is te brengen, maar wanneer dat leidt tot meer macht aan die harde kern, werkt dat averechts. Het is tijd dat er duidelijker maatregelen worden genomen, omdat je niet in gesprek kunt blijven met de groep die vrijwel bij elke wedstrijd met homofobe en racistische uitlatingen komt en strafbare handelingen verricht. Een stadion- of gebiedsverbod opleggen is een gepast antwoord, maar handhaaf dat dan ook. Geef criminele acties door aan justitie en kom zelf ook met concrete acties. Dat kan in de vorm van het stilleggen van wedstrijden, maar ook door een tijdelijk tot levenslang gehandhaafd stadionverbod.
Het kan niet zo zijn dat het stadion – en dat geldt niet alleen voor Feyenoord – elke week een vrijplaats is voor geweld, illegaal vuurwerk, homofobie en racisme. Voetbalclubs hebben zich niet alleen te houden aan wetten en regels die voor iedereen in de samenleving gelden, maar ook moeten ze weten wat ze willen uitstralen. Wil je een club zijn waar hooligans de dienst uitmaken of een club zijn waar ouders met hun kinderen kunnen genieten van de schoonheid en charme van de sport?
Na de rellen in Amsterdam toen Ajax tegen Maccabi Tel Aviv had gespeeld durfden politici en bestuurders zich snel en hard uit te spreken. De conclusie was dat antisemitisme „keihard” moet worden aangepakt. Staatssecretaris Karremans (Sport, VVD) gaf in het Kamerdebat over de Sportbegroting maandagavond aan niet tussen de wethouder en Feyenoord te willen komen, omdat hij niet tussen zijn collega in Rotterdam wil „gaan fietsen”. Dat roept de vraag op: waarom niet? Het wordt immers tijd dat ook voetbalhooligans keihard worden aangepakt.
Het extremistische, islamistische Hayat Tahrir al-Sham (HTS) en het Syrische Nationale Leger (SNA, brigades in het noorden van Syrië die door Turkije gesteund zouden worden) zijn samen een offensief begonnen tegen de Syrische regeringstroepen. Voor het eerst is Aleppo helemaal uit handen van het regime. Hoewel dit voor nieuwsvolgers in Nederland vrij plotseling kwam, is het al lange tijd onrustig in dit deel van Syrië.
Turkije beschouwt HTS als een terroristische organisatie, maar toch zou het land de opstandelingen steunen om zijn controle over Noord-Syrië te vergroten. Hoe de vermeende steun van Turkije er uitziet weten we niet precies. Het zou gaan om zowel financiële steun als bewapening.
Wat mij opviel bij de beelden op het NOS Journaal: een deel van de soldaten die de overwinning vierden, sprak Turks. De Turkse minister van Buitenlandse Zaken ontkende directe Turkse betrokkenheid, maar verklaarde ook: „Turkije zal terroristische organisaties nooit toestaan te profiteren van de huidige instabiliteit.” Ofwel: een flinke vinger in de pap heeft Turkije wel.
Tegelijk onderhoudt Turkije nauwe diplomatieke contacten met Rusland en met Iran, Assads belangrijkste bondgenoten. De Iraanse minister van Buitenlandse Zaken Araghchi bezocht Turkije begin deze week om over Syrië te praten. Op beelden was te zien dat ze elkaar innig omhelsden. De bewoners van Aleppo zouden blij zijn, meldden diverse (Turkse) media deze week. Maar de kans dat minderheden zoals christenen, Druzen, Assyriërs en Koerden onder een jihadistisch bewind (HTS zou een light-versie zijn van Al-Qaida) moeten vrezen voor hun leven, is groot. Die minderheden hadden om die reden in het verleden vaak meer vertrouwen in de alawitische Assad.
Voor Turkije staat er veel op het spel sinds de burgeroorlog in Syrië in 2011 begon. Officieel verblijven er momenteel 3,6 miljoen Syriërs in het land, in werkelijkheid zijn het er waarschijnlijk ruim vijf miljoen. Die Syriërs zouden slecht integreren in het land en een fundamentalistische geloofsbeleving hebben die veel Turken veel te ver gaat. De spanningen daarover worden ieder jaar groter en leiden steeds vaker tot rellen.
Na vermeend misbruik van een Turks kind werden Syriërs in Kayseri recent aangevallen door Turken die hun winkels en huizen vernielden of in brand staken. Die spanningen sloegen vrijwel direct over naar de grensstreek in het noorden van Syrië, waar Turkse troepen bivakkeren. Wat daarbij meespeelde: de pogingen van Erdogan om de relatie met Assad te normaliseren.
Dan is er ook nog het deel van Syrië dat in handen is van Koerden. Turkije is bang dat onrust van daaruit kan overslaan op de Koerden in Turkije. De SDF (de Syrische strijdkrachten gesteund door Amerika) in noordoost-Syrië wordt geleid door de YPG-militie die weer banden heeft met de terroristische organisatie PKK in Turkije. Turkije beschouwt SDF daarom als terroristisch en wil om die reden een bufferzone in de regio.
Deze potpourri aan belangen en angsten verklaart de voor velen nauwelijks te volgen stellingname van Turkije in dit conflict. Misschien wel de belangrijkste (enigszins verborgen) agenda van Turkije is om, indirect, controle te krijgen over een fors gebied in Syrië. Daarmee kan het land voorkomen dat nog meer Syriërs de grens naar Turkije oversteken. En tegelijk kan het land Syriërs in Turkije massaal naar dat gebied deporteren. „Naarmate de veiligheidssituatie in Syrië verbetert, zullen er meer Syriërs vrijwillig terugkeren”, zei Erdogan vrijdag op Turkse nieuwszenders. Dat klinkt niet alleen voorbarig, maar ook eufemistisch.
Want hoe vrijwillig dat zal gebeuren, is zeer de vraag. Tegelijk neemt Turkije een grote gok met zijn steun aan de jihadistische rebellen. Want als het uitdraait op langdurige gevechten, is de kans groot dat er opnieuw een grote vluchtelingenstroom op gang komt. Het is zeer de vraag of die in Turkije in veilige handen zullen zijn.
In de gemeente Montferland hebben ze begrepen hoe democratie anno 2024 werkt. Een stuk vuurwerk naar een gemeenteraadslid gooien is effectiever dan het debat op een normale manier aangaan. Met een beetje geluk komen ‘de media’ naar je regio om de thermometer er lekker diep in te steken en de zorgen op te tekenen. Zul je zien dat de vuurwerkgooiers ook maar gewone mensen zijn, met een bankstel, een afwasmachine en een handeltje in cryptomunten.
Wees blij dat het een strijker was. Stel je voor dat ‘de bezorgde burgers’ met overtuigende argumenten waren gekomen, dan hadden we pas echt een democratisch probleem.
Gelukkig hebben ze die niet, behalve dan dat ze in Didam liever een zwembad met glijbaan wilden. De vuurwerkgooiers kwamen tot hun daad omdat ze de lauwwarme wind uit Den Haag heus wel in de rug voelen. Ze hebben het niet slechter of beter dan de anderen in dit land, ze geven het eigen leven stiekem een zes min. Niet mislukt, maar er ook niet uitgehaald wat erin schijnt te hebben gezeten. Veroordeeld tot Montferland. Levenslang.
Gelukkig zijn ze ook in Montferland gezegend met een burgemeester, Harry de Vries (CDA), die de volkswil durft te trotseren. Steeds vaker – Femke Halsema in Amsterdam, Carola Schouten in Rotterdam, Ahmed Marcouch in Arnhem en ook Sjors Fröhlich van Vijfheerenlanden die zo prettig overeind bleef in het Sinterklaasjournaal – steekt de burgemeester met kop en schouders boven de wethouders en gemeenteraadsleden uit.
Het niveau van de volksvertegenwoordigers is overal bedroevend, om er in mijn eigen gemeente (Amsterdam) een paar te noemen: zowel Jazie Veldhuyzen (De Vonk) als Kevin Kreuger (JA21) is een schande voor de democratie, ze onderscheiden zich in niets van het grauw in Montferland.
Ze mogen in Montferland de handjes dichtknijpen dat de burgemeester nog gewoon wordt aangewezen, je moet er niet aan denken wat er was gebeurd als D66 ooit haar zin had gekregen. In veel gebieden kunnen ze een gekozen burgemeester helemaal niet aan. En in Montferland zeker niet. Ze hebben er een reputatie hoog te houden en hadden bij eventuele burgemeestersverkiezing uit zelfbeklag zeker voor de hardste schreeuwer gekozen.
Ik hoop dat dat azc in Didam er komt en dat het de angstige verwachtingen overtreft, dat ze er zoveel overlast van krijgen dat ze hun vrouwen en kinderen binnen moeten houden en dat de oogst mislukt omdat niemand meer op het land durft te werken. Als er een kalifaat komt, dan maar daar.
Geen zorgen, dat hoop ik natuurlijk niet echt, het is gewoon een diepgeworteld verlangen om ‘nee’ te verkopen aan een Montferlander in nood.
Marcel van Roosmalen schrijft op maandag en donderdag een column.
