De Georgische pro-Europese president Salome Zoerabisjvili heeft zondagavond opgeroepen tot demonstraties vanwege de volgens haar „gestolen” verkiezing door regeringspartij Georgische Droom (GD). Volgens de president is Georgië het slachtoffer van „een Russische speciale operatie”.
Pro-Europese oppositiepartijen deden eenzelfde oproep. De grootste oppositiepartij, die spreekt over „diefstal van stemmen van het Georgische volk”, heeft bovendien laten weten haar zetels in het parlement niet te zullen innemen.
Bij de verkiezingen in Georgië was de grote vraag: blijft het land in de pas lopen met Moskou of richt het de blik op Europa? Een keuze tussen meer democratie of meer onvrijheid. Drie uur nadat de stembussen zaterdagavond sloten, koerste GD, opgericht door pro-Kremlin oligarch Bidzina Ivanisjvili, met zo’n 54 procent van de stemmen volgens de Kiescommissie af op de overwinning. Al snel claimde de partij de winst.
Maar de president ging daar niet in mee. Zoerabisjvili: „We kunnen deze verkiezingen niet erkennen, dat zou hetzelfde zijn als erkennen dat Rusland hier is binnengekomen”. Tijdens en na de stemming op zaterdag werden honderden incidenten van intimidatie, kiezersbedrog en vervalsing gemeld door oppositiepartijen en door onafhankelijke ngo’s. „Een constitutionele staatsgreep”, noemde de oppositie het al snel.
Protesten verwacht
Het is aannemelijk dat Georgiërs maandag in groten getale gaan protesteren tegen de uitslag. Eerder deze maand verzamelden tienduizenden Georgiërs zich al in de hoofdstad Tbilisi tegen pro-Russische machthebbers. Toen eerder dit jaar ‘de Russische wet’ werd ingevoerd, een wet tegen ngo’s en mediaorganisaties, gingen ook talloze Georgiërs de straat op. Die wet had voor de Russische president Vladimir Poetin als doel om Georgië buiten de EU te houden, met succes.
De Georgische pro-Europese oppositie was zondag verbijsterd dat de Organisatie voor Veiligheid en Samenwerking in Europa (OVSE), een samenwerkingsverband van 57 lidstaten, de verkiezingsuitslag niet expliciet afkeurde. Tijdens een persconferentie zondagmiddag bedankte de OVSE de „nieuwe regering”. Voor GD was de impliciete goedkeuring door de OVSE ‘bewijs’ dat de verkiezingen eerlijk zouden zijn verlopen.
De OVSE had, op verzoek van de Georgische autoriteiten, een team van observanten naar het land gestuurd om in de gaten te houden of de verkiezingen eerlijk zouden verlopen. Zij zagen onder meer een „intense sfeer, gekenmerkt door meldingen van intimidatie” bij stembureaus, verklaarde Pascal Allizard, een Franse senator die namens de organisatie het woord voerde. Ook zouden er stemmen zijn gekocht – hoeveel is onduidelijk – en er zou een „ongelijk financieel speelveld” zijn geweest voor de politieke partijen. Harde conclusies trok de OVSE desondanks niet.
Ondertussen ontving GD op sociale media felicitaties van de Hongaarse premier Viktor Orbán en van Margarita Simonian, de hoofdredacteur van de Russische propagandazender RT (voorheen Russia Today). GD zocht de afgelopen jaren meer en meer toenadering tot Rusland. Een groot deel van de Georgische bevolking hoopt juist dat het land zich aansluit bij de Europese Unie.
