N.B. Het kan zijn dat elementen ontbreken aan deze printversie.
:format(webp)/s3/static.nrc.nl/wp-content/uploads/2023/08/web-1308buimateusz-morawiecki.jpg)
De Poolse premier Mateusz Morawiecki heeft in een filmpje op sociale media opnieuw aangekondigd dat Polen naar de stembus gaat voor een referendum over de relocatie van asielzoekers in de EU. Het referendum moet op 15 oktober plaatsvinden, tegelijkertijd met de parlementsverkiezingen. In de campagnefilm schuwt Morawiecki de heftige anti-immigratieretoriek niet.
Morawiecki, premier namens de conservatief-nationalistische regeringspartij Recht en Rechtvaardigheid (PiS), vraagt in de video: „Steun je de toelating van duizenden illegale immigranten uit het Midden-Oosten en Afrika onder het gedwongen herplaatsingsmechanisme opgelegd door de Europese bureaucratie?” Op de video zijn brandende auto’s te zien en een zwarte man die aan een groot mes likt. PiS-partijleider Jaroslaw Kaczynski zegt vervolgens: „Wil je dat dit ook in Polen gebeurt? Wil je stoppen de baas te zijn in je eigen land?”
Asielzoekers overnemen of plicht afkopen
De EU-ministers van Justitie en Binnenlandse Zaken kwamen afgelopen juni een plan overeen waarin lidstaten verplicht zijn asielzoekers over te nemen uit landen waar de meesten van hen de EU binnenkomen. Als landen dat niet willen, kunnen ze die plicht afkopen. Polen stemde tegen het voorstel, dat toch werd aangenomen nadat de meeste EU-landen akkoord gingen.
Meer dan 70 procent van de Poolse bevolking is tegen het plan, wees een peiling van Pollster Institute afgelopen maand uit. Over het houden van een referendum zijn Polen echter verdeeld, met een krappe 50 procent voor, zo bleek uit een recente peiling van IBRiS voor de krant Rzeczpospolita. In Polen is een referendum bindend als de opkomst hoger dan 50 procent is, en die kans is bij parlementsverkiezingen aanzienlijk.
:format(webp)/s3/static.nrc.nl/images/gn4/stripped/data103439850-9361ab.jpg)
Grenshek en militairen aan grens Wit-Rusland
Migratie werd twee jaar geleden een groot thema in Polen, toen veel migranten uit onder andere het Midden-Oosten via Wit-Rusland, waar Polen een grens van bijna 400 kilometer mee deelt, de EU inkwamen. Polen reageerde met de bouw van een grenshek en stuurde militairen naar de grens om de migranten buiten de deur te houden.
Sinds de oorlog in Oekraïne heeft Polen meer dan een miljoen Oekraïense vluchtelingen opgevangen. Zij werden vanwege hun veelal gedeelde religie en huiskleur en hun gedeelde anti-Russische sentiment over het algemeen warm ontvangen. Maar Poolse politici en andere gezagsdragers hebben veelvuldig duidelijk gemaakt dat ze moslims en andere mensen die minder op hen lijken als een bedreiging voor de culturele identiteit van het land beschouwen.
