Toen Desiree Lugo (27) zich op de Venezolaanse verkiezingsavond als geaccrediteerde waarnemer bij het stemlokaal in de Bolivarschool meldde en merkte dat ze mogelijk niet zou worden toegelaten bij het tellen van de stemmen- zoals wettelijk in Venezuela is toegestaan – besloot ze zich voor te doen als chavista om meer kans te maken.
„We stonden in een rij opgesteld en de autoriteiten bij het stemlokaal wilden ons terugsturen omdat er volgens hen geen evenredig aantal waarnemers was. Meer mensen hadden aangegeven dat ze voor de oppositie waren. Er waren minder mensen die zich tot aanhangers van de regering rekenden. Toen ik zei dat op Maduro stemde geloofden ze me niet en wilde ze bewijs. Ik zei: „het zijn toch geheime verkiezingen?”
Eenmaal binnen in het stemlokaal hoorde Lugo dat het netwerk van de stemmachines platlag en moest ze vervolgens nog twee uren binnen wachten. Buiten werd het ondertussen grimmig toen een groep zogeheten colectivos, bewapende milities van president Maduro, intimiderend mensen wegjoegen die bij de school post hadden gevat.
Lugo was inmiddels binnen bij een tafel aan het tellen. „Ze waren al volop bezig, dus ik heb niet alle stemmen kunnen controleren. Maar bij mijn tafel zijn 378 stemmen voor Edmundo Gonzalez geteld en 74 voor Maduro”, vertelt ze. Familieleden en vrienden die bij andere stemlokalen geaccrediteerd waren noteerden ook de meeste stemmen voor Gonzalez, weet ze.
Ontgoocheling
Net als miljoenen Venezolanen is Desiree Lugo ervan overtuigd dat niet president Maduro de verkiezingen heeft gewonnen, zoals de Nationale Kiesraad (CNE) beweerd, maar de oppositie. „Het was vooraf al duidelijk maar ze willen de macht niet uit handen geven. Er is niemand die Maduro als legitieme president ziet. De mensen die nu feest vieren profiteren mee, maar de grote meerderheid van de Venezolanen voelt zich bedrogen”, zucht ze.
De dag na de verkiezingen worden veel Venezolanen wakker met een gevoel van ontgoocheling. In de ochtend is het urenlang uitgestorven op straat. Het regent, alles is dicht, geen mens op straat. Maduro houdt later op de dag voor zijn partijgenoten een urenlange, felle speech waarin hij de oppositie „de fascisten en imperialisten” noemt en hen beschuldigd van „acties tegen het Venezolaanse volk’’.
Potten en pannen protest
Er klinkt inmiddels volop potten en pannen protest, wat zich als een olievlek uitbreidt door de stad. Een in Latijns-Amerika bekende manier van protesteren, waarbij mensen vanaf de balkons en uit hun ramen hard op pannen slaan. Op de zesde verdieping van een oud gebouw met afgebladderde verf, heeft Mercedes Salamanca haar raam wijd open gezet en slaat met een pollepel op een deksel. „Weg met Maduro, afuera Maduro!” roept ze hard. Naast haar en onder haar slaan de buren ook hard op pannen.
„Ik voel me machteloos”, zegt ze even later terwijl ze even pauzeert en een slok koffie neemt. „Ik heb vanaf vijf uur in de ochtend in de rij gestaan om te stemmen. Ik voelde me zo gelukkig om al die mensen te zien, we hadden zoveel hoop. En opnieuw bedonderd deze dictator ons”, zegt ze boos.
In de namiddag wordt het grimmiger als groepen vanuit de wijken richting het centrum trekken en de oproerpolitie ingrijpt. Er worden hier en daar branden gesticht, er ontstaan verdere spanningen en geweld waarbij gewonden vallen. Op sociale media is te zien hoe elders een beeld van de ooit zo geliefde leider Hugo Chavez omver wordt getrokken.
Lees ook
Hoop op verandering in Venezuela lijkt vervlogen na dubieuze overwinning Maduro
Oproep tot transparantie
De oppositie houdt tegen het begin van de avond een persconferentie. Daar maken ze bekend dat ze inmiddels ruim 73 procent van de uitslagen binnen hebben waaruit een overweldigende winst voor Gonzalez zou blijken. „We zullen alles digitaliseren en publiceren op een web portaal en dat openbaar maken zodat iedereen, ook alle wereldleiders, de bewijzen van onze overwinning kunnen zien”, zei Gonzalez, de man die volgens de uitslag van de oppositie de nieuwe president van Venezuela is.
De oppositie heeft de Venezolanen opgeroepen om kalm te blijven en de vrede te bewaren. „Ga bij elkaar in de wijken, zoek elkaar als familie op. Laten we het niet escaleren”, klinkt de boodschap.
Verschillende Latijns-Amerikaanse landen- linkse als rechtse- hebben opgeroepen tot transparantie van de uitslag en spraken in harde bewoordingen hun wantrouwen uit. Landen als Panama verbreken de diplomatieke banden en halen hun personeel terug. Andere Latijns-Amerikaanse landen eisen een onafhankelijk onderzoek naar de resultaten.
Volgens politicoloog Ignacio Ávalos raakt de autoritaire leider Maduro verder geïsoleerd en zal de prijs die hij moet betalen voor zich blijven toe-eigenen van de macht nu hoger dan ooit zijn. „De grote vraag voor de komende dagen wordt in hoeverre Maduro nog gesteund blijft door de mensen om hem heen, en vooral door het leger. Dat de grote massa de oppositie steunt is duidelijker dan ooit”, aldus de politicoloog.
Hoe verslagen Desiree Lugo zich ook voelt door het idee dat ze nog zes jaar te maken heeft met president Maduro, ze voelt zich gesterkt door haar land genoten. „Laat Maduro met het bewijs komen! De echte verkiezingsuitslag moet gerespecteerd worden. Ook al weten we nu zeker dat we in een dictatuur leven”.
