Over de moord op modelprof Ingrid Visser – en haar vriend die in Spanje louche zaken deed

Ze is nog steeds de Nederlandse volleybalster met de meeste interlands achter haar naam. In zeventien jaar tijd speelde ze 514 keer voor Oranje, waarvan acht jaar als aanvoerder. Ze deed als middenaanvaller mee aan negen EK’s, vijf WK’s en de Olympische Spelen van Atlanta. In clubverband speelde ze ook in Italië, Japan, Brazilië, Rusland, Azerbeidzjan, de Canarische Eilanden en tot vlak voor haar dood op het Spaanse vasteland.

Ingrid Visser (35) was al een paar gestopt als international, toen ze in 2013 samen met haar vriend en voormalig teammanager Lodewijk Severein (57) in de buurt van Murcia met een asbak en een vaas werd gedood door twee Roemeense huurlingen, in opdracht van de Spaanse volleybalmanager annex louche zakenpartner Juan Cuenca, die hen naar een vakantievilla had gelokt om zogenaamd zaken af te handelen.

Visser had nog tonnen achterstallig salaris van de club te goed, Severein had haast met de oprichting van een brievenbusfirma op het belastingvriendelijke Britse Gibraltar, die hij met Cuenca was overeengekomen. Het werd de Spanjaard blijkbaar te heet onder de voeten. De details van de dubbele moord zijn gruwelijk: hun lichamen werden in stukken gezaagd en begraven in een citroenboomgaard. Daarover later meer.

In de biografie Ingrid Visser: haar sportleven en haar tragische dood beschrijft Telegraaf-journalist Willem Held het levensverhaal van het „trainingsbeest” en de „modelprof” die „buiten de baan een engel” was. Dit zeggen haar ploeggenoten, van wie er velen aan het woord komen, net als haar (geboren) Amerikaanse moeder Patsy, die de schrijver in de loop der jaren vaak thuis heeft ontvangen in het Zuid-Hollandse Zevenhuizen.

De familie van Severein wilde niet meewerken, het is tenslotte Vissers biografie. Maar juist Severein neemt in de afsluitende hoofdstukken – de climax – een centrale plaats in. Zonder zijn aanwezigheid was zij zeer waarschijnlijk niet vermoord. Kritische noot over het goed geschreven en stevig gedocumenteerde boek zou dan ook kunnen zijn: waarom heeft de schrijver niet gekozen voor een ‘dubbele’ biografie? Want het is – onvermijdelijk – een boek over beiden geworden.

Gruwelijke details

Auteur Held verontschuldigt zich voor „de gruwelijke details” in hoofdstuk 11. „Hoe moet dit hoofdstuk beginnen? Als iets onbeschrijfelijk is, zijn er ook geen woorden over om op papier te krijgen. Toch zal het moeten want het moet een compleet verhaal zijn.”

Hij citeert Ingrids oom, die in de rol van familiewoordvoerder fulmineert tegen de Nederlandse maar vooral de Spaanse ‘sensatiepers’. „Wilt u weten met welke lugubere zaag deze mensen in stukken zijn gezaagd of is het voldoende om te weten dat ze zijn overleden?” Autopsie wees uit dat de twee Nederlanders op slag dood waren en niet zijn gemarteld zoals veel media (ook NRC) schreven.

Severein, die miljoenen overhield aan de verkoop van een internetbedrijf, was meer ondernemer dan zakenman. „Was hij dat maar wel geweest, dan was het niet zo vreselijk afgelopen”, zegt een bron. Oud-bondscoach Bert Goedkoop verwoordde het op zijn manier: „Waar heb je je godverdomme in bewogen?”

Dat een zakelijk conflict ten grondslag lag aan de moordpartij, blijkt uit e-mails en andere documenten uit het strafdossier, waarover NRC in 2013 beschikte. Ze toonden hoe Visser en Severein verstrikt waren geraakt in een web van schuldeisers, geldschieters en criminelen. En Cuenca, de centrale figuur in het web, zag blijkbaar geen andere uitweg meer toen zijn bedrog dreigde uit te komen.

Uit het dossier van de Spaanse politie blijkt dat Cuenca een vrouwelijke koerier behalve om een leegstaande vakantievilla ‘voor de ontvangst van zakenrelaties’ ook om vuilniszakken, schoonmaakspullen, ongebluste kalk en een cirkelzaag had gevraagd. Deze Rosa María Vázquez begreep er weinig van. Ze reed het Nederlandse tweetal die avond „nietsvermoedend” vanuit het centrum van Murcia naar de plek des onheils buiten de stad.

Toen ze een paar dagen het nieuws over de verdwijning van de twee Nederlanders op televisie zag, raakte ze eerst in paniek om een paar dagen later alsnog aangifte te doen. Datzelfde weekend werden Cuenca en de twee Roemenen opgepakt en de lichamen gevonden. Verdachte Vázquez werd later vrijgesproken.

Lees ookDeze reconstructie over de dubbele moord uit 2013

Echo

Visser en Severein waren die fatale dag ook naar Zuid-Spanje gevlogen voor een echo die de volgende ochtend in een privékliniek zou worden gemaakt. Urineonderzoek had eerder gewezen op een mogelijke zwangerschap. Vissers kinderwens ging jarenlang niet in vervulling, en werd mede belemmerd door een hormoonbehandeling die ze als puber had ondergaan. Ze was volgens de prognoses hard op weg langer dan twee meter te worden en koos met haar ouders voor groeiremmende middelen. Uiteindelijk stokte de lat iets boven de 1.90 meter – niet extreem lang voor een topvolleybalster. Cynisch geredeneerd: misschien heeft ze de hormoonbehandeling achteraf wel extra betreurd.

De echo zou nooit gemaakt worden, want de avond ervoor was ze om het leven gebracht. Autopsie wees later uit dat ze toch niet zwanger was geweest. Familie en vrienden vroegen zich af hoe haar lichaam in stukken tot een betrouwbare autoptie kon leiden. Haar moeder Patsy reageerde gelaten. „Het gaat er om dat Ingrid dacht dat ze zwanger was. En daar was ze heel blij mee.” Meer moeite had Patsy met de strafverlichting voor de daders, die strikt juridisch niet de dood van een ongeboren kind op hun geweten hadden.

Beide lichamen werden pas drieënhalve week na de moordpartij vrijgegeven en teruggevlogen naar Nederland. De begrafenis in Bilthoven, achter gesloten deuren want de (‘vijandelijke’) pers was niet welkom, werd gratis geleid door uitvaartverzekeraar Delia, hoofdsponsor van de nationale volleybalbond NeVoBo.

Op de herdenkingsbijeenkomst in Almere waren honderden rouwenden uit de volleybalwereld aanwezig. Oud-bondscoach Peter Murphy droeg een gedicht van Jacques Perk voor: ‘Ik ben geboren uit zonnegloren. En een zucht van de ziedende zee.’. De as van Visser en Severein is later uitgestrooid in een herdenkingsbos bij Soest.