Russen staan in de rij voor kritische presidentskandidaat Boris Nadezjdin: ‘Dit is de enige manier om te zeggen: Nee tegen de oorlog’

Russen die in de rij staan voor de politiek, dat is zelfs met verkiezingen in aantocht een onverwacht schouwspel in het repressieve Rusland. Toch staan duizenden Russen in heel het land sinds dagen in de rij om hun handtekening te zetten voor de kandidatuur van de kritische oppositiepoliticus Boris Nadezjdin. De Moskouse politicus en oud-parlementariër stelde zich afgelopen najaar tegenover president Poetin kandidaat voor de presidentsverkiezingen in maart. Hij komt uit namens de partij Burger Initiatief en liet zich afgelopen weken onvervalst kritisch uit over de oorlog in Oekraïne, die volgens hem het „voortbestaan van Rusland bedreigt”.

Ook presenteert Nadezjdin, die bekend staat als nauw bondgenoot van de in 2015 vermoorde Boris Nemtsov, zich als „principieel tegenstander” van president Poetin, die Rusland volgens hem „terug in het verleden” wil trekken en het land zijn toekomst ontneemt. Hij voert campagne met een programma waarin ‘vrijheid, vrede, eerlijke verkiezingen, burgerparticipatie en een Rusland dat samenwerkt in Europa’ voorop staan. In een bijeenkomst deze maand met Russische soldatenvrouwen, die al maanden demonstreren voor de thuiskomst van hun gemobiliseerde mannen van het front, noemde Nadezjdin de oorlog „een grote vergissing van Poetin” met „zeer ernstige gevolgen”.

Dat zijn kritisch geluiden tot nog toe niet zijn bestraft is opmerkelijk. Tegen de verwachtingen in werd -Nadezjdin eind december door de Kremlinloyale Kiescommissie zelfs doorgelaten naar de volgende ronde: het verzamelen van 100.000 handtekeningen van Russische kiezers – een complexe en tijdrovende procedure die geldt als voorwaarde om op het stembiljet te komen. In een reactie zei Nadezjdin tegen journalisten te hopen het einde van zijn campagne „levend en vrij en niet als buitenlandse agent” te zullen halen.

Steun Chodorkovski

Kort voor het nieuwe jaar werd de kandidatuur van de enige andere Kremlin-kritische kandidaat, Jekaterina Doentsova, geblokkeerd vanwege vermeende fouten in haar registratie. Doentsova riep daarop als eerste haar achterban op om Nadezjdins kandidatuur te steunen. Maar andere prominente leden van de oppositie bleven de afgelopen weken sceptisch over de totstandkoming van Nadezjdins kandidatuur. Zij vreesden dat die was afgestemd met het Kremlin om de schijn van democratie hoog te houden, zoals in voorgaande jaren gebeurde. Bij de verkiezingen van maart hebben zich in totaal ruim 25 Kremlinloyale kandidaten gemeld.

Het lijkt erop dat Nadezjdins aanhoudende kritiek op de oorlog en Poetin – waarvoor hij opgepakt kan worden – de cynici overstag heeft doen gaan. Afgelopen dagen spraken verschillende prominente oppositieleden, onder wie anti-Kremlin blogger Maksim Katz, ex-oligarch en Kremlin-criticus Michaïl Chodorkovski (vanuit Londen) en enkele prominente Navalny-medewerkers, hun steun uit voor de politicus.

Het bracht in heel Rusland prompt lange rijen op de been. In Moskou, Sint-Petersburg, Perm, Oefa, Irkoetsk en vele andere steden stonden Russen urenlang in kou en ontij voor de partijkantoren van Nadezjdins Burger Initiatief om hun handtekening te zetten. Ook in andere landen als Kazachstan, Georgië en Armenië, waar tienduizenden kritische Russen een veilig heenkomen zochten, stonden stemgerechtigde Russen voor Nadezjdin in de rij. Dinsdag werd bekend dat hij de benodigde 100.000 handtekeningen bij elkaar heeft. Toch is hij er nog niet: uren later viel de teller op zijn website mysterieus terug en bleek Nadezjdin toch nog ruim 40.000 handtekeningen nodig te hebben. Het roept de vraag op: is de website slecht gebouwd, of is er iets anders aan de hand?

Niet dat er veel Russen zijn die werkelijk durven te hopen dat de veteraan-politicus enige kans maakt tegenover de almacht van Poetin. Maar het feit dát Russen in rij staan voor een kritische kandidaat, wordt door velen opgevat als hoopvol signaal dat heel wat Russen willen dat de oorlog stopt en dat Poetin vertrekt. De jonge blogger Misja Petrov zei op Instagram: „Teken voor Nadezjdin. Niet omdat hij kans maakt of de ideale kandidaat is, maar omdat hij de enige is en dit de enige manier is om te zeggen: ‘Nee tegen de oorlog’”. Politiek analist Fjodor Krasjeninnikov zei dinsdag tegen nieuwssite Meduza niet te geloven dat de Kiescommissie Nadezjdin zal doorlaten naar de campagne. „Nu er zoveel opwinding is, ook van figuren die het Kremlin verafschuwt, zie ik geen reden waarom ze hem zouden registreren. Een anonieme bron rond het Kremlin zou tegen Meduza hebben gezegd dat „in geen enkel scenario” een anti-oorlogskandidaat zal worden toegelaten tot de verkiezingen.

Delen





Mail de redactie