Petra Laseur was een van de veelzijdigste actrices van haar generatie

Posted on April 13, 2025 by admin

Petra Laseur mocht niet toneelspelen op de Amsterdamse Montessori School. De school kende een strikte regel: leerlingen niet voortrekken. En dus werd de dochter van de bekende toneelouders Cees Laseur en Mary Dresselhuys verre gehouden van het schooltoneel.

Daarop meldde ze zich op zestienjarige leeftijd aan bij de Amsterdamse Toneelschool, waar ze in 1959 afstudeerde. Meteen kreeg ze een contract aangeboden bij de Nederlandse Comedie en debuteerde ze in de komedie Geleerde dames (Les Femmes Savantes) van Molière – het begin van een glansrijke carrière. Petra Laseur overleed afgelopen vrijdag op 85-jarige leeftijd, meldt haar familie aan NRC.

Ze trouwde in 1976 met dichter Martin Veltman, die in 1995 overleed. Uit een eerder huwelijk had ze twee zoons. Tot kort voor haar dood bezocht Laseur met grote regelmaat toneelvoorstellingen, bij voorkeur in ‘haar’ Stadsschouwburg in Amsterdam of in het naastgelegen Nieuwe de La Martheater. Sinds 1992 reikte ze ook elke twee jaar de Mary Dresselhuys Prijs uit, voor de ontwikkeling van het toneelspel in de breedste betekenis van het woord.

Zwemmend repeteren

Maar haar interesse reikte verder dan het toneel. Laseur was maatschappelijk betrokken, las dagelijks NRC en Het Parool en was, in navolging van Veltman, een aantal jaar bestuurslid van het Genootschap Onze Taal.

Later werd ze ambassadeur van de Nierstichting. Door het fameuze BNN-programma De Grote Donorshow in 2007 was ze op het idee gekomen om een nier af te staan aan een haar onbekende patiënt.

Nadat ze alle medische tests had doorstaan, kreeg ze voor de operatie in het ziekenhuis een plek toegewezen op een slaapzaal. Dát ging haar te ver. „Ik help de maatschappij graag maar ik wil een eigen kamer”, zei ze tegen de verpleegster. En zo geschiedde. Het hele donorverhaal, waarover ze zelf smakelijk kon vertellen, typeert haar. Inclusief de eis van een eigen kamer.

Petra Laseur acteerde niet („Dat doen ze in Goede tijden, slechte tijden”), ze speelde toneel. De witte wijn lag bij haar thuis niet in de koelkast, maar in de ijskast. En ze was grootmoeder, geen oma. In die rol bemoeide ze zich overigens niet met de opvoeding van haar vijf kleinkinderen. Tenzij een van hen een mes aflikte. „Daar zeg ik meteen iets van.”

Tuinieren met gelakte nagels

Het trefpunt voor Laseur en haar (klein)kinderen was, zeker in de zonnige maanden van het jaar, haar woonboot in Weesp, in een bocht van de Vecht. Ze genoot er van de rust en repeteerde al zwemmend haar teksten. Tussendoor knipte ze, met gelakte nagels, het riet bij.

Petra Maria Laseur werd op 26 november 1939 in Amsterdam geboren. Tot 1968 bouwde ze bij de Nederlandse Comedie een gevarieerd repertoire op van blijspelen tot tragedies en van wereldtoneel tot nieuwe Nederlandse teksten. Die rijkdom aan speelstijlen in voornamelijk grote rollen maakt haar tot een van de veelzijdigste actrices van haar generatie. Vanaf het begin van haar carrière was ze veelvuldig te zien in televisieseries, zoals De Stille Kracht (2000) en Rozengeur & Wodka Lime (2005).

Petra Laseur met haar moeder Mary Dresselhuys in het toneelstuk ‘Een bijzonder prettig vergezicht’, 1987.

Foto Kippa

Ook de filmwereld ontdekte haar talent. Ze speelde in 2001 in The Discovery of Heaven en, met Bram van der Vlugt, in Familie (2001). Ook trad ze vaak op met haar moeder. Ter gelegenheid van Dresselhuys’ tachtigste verjaardag in 1987 speelden ze samen in Een bijzonder prettig vergezicht, speciaal voor hen geschreven door Paul Haenen.

Dat Petra Laseur zich verbond aan de Nederlandse Comedie heeft haar vader nooit kunnen aanvaarden – hij was oprichter en directeur van de Haagse Comedie. In een interview met NRC zei Laseur dat er tussen haar vader en haarzelf „nooit iets [is] geweest”. Hij verliet het gezin toen ze vijf was. Samen met haar moeder en haar oudere zus Merel leidde Laseur naar eigen zeggen een onbekommerd leven.

Doos sherry

Het spel van Laseur kende een grote constante: het was altijd glashelder, mede dankzij haar perfecte dictie en verreikende stem. Met milde spot kon ze jonge collega’s aan het toneel nadoen die daar niets om gaven: „We hebben toch zenders?”

Ze liet zich ook nooit verleiden tot pathos of overdreven emotionaliteit in haar spel. Tweemaal ontving ze de Theo d’Or, de hoogste toneelonderscheiding: in 1973 voor de titelrol in Hedda Gabler van Ibsen bij Zuidelijk Toneel Globe en in 1981 voor haar rol van Lotte in Groot en klein van de jonge Duitse auteur Botho Strauss door het Publiekstheater.

Hoogtepunt was de scène waarin Laseur als Lotte bladerde in een reusachtig boek dat voor haar op het toneel lag. Ze hoopte hierin antwoord te vinden op haar levensvragen en ze wilde verlossing van de pijn, eenzaamheid en liefdesverdriet. Laseurs bijna rationele vertolking vormde een prachtig contrast met de heftige bewogenheid van dit stuk.

Ze schuwde het moderne theater niet, hoewel ze altijd een actrice bleef met een hang naar het toneel-van-vroeger. In interviews refereerde ze graag aan de „doos sherry” die in de tijd van de Nederlandse Comedie tijdens de generale achter het podium stond „tegen de dorst” of de paard-en-wagen waarmee ooit in Tilburg de decorstukken werden binnengereden.

Desalniettemin speelde ze later in haar carrière achtenswaardige rollen in de beroemde montagevoorstellingen van Gerardjan Rijnders, zoals Bakeliet (1987). Later gaf ze toe dat deze destijds revolutionaire voorstellingen wel ver van haar afstonden, maar ze vervulde haar taak met verve.

Petra Laseur en Jeroen Krabbé in het blijspel ‘Liefde is blind’, 1979.

Foto ANP

Een héérlijk leven

In december 2023 kreeg ze een slechte diagnose. Van operaties en chemokuren wilde ze niets weten. „Om dan, doodziek, drie maanden langer te kunnen leven? Mij niet gezien. Ik heb een héérlijk leven gehad,” zei ze tegen familie en vrienden. „Mijn leven is voltooid maar zolang ik gezond ben, leef ik nog even vrolijk door”.

Een van Laseurs laatste indrukwekkende optredens was in Richard III (2010) naast Gijs Scholten van Aschat in de titelrol. In 2011 vertolkte ze de rol van koningin Wilhelmina in de bejubelde musical Soldaat van Oranje. Hier schitterde ze zoals ze dat haar leven lang had gedaan: koninklijk, waardig en met perfecte dictie.

Tv-recensie | ‘VI Inside’ nemen ze in Den Haag heel serieus, zei Sam. ‘Het was heel belangrijk wat met name door Johan Derksen gezegd werd’

admin
April 15, 2025
0

Nederland is een land van tradities. Van normen en waarden. En nu mogen we een waarde vieren waarvan ik niet eens wist dat we hem hadden: 130 kilometer per uur rijden op de snelweg. Op drie stukjes snelweg, bedoel ik. Drie stukjes in heel Nederland. Maar god allemachtig, wat mogen we daar hard rijden.

Dit gegeven hield de Nederlandse televisie maandag flink bezig. Rond de paar plekken waar we nu lekker vroem-vroem konden doen werd weggebruikers gevraagd wat ze van deze ontwikkeling vonden. Voxpopjes doken overdag op in Goedemorgen Nederland (WNL), het NOS Journaal, RTL Nieuws en Nieuws van de dag (Talpa) en later op de avond mocht dan bijvoorbeeld René Froger bij Renze (RTL) weer op de voxpopjes uit RTL Nieuws reageren (het voxfrogje). Sommige Nederlanders waren blij, andere Nederlanders vonden het onzin en René Froger vond dat mensen ook 70 of 80 kilometer per uur konden blijven rijden als ze dat liever wilden; zo lang ze maar aan de rechterkant bleven, natuurlijk, want anders werd het gevaarlijk. Geknik aan tafel. Zo ontstond toch weer een mooi genuanceerd beeld over deze Nederlandse waarde.

Het was sowieso een leerzame tv-dag voor mensen die zich zo onderhand afvragen wat die Nederlandse normen, waarden en tradities nou eigenlijk zijn. Als ik het goed heb begrepen zijn door de NTR geproduceerde programma’s als Het Klokhuis en Het Sinterklaasjournaal wel een belangrijke Nederlandse traditie, maar de NTR zelf niet. Dat concludeerde ik uit het Kamerdebat met minister Eppo Bruins, dat te volgen was op NPO Politiek. En uit de woorden van Tweede Kamerlid André Flach (SGP) in zowel Goedemorgen Nederland als Nieuws van de dag – ook voor hem was het een lange maandag – concludeerde ik dat godsdienstvrijheid wel een belangrijke Nederlandse traditie is, maar het recht van moskeeën op versterkte gebedsoproepen niet. Dus: wél vroem-vroem, wél Sinterklaasjournaal, géén NTR, wél godsdienstvrijheid en géén versterkte gebedsoproepen. Verder nog iets?

Waterpistolen

Jawel. Bij Eva (AvroTros) was nog een belangrijke mediatraditie voelbaar: de ons-kent-onscultuur. Vader Pieter Jan Hagens was te gast met zoon Sam Hagens (door Jinek ook wel „schatje” genoemd). Ze hadden dezelfde oogopslag, alleen wezen de mondhoeken en het haar van Pieter Jan een beetje omlaag en die van Sam een beetje omhoog. Inhoudelijk waren er meer verschillen: Pieter Jan had altijd gewerkt voor de publieke omroep, terwijl zijn zoon bekend was geworden op SBS6. Daar was hij een tijd vaak te gast geweest bij Vandaag Inside. En hoewel Pieter Jan ’m eerst wel geknepen had toen zijn zoon daar aanschoof, was hij al gauw gaan beseffen dat het „een fantastische leerschool” en „een heel mooi podium” is om te laten zien wat je kunt. Dat vonden Sam en Jinek ook.

„Het mooie was ook echt dat VI op een gegeven moment heel serieus werd genomen”, zei Sam; „ook door politiek Den Haag. Zeker door dit kabinet, maar ook door het vorige. Het was heel belangrijk wat er in VI gezegd werd en met name wat er door Johan Derksen gezegd werd.” Johan Derksen – die van die kaars in de bewusteloze vrouw, weet je wel. Die nemen ze in Den Haag heel serieus. Daarom keek ik ook nog maar een stukje van VI. In minuut zes bekeken de mannen beelden van vrouwen die een spel deden met waterpistolen, waarna René van der Gijp gierde: „Ik spuit ze wel eens natter hoor. Jij niet?” En dat brengt me tot de laatste belangrijke traditie die ik maandagavond heb genoteerd. Hoe ging dat ene gedicht ook alweer? Heel oud, heel Hollands – ah ja, dat was ’m:

Denkend aan Talpa

zie ik breede meneeren

over de grens van

vrouwen gaan.

Geen weigerknop, maar wel cookies plaatsen? Dat wordt een boete

admin
April 15, 2025
0

De aanpak van foute cookiebanners wordt harder. Nederlandse bedrijven die hun gebruikers geen duidelijke ‘weigerknop’ aanbieden, lopen een grotere kans op een boete dan voorheen. De Autoriteit Persoonsgegevens (AP) heeft extra mensen en een ‘bot’ op de handhaving gezet. Voorzitter Aleid Wolfsen: „Het wordt nu menens.”

Cookies en cookiebanners die gebruikers misleiden door het heel complex te maken om cookies te weigeren, zijn onderwerpen waarover de AP wekelijks boze telefoontjes en mailtjes van burgers binnenkrijgt. In 2024 ruim tweehonderd. „Het is een omvangrijk probleem en we hebben het idee dat de trucs en volgmethoden geraffineerder worden”, vertelt AP-voorzitter Wolfen telefonisch.

Die ergernissen en problemen zijn er al heel lang. Cookies werden ruim 25 jaar geleden uitgevonden. Nederland heeft sinds 2011 een wet die strenge eisen aan het gebruik ervan stelt. En sinds zeven jaar is er bovendien de Europese privacywet AVG met aanvullende consumentenbescherming.

Woud aan misleidende banners

In reactie op de wetten stopten bedrijven niet met het online volgen van gebruikers, zoals de bedoeling was, maar kwamen ze met een woud aan misleidende banners om toestemming te krijgen voor het plaatsen van cookies en voor het doorverkopen van gegevens. Consumenten werden zo moe van de pop-ups dat ze die in de regel gedachteloos wegklikken.

‘Volgen als vanzelfsprekendheid’

Een van de boodschappen van de AP is dat een cookiebanner niet nodig is als een bedrijf zijn bezoekers niet profileert en blijft volgen. Louter statistieken bijhouden mag ook zonder banner. Het lijkt in de loop der jaren echter een soort vanzelfsprekendheid geworden om bij iedere website maar volgsystemen aan te leggen.

„Het gebeurt ook naïef en onnadenkend”, zegt Wolfsen: „En dat moet echt stoppen. Als je een winkel uitloopt, vind je het ook niet normaal om bij de uitgang te worden gevraagd welke producten je allemaal hebt overwogen en à propos, wie is uw partner? Bedrijven moeten zich afvragen of ze op zo’n manier online hun geld willen verdienen.”

Inmiddels heeft de AP met het extra geld ook een bot gebouwd die stelselmatig de banners controleert van tienduizend in Nederland gevestigde bedrijven. Die bot scant geautomatiseerd de instellingen van de cookiebanners. Daarop moet het net zo gemakkelijk zijn om cookies te weigeren als om die toe te staan. De vinkjes voor toestemming mogen niet vooraf zijn aangevinkt. De bot controleert ook wat voor cookies worden geplaatst en of dat al gebeurt voordat daarvoor toestemming is gegeven.

Tracking cookies blijven volgen

De grootste boosdoeners zijn de zogeheten tracking cookies. Die worden gebruikt om websitebezoekers te volgen terwijl ze surfen, dus niet alleen op de website waar ze op dat moment zijn, maar ook daarna. Die cookies worden gebruikt om profielen op te stellen en bijvoorbeeld gepersonaliseerde advertenties of aanbiedingen te tonen.

Dat lijkt misschien onschuldig, zegt Wolfsen, maar is dat niet. „Dat soort profielen kunnen ook gebruikt worden voor politieke targeting tijdens campagnes. Ze kunnen worden gekocht door buitenlandse inlichtingendiensten. Of bedrijven gaan selectief om met aanbiedingen. Die geven ze bijvoorbeeld niet aan mensen met bepaalde profielen of uit bepaalde postcodegebieden. Het kan tot uitsluiting leiden.”

Bedrijven met misleidende cookiebanners krijgen eerst een brief met een waarschuwing. De eerste vijftig gaan deze week de deur uit. Volgende maand de volgende vijftig. De bedrijven en organisaties krijgen drie maanden om hun cookiebeleid binnen de wet te brengen. Doen ze dat niet, dan start een formeel onderzoek, gericht op het opleggen van een boete. Die kan oplopen tot maximaal 4 procent van de jaaromzet van een bedrijf.

Rode Kruis staakt voedselhulp in groot vluchtelingenkamp Soedan

admin
April 15, 2025
0

Door het aanhoudende geweld in Soedan heeft het Rode Kruis besloten om acht noodkeukens te sluiten in het vluchtelingenkamp Zamzam in Darfoer. Dat heeft de hulporganisatie dinsdag in een verklaring bekend gemaakt. In dat kamp wonen ongeveer 700.000 mensen, van wie zo’n 13.000 iedere dag bij de acht keukens van het Rode Kruis twee warme maaltijden haalden. Volgens Derk Segaar, het hoofd van van internationale hulp bij het Rode Kruis is het „levensgevaarlijk” in het vluchtelingenkamp en heerst er „hongersnood”.

Afgelopen weekend heeft de paramilitaire groep Rapid Support Forces (RSF) honderden mensen gedood in het vluchtelingenkamp Zamzam en Abu Shorouk, een nabijgelegen stad. Het exacte aantal is niet duidelijk, maar een woordvoerder van de Verenigde Naties (VN) spreekt over 400 doden in een interview met de BBC. Volgens de VN waren tenminste negen humanitaire hulpverleners het slachtoffer. Op zondag liet de RSF weten het vluchtelingenkamp „bevrijd” te hebben. Dit betekent dat het kamp nu in handen is van de paramilitaire groep RSF.

Een woordvoerder van het Rode Kruis liet dinsdagochtend aan NRC weten de keukens zo snel mogelijk weer te willen openen. „We zijn daar niet weg”, aldus de woordvoerder, die benadrukte dat het Rode Kruis ook in het kamp is voor andere zaken zoals medische hulp. Volgens hem maakt het voor het Rode Kruis niet uit wie het vluchtelingenkamp in handen heeft. „Er is geweld en dat betekent dat we even ons werk niet kunnen doen.” Wanneer de keukens weer open kunnen en hoe de huidige situatie nu is, blijft vooralsnog onduidelijk. „Het gebied kampt met veel problemen, waaronder communicatieblackouts”, aldus de woordvoerder.