1. Wat speelt er?
Hordenloper Zoë Sedney schreef dinsdagavond op Instagram dat ze slachtoffer is geweest van seksueel grensoverschrijdend gedrag – en dat ‘de autoriteiten’ deze zaak in haar ogen niet goed hebben opgepakt. De affaire en de afhandeling ervan, zo schrijft ze, hebben ervoor gezorgd dat ze „het hele atletiekseizoen van 2024, inclusief de Olympische Spelen” heeft gemist. Volgens Sedney heerst er een „toxische sfeer” binnen verschillende Nederlandse teams en sportbonden. „De slachtoffers worden jammer genoeg gemanipuleerd, terwijl de mensen eromheen een oogje toe blijven knijpen.”
2. Waarom treedt Sedney op dit moment naar buiten?
Dat is niet duidelijk. De aanleiding lijkt een interview in het AD, eind vorige week, met Jorinde van Klinken. De discuswerper en kogelstoter vertelde hierin een bedrijf te hebben opgericht dat clubs en sportbonden wil helpen met de preventie van seksueel grensoverschrijdend gedrag. Van Klinken vertelt dat ze zelf slachtoffer is geweest van „mentaal seksueel grensoverschrijdend gedrag.” Ook is ze kritisch over de manier waarop bonden en topsportkoepel NOC-NSF omgaan met meldingen. „Nog te vaak wordt de dader beschermd in plaats van het slachtoffer. Er zijn zo veel oorzaken waardoor atleten ontmoedigd kunnen raken om een melding te doen.”
3. Spelen er op dit moment meer zaken in de atletiekwereld?
Dagblad Trouw schreef in maart dit jaar over een affaire binnen de Nederlandse atletiekselectie. Een mannelijke atleet zou heimelijk opnames hebben gemaakt terwijl hij seks had met een vrouwelijke collega en die mogelijk hebben gedeeld met andere atleten. Na een melding bij de vertrouwenspersoon stelde de Atletiekunie een intern onderzoek in, maar uiteindelijk keerde de mannelijke atleet na een korte afwezigheid terug naar Papendal, terwijl het vrouwelijke slachtoffer buiten de selectie ging trainen.
De zaak zorgde voor onrust onder een deel van de atletiekselectie, schreef Trouw – de wijze van afhandeling zou gevoelens van onveiligheid hebben veroorzaakt. In het artikel uitten verschillende vrouwelijke atleten anoniem kritiek op de handelswijze van de Atletiekunie. „Een schijnvertoning”, zo noemde een van hen het interne onderzoek. „Het is ons duidelijk dat als een goed presterende man nog verder gaat in grensoverschrijdend gedrag, daar helemaal niets aan gedaan wordt.”
De leiding van de Atletiekunie beschouwt de zaak als een ‘privé-aangelegenheid’ en heeft nooit publiekelijk gereageerd op de onthulling. Ook op de Instagram-post van Sedney wil de bond niet ingaan. „Het is niet aan ons om op posts of berichten van individuen te reageren of daar inhoudelijk op in te gaan”, zo laat een woordvoerder per sms weten. „We betreuren het ten zeerste als atleten een onveilige situatie hebben ervaren of zich niet gehoord voelen.”
4. Waar kunnen sporters in Nederland terecht bij grensoverschrijdend gedrag?
In de afgelopen jaren kwam een aantal affaires met grensoverschrijdend gedrag in de Nederlandse topsport aan het licht, onder meer met turncoaches, in de triatlon, bij het dameshockeyteam en binnen de atletiek. Sindsdien is er meer aandacht voor het onderwerp. Zo lanceerde sportkoepel NOC-NSF, waarvan de Atletiekunie lid is, een ‘normenkader’ voor omgang tussen coaches en sporters. Een uiterste consequentie van falend integriteitsbeleid kan zijn dat NOC-NSF bonden kort op de financiering van topsportprogramma’s, al is dat tot op heden nooit gebeurd.
Sporters die te maken krijgen met grensoverschrijdend gedrag, kunnen een melding doen bij hun bond. Het bondsbestuur is vervolgens verplicht om naar de aanklager van het Instituut Sportrechtspraak (ISR) te stappen, een tuchtinstantie waarbij de Atletiekunie ook is aangesloten. Naar de zaak van de vrouwelijke atleet waarover Trouw berichtte, loopt op dit moment nog steeds een onderzoek bij het ISR. Sporters – professioneel en amateur – kunnen zich sinds enkele jaren ook rechtstreeks wenden tot het Centrum Veilige Sport Nederland (CVSN). Het aantal meldingen daar ligt rond de 500 en stijgt jaarlijks.
NOC-NSF wil niet specifiek ingaan op het Instagram-bericht van Zoë Sedney, laat een woordvoerder weten. „Wij zijn niet in de positie om contact met haar te zoeken, dat is aan de Atletiekunie of een vertrouwenspersoon.” Volgens de woordvoerder is „iedere sporter die met het gevoel rondloopt niet gehoord te worden, er eentje te veel. Wij zijn blij met het stijgend aantal meldingen bij het CVSN, want dat betekent dat de drempel steeds lager wordt. En als je het gevoel hebt dat het CVSN je melding niet serieus neemt, stap dan naar het landelijk meldpunt grensoverschrijdend gedrag. Doe er wat mee!”
