Rapport: toeslagenouders konden vaak ten onrechte geen rechtsbijstand krijgen

Toeslagenaffaire Onderzoekers stellen dat het systeem om toegang tot gesubsidieerde rechtsbijstand te krijgen niet goed heeft gefunctioneerd voor slachtoffers in de Toeslagenaffaire. Daardoor hadden zij vaak geen advocaat. In sommige gevallen zagen zij helemaal van een procedure af.
Demonstranten die pleiten voor rechtsherstel in de Toeslagenaffaire verzamelden zich eind mei voor het Europees Parlement in Brussel.
Demonstranten die pleiten voor rechtsherstel in de Toeslagenaffaire verzamelden zich eind mei voor het Europees Parlement in Brussel. Foto Hatim Kaghat / Belga

In de Toeslagenaffaire gedupeerde ouders konden vaak niet de gesubsidieerde rechtsbijstand krijgen waar ze in veel gevallen recht op hadden. Dat concludeert het Wetenschappelijk Onderzoek- en Documentatiecentrum (WODC) van het ministerie van Justitie en Veiligheid maandag op basis van eigen onderzoek. Daardoor stonden sommige ouders alleen, zonder advocaat tegenover de Belastingdienst of besloten ze helemaal geen procedure aan te spannen.

Mensen met een laag inkomen kunnen subsidie voor een advocaat aanvragen, waarover de Raad voor Rechtsbijstand vervolgens een besluit neemt. Veel van de toeslagenouders die zo’n aanvraag indienden kregen een afwijzing van dat verzoek op de deurmat, omdat aangenomen werd dat zij „zelfredzaam” waren. Volgens het WODC was dit een systeemfout: in de beoordelingen zou er niet voldoende rekening mee zijn gehouden dat ouders mogelijk helemaal niet zelfredzaam waren en werd over het hoofd gezien hoe complex sommige zaken waren.

„Dat het verlenen van gesubsidieerde rechtsbijstand in kinderopvangtoeslagzaken niet goed liep, is niet tijdig opgemerkt”, zo schrijven de onderzoekers. „De conclusie is dat het stelsel van gesubsidieerde rechtsbijstand gedurende de kinderopvangtoeslagenaffaire onvoldoende heeft gefunctioneerd.” Ook bij het monitoren van de gang van zaken zou de overheid steken hebben laten vallen. Het WODC adviseert de overheid om snel de knelpunten binnen het huidige systeem te repareren en pleit voor een ruimere toegang tot gesubsidieerde juridische bijstand.