In een jaar dat het aantal vluchtelingen dat Europa probeerde te bereiken met tientallen procenten is afgenomen, is een record aantal migranten verdronken bij het oversteken van het Kanaal. Volgens de Britse Refugee Council kwamen dit jaar ten minste 69 personen om het leven, tegen 49 doden die in totaal in de periode 2021-2023 te betreuren waren.
De Refugee Council, een organisatie die vergelijkbaar is met het Nederlandse Vluchtelingenwerk, roept daarom de Britse regering in een donderdag gepubliceerd rapport op een proef te beginnen met 10.000 speciale vluchtelingenvisa om te voorkomen dat zoveel migranten voor de gevaarlijke oversteek naar het Verenigd Koninkrijk kiezen. De vluchtelingenorganisatie vindt dat de hardere aanpak van mensensmokkelaars van het kabinet van premier Keir Starmer averechts werkt. Daardoor is het oversteken van het Kanaal nog gevaarlijker geworden. Omdat de Franse politie met Britse financiële steun meer werkt maakt van het tegenhouden van de vluchtelingenboten, is de reis vaak nog chaotischer en zijn boten nog voller dan voorheen, aldus de organisatie.
Lees ook
Waarom twee twintigers uit Sierra Leone in een rubberboot het Kanaal overstaken
Van de 69 mensen die in 2024 om het leven kwamen ging het ieder geval om twaalf kinderen. Maar de Refugee Council stelt ook dat betrouwbare gegevens ontbreken en dat werkelijke aantallen hoger kunnen liggen. Volgens de Internationale Organisatie voor Migratie (IOM) was er aan het einde van het jaar al sprake van 77 doden. Volgens cijfers van de Europese grensbewakingsorganisatie Frontex was in de eerste elf maanden van het jaar op de routes naar Europa juist een daling te zien van 40 procent van het aantal zogenoemde irreguliere grenspassages. In totaal ging het tot eind november om 220.700 passages. Het aantal pogingen van migranten die het Kanaal proberen over te steken is volgens Frontex tot november wel met 6 procent gestegen naar 62.125.
De Refugee Council stelt dat het Britse ministerie van Binnenlandse Zaken accepteert dat de harde handhaving aan de Franse kant tot meer doden leidt. Zo haalt het rapport een nieuwsbericht op de website van het ministerie aan na de dood van twaalf mensen op 3 september 2024. Daar werd geschreven dat deze tragedie „de steeds extremere maatregelen benadrukt die de bendes bereid zijn te overwegen, omdat meer mensen in minder zeewaardige vaartuigen worden gepropt”. Dat komt volgens het nieuwsbericht onder meer doordat smokkelaars de prijs hebben verhoogd omdat het bedrijfsmodel onder druk staat door de Britse en de Franse wetshandhaving.
Familie in het VK
Meer van deze handhavingsmaatregelen leiden volgens directeur Enver Solomon van de Refugee Council „tot nog gevaarlijker reizen en menselijke tragedies omdat mannen, vrouwen en kinderen uit landen als Afghanistan en het door oorlog verscheurde Soedan op zoek gaan naar veiligheid om bij familie en gemeenschappen te zijn die al in het VK zijn gevestigd”, aldus Solomon in The Guardian. De Britse overheid zou volgens hem in 2025 voor veiliger en legale routes richting het VK moeten zorgen.
Dat de Labour-regering daaraan tegemoet gaat komen lijkt niet waarschijnlijk. Labour-leider Keir Starmer voerde in het voorjaar juist campagne met plannen om mensensmokkel hard aan te pakken. Sinds afgelopen zomer, toen Labour aan de macht kwam, probeert de regering daar werk van te maken. Deze donderdag werd bekend dat de regering later deze maand een nieuwe wet wil presenteren waarin personen die verdacht worden van mensenhandel een telefoonverbod krijgen, op sociale media geblokkeerd worden en reisbeperkingen opgelegd krijgen, nog voordat zij berecht worden.
De route tussen Frankrijk en het Verenigd Koninkrijk is niet de dodelijkste voor migranten. Dat is de route van Afrika naar Spanje. De Spaanse ngo Caminando Fronteras kwam vorige week met een rapport waarin vermeld wordt dat in 2024 10.000 personen zijn verdronken. De route van West-Afrika naar de Canarische Eilanden is verreweg het gevaarlijkst: hier zouden 9.757 mensen zijn omgekomen. De cijfers van Caminando Fronteras, dat zich baseert op meldingen van families en van personen die gered zijn, zijn veel hoger dan die van VN-vluchtelingenorganisatie UNHCR. Tot medio december zijn volgens de UNHCR 2.368 personen op de zeeroutes naar Europa verdronken of vermist geraakt. Het jaar 2023 was met 4.110 personen het meest dodelijk sinds 2015. Toen het ging om 5.096 personen.
Lees ook
Aan de buitengrenzen van Europa: minder migranten en dat heeft een schaduwzijde
