Rel over concertserie: Kees Vlaardingerbroek stapt bij NTR-ZaterdagMatinee

Posted on by admin

N.B. Het kan zijn dat elementen ontbreken aan deze printversie.

Vertrek Bij de NTR-ZaterdagMatinee in het Concertgebouw heeft artistiek leider Kees Vlaardingerbroek per direct ontslag genomen. De kwestie, die wortelt in vele oorzaken, veroorzaakte dit weekend een rel.


Kees Vlaardingerbroek in 2007.
Kees Vlaardingerbroek in 2007. Foto Maarten van Haaff

Kees Vlaardingerbroek, artistiek leider en programmeur van de NTR ZaterdagMatinee, heeft per direct zijn ontslag genomen. Dat maakte de NTR vrijdag bekend. De NTR „respecteert het besluit en heeft grote waardering voor zijn artistieke bijdrage aan de serie”, aldus het persbericht.

Vlaardingerbroek (60) was 17 jaar artistiek leider en programmeur van de toonaangevende NTR ZaterdagMatinee, die elke zaterdag vanuit het Amsterdamse Concertgebouw live wordt uitgezonden op NPO Klassiek (voorheen: Radio 4). Onder zijn leiding bracht de serie smaakmakende uitvoeringen van opera’s (o.a. Vivaldi, Wagner) in uitvoeringen door de omroepensembles en Europese topensembles en -orkesten. Daarnaast is de ZaterdagMatinee belangrijk als podium en opdrachtgever voor nieuw werk van Nederlandse en buitenlandse componisten. Het persbericht van de NTR geeft geen reden voor Vlaardingerbroeks vertrek. Vlaardingerbroek wil niet inhoudelijk reageren. Dat hij per direct en midden in het door hemzelf geprogrammeerde seizoen opstapt, maakt echter duidelijk dat er een conflict aan zijn besluit ten grondslag ligt.

„Het mailtje waarin hij zijn ontslag aankondigde, kwam voor ons als een enorme schok”, zegt Makira Mual, in september aangetreden als hoofdredacteur NTR Klassiek. Mual voerde vanuit de NTR de afgelopen maanden gesprekken met Vlaardingerbroek. Daarbij kwamen uiteenlopende onderwerpen aan de orde, waaronder de toekomst van de ZaterdagMatinee, maar ook de relatie met externe partijen en de onderlinge werkverhouding en werksfeer. „Wij hadden de indruk op een constructieve manier in gesprek te zijn.”

Voor de NTR, benadrukt Mual, staat voorop dat de al ruim 60 jaar lopende NTR ZaterdagMatinee blijft bestaan – met hetzelfde programmabudget. „Er wordt niet op de serie bezuinigd.” Over de besteding van het budget, op dit moment ingevuld door veel voor één concert inreizende internationale ensembles, is binnen de omroep echter wel al langer discussie gaande.

Lees ook: ZaterdagMatinee heeft geen geld meer voor opdrachtcomposities

Opinies

Vlaardingerbroeks ontslag veroorzaakte een storm op sociale media. Aanjager was zondag een artikel door de site Cultureel Persbureau. Daarin wordt Vlaardingerbroeks vertrek zonder bronvermelding of wederhoor in verband gebracht met zijn „stijl van leiderschap” en zijn opvattingen over identiteitspolitiek. Vlaardingerbroek sommeerde de auteur het artikel te verwijderen (wat zondagavond gebeurde) en bevestigt per sms „juridische stappen te ondernemen tegen de smaad- en lastercampagne.”

De NTR zegt dat er, anders dan het Cultureel Persbureau schreef, geen intern onderzoek loopt naar Vlaardingerbroek. Wel hanteert de omroep een strategische aanpak op het gebied van diversiteit en inclusie. Die aanpak „moet zichtbaar zijn in de hele organisatie, zowel in de programmering als op de werkvloer.”

Vlaardingerbroek, zoon van een dominee en vader van de radicaal-rechtse influencer Eva Vlaardingerbroek, publiceerde verscheidene opinieartikelen in NRC en de Volkskrant over onder meer de volgens hem desastreuze gevolgen van identiteitspolitiek op/in de kunsten. Op zijn persoonlijke account op Twitter, dat zondag korte tijd uit de lucht was, retweet hij veel berichten uit ultra-conservatieve hoek. Veel ophef ontstond in 2019 over een tweet waarin Vlaardingerbroek het cancellen van „witte mannen” vergeleek met jodenvervolging in de jaren dertig.

Makira Mual van de NTR noemt de uitlatingen van Vlaardingerbroek als privépersoon „ingewikkeld”.

„Maar ze zijn niet de oorzaak van de gesprekken die wij met hem zijn gaan voeren.”

Related Posts

Column | Storing Afsluitdijk

  • admin
  • November 25, 2024
  • 0

In plaats van een weekend weg stonden we uren stil voor de Afsluitdijk, waar door onderhoud een storing was opgetreden. Ik wist niet dat de Afsluitdijk kon storen. Eerst is er de woede, dan de berusting. In de auto’s om ons heen hadden ze het ook niet makkelijk. Er verschenen mannen in fluorescerende hesjes, ze wisten niets, niemand wist iets, we zouden hier uren kunnen staan, maar ook dagen. Op de nieuwszender Radio 1 werd pas na anderhalf uur aandacht besteed aan onze kleine tragedie. Er werd geadviseerd om te keren en om dan via Lelystad naar het Noorden te gaan. Om ons heen begonnen er te keren. Er werd op de ruiten geklopt om vooral nog niet te keren. We bleven staan waar we stonden.

We ondergingen de nederlaag.

Het kon niet, het mocht niet, we konden nergens meer iets aan doen.

De bestemming was een literaire avond in Dokkum, de organisatie daar was inmiddels in paniek. De kerk zat vol, het grootste deel van het entertainment stond vast. Ze adviseerden om het avontuur te omarmen en er alles aan te doen om toch te komen.

„Alie zegt: vooral blijven proberen om toch te komen”, zei ik tegen Eva. We moesten er allebei om lachen.

Om ons heen probeerden ze te keren, auto’s reden langzaam op elkaar in.

Wij stonden stil.

We aten een zak zoute drop.

We luisterden naar de radio.

We hoorden Vitesse met 0-6 verliezen van SC Cambuur.

We vertelden elkaar verhalen.

Mijn ouders zaten ooit een halve dag vast in een stoptrein bij Tilburg. De airconditioning was stuk, de wc verstopt. De temperatuur steeg dusdanig dat passagiers samen een deur forceerden. „We hebben toen samen moeten strijden tegen een conducteur”, zei mijn vader. Mijn moeder plaste naast de rails, daarna wandelden ze in een lange sliert naar het dichtstbijzijnde station.

Het was een heel avontuur, maar niemand had interesse in de navertelde versie.

Zo was het ook met deze file.

Toen we eenmaal waren omgekeerd en na een tocht van zes uur Dokkum bereikten, was iedereen blij dat we er toch waren. Dat de reis ernaartoe verschrikkelijk was hoorden ze er wel vaker. Als je de file uit bent, heeft hij nooit bestaan.

Een dag later, we waren bijgeslapen en hadden gewandeld en reden dat hele stuk weer terug, zwegen we tevreden. We hoorden fragmenten van de toespraak van Frans Timmermans op een PvdA-congres in Zwolle en op het nieuws kwam het bericht dat het de volgende dag ergens in Nederland 19 graden zou worden in november.

De regen geselde de voorruit, we zongen mee met Radio 2, ik vond in het zijvak van een deur een verloren gewaande bril.

Vanuit het niets vroeg ze: „Zullen we weer over de Afsluitdijk?”

Marcel van Roosmalen schrijft op maandag en donderdag een column.


Opinie | Ambtenaar

  • admin
  • November 25, 2024
  • 0

Ik ben op mijn werk door mijn knie gegaan. Een collega, op ziekenbezoek, vroeg hoe het gekomen was. Ik vertelde dat ik in de gang op weg naar het koffiezetapparaat in de pantry plotseling door mijn knie zakte en op geen enkele manier meer in beweging kon komen. Hij keek me aan en sprak quasi minzaam: „Je weet toch dat je als ambtenaar absoluut niet mag bewegen.”

Heman Beck

Lezers zijn de auteurs van deze rubriek. Een Ikje is een persoonlijke ervaring of anekdote in maximaal 120 woorden. Insturen via [email protected]


Column | Weg met de bedilzucht in het hoger onderwijs

  • admin
  • November 25, 2024
  • 0

Kijk door je oogharen en je ziet een klein land kleiner worden. De succesvolle sectoren uit het verleden worden in snel tempo verwijderd of uitgekleed: maakindustrie, doorvoer en handel, de landbouw – alles moet minder. Gooi die koeien, hoogovens en distributiecentra eruit en het zal goed komen. Misschien. Maar er bestaat geen welvaart, noch beschermde natuur, zonder economie.

Wat wordt dan het nieuwe Nederlandse verdienmodel? Hightech-industrie en -diensten, zo orakelen velen. Opnieuw: misschien. Het is zeker dat er geen toekomst is zonder goedgeschoolde, creatieve mensen. Goed om dit bij de behandeling van de begroting (lees: bezuinigingen) op Onderwijs, Cultuur en Wetenschap in de Kamer in het achterhoofd te houden. De bewindslieden zwaaien namelijk al met de kaasschaven want ‘helaas, keuzes zijn nodig’. Tegen de bezuinigingen protesteren staf en studenten. Uiteraard. Maar ook bij hen, net als bij politici, ontbreekt een langetermijnvisie. Roepen dat er geld bij moet is even kortzichtig als zeggen dat het minder kan.

Ondertussen barst het Nederlandse hoger onderwijs wel uit zijn voegen. Delen zijn verworden tot een beroepsopleiding met vage vaardigheden. Groepswerkstukken of het afschaffen van cijfers (behalve zelfbeoordelingen) werken alleen in een strikt leerkader. Studenten met weinig focus en minder vaardigheden om zelfstandig te leren, de goede niet te na gesproken, zijn kwetsbaar in hun keuzes, wisselen vaak en geven op. Persoonlijke groei wordt verward met leren (vandaar dat actievoeren vaak een aantrekkelijk onderdeel vormt van het studentenleven). Het gebrek aan verdieping is het gevolg van overbelaste en onderbetaalde docenten en steeds algemenere vakken. Niet toevallig is de deeltijdhoogleraar in opmars.

Het onderliggende probleem is tweevoudig. Universiteiten worden gefinancierd op basis van het aantal studenten, en niet het belang van vakgebieden. Anders gezegd, de vraag vanuit de studenten drijft het systeem, niet die van de maatschappij. Dat leidt tot te veel studenten in sommige studies en te weinig studenten in de talen, exacte en ingenieursrichtingen. Daarnaast is de administratieve druk geëxplodeerd, zowel binnen de universiteiten als vanuit het ministerie. Verwacht niet van universiteitsbestuurders en raden van toezicht dat zij iets kunnen doen om de situatie te veranderen. Ze zitten collectief gevangen in een verdeel- en heersbewind waarin de overheid als kruidenier de centjes verdeelt, regeltjes maakt en controleert.

Een heel onderwijsstelsel veranderen kan natuurlijk niet in één keer. Maar er moet dringend ruimte komen voor minder bedilzucht en nieuwe benaderingen. Binnen universiteiten, die je niet allemaal over één kam kunt scheren, en daarbuiten. Selectie aan de poort, verregaande differentiatie en concentratie voor voldoende kritische massa. Het huidige stelsel oplappen moet begeleid worden door experimenten met volledig nieuwe instellingen met een beperkt aantal opleidingen en hoge private financiering (inclusief beurzen voor geselecteerde studenten).

Lees het bovenstaande niet als een pleidooi voor meer bèta’s. Deze regering heeft minder internationale ambities, maar Nederland zal altijd een open economie blijven met grote culturele invloeden van buitenaf. Het zal al zijn diplomatieke en soft power in moeten zetten om zijn economie en veiligheid te waarborgen binnen een mogelijk zwakkere EU. In een multipolaire wereld, meer gedomineerd door China en het mondiale zuiden dan door de VS, zijn academische reflectie en dus geesteswetenschappen en kunsten noodzakelijk om bruggen te bouwen.

Toekomstig hoger onderwijs vraagt om een plan dat beschermt tegen kwaliteitsverlies en irrelevantie, de weg wijzend naar een dynamisch leersysteem voor een economie die grote veranderingen zal kennen en waarin kunstmatige intelligentie en sociale media domineren. Daarvoor is niet alleen een visie op een toekomstig verdienmodel leidend, maar een visie op een evenwichtige open samenleving.

Louise O. Fresco is wetenschapper, bestuurder en schrijver (louiseofresco.com).