De beste plek voor een goed gesprek met je puberzoon is de file: niemand die je stoort en je kan geen van beiden een kant op. Deze middag zit hij naast mij, starend op zijn mobiel. Ineens na een diepe zucht volgt er een openbaring. Zachtjes fluistert hij mij toe: „Mam, ik ben verliefd.” Een kleine glimlach verschijnt er automatisch op mijn mond. Zonder geluid, want dat vinden pubers maar niks. Even zacht fluister ik terug: „Wie is de gelukkige?” Opnieuw volgt er een diepe zucht: „Weet ik nog niet mam. Ik kan niet kiezen!”
Lezers zijn de auteurs van deze rubriek. Een Ikje is een persoonlijke ervaring of anekdote in maximaal 120 woorden. Insturen via [email protected]
De nieuwe regering van Donald Trump heeft meer dan tien onafhankelijke inspecteurs-generaal die bij Amerikaanse overheidsinstanties werkten ontslagen. Dat melden internationale persbureaus. Het precieze aantal is onduidelijk. Persbureau Reuters spreekt op basis van een e-mail van een ontslagen inspecteur van „ongeveer” zeventien toezichthouders.
Volgens een Amerikaanse wet moet een president het congres dertig dagen voor dergelijke ontslagen op de hoogte stellen. Hierbij moet ook de reden voor het ontslag benoemd worden. Twee jaar geleden werd die wet nog aangescherpt door te eisen dat de kennisgeving een „substantiële motivering” bevat.
Het is onduidelijk waarom de inspecteurs precies zijn ontslagen, maar het is onderdeel van een grotere ontslaggolf vanuit het Witte Huis. Volgens The Washington Post, die als eerste melding maakte van de ontslagen, waren meerdere van de betroffene inspecteurs aangesteld door Trump tijdens zijn eerste termijn als president.
Uit een brief die in handen is van nieuwssite Politico blijkt dat de inspecteurs een e-mail hadden ontvangen waarin staat dat „vanwege veranderende prioriteiten” hun functie onmiddellijk was „beëindigd”. Het gaat onder meer om waakhonden van het ministerie van Defensie, Onderwijs en Agricultuur.
‘Voorpoefje van de wetteloze aanpak’
„Er kan een goede reden zijn waarom de [inspecteur-generaals] zijn ontslagen. Als dat zo is, moeten we dat weten”, zei de Republikeinse senator Chuck Grassley in een verklaring tegen de Amerikaanse mediaoutlet Government Executive. „Ik zou graag meer uitleg willen van president Trump. Hoe dan ook, de gedetailleerde kennisgeving dertig dagen voor ontslag die de wet vereist, is niet aan het Congres verstrekt”, aldus Grassley. De Republikeinse senator zei in november al tegen Politico dat Trump de inspecteurs niet moest afzetten. Naar eigen zeggen werkt Grassley nauw samen met de waakhonden.
Ook de Democraten slaan alarm. Zo schreef senator Elizabeth Warren in een bericht op X dat president Trump de controles op de macht „ontmantelt” en de weg vrij maakt voor „wijdverspreide corruptie”. Senator Chuck Chumer noemde het een „voorproefje van de wetteloze aanpak die Donald Trump en zijn regering veel te vaak hanteren nu hij president is”, volgens persbureau AP.
De functie van de inspecteurs werd in 1978 door het congres gecreëerd na het Watergateschandaal. Het doel was dat onafhankelijke waakhonden bij federale ministeries en afdelingen zouden werken. In totaal zijn er 74 van dat soort inspecteurs in de Verenigde Staten. Trump ontsloeg in zijn eerste termijn als president vijf inspecteurs die onderzoek deden naar zijn regering. Trump was naar eigen zeggen door hen „oneerlijk” behandeld. Hij benoemde destijds verschillende vervangers.
Lees ook
Trump II is de veronderstelde linkse Deep State aan het vervangen door een conservatieve die werkelijk bestaat
Liveblog Amerikaanse politiek
Trump ontslaat onafhankelijke toezichthouders bij Amerikaanse overheidsinstanties
De zestigjarige Michiel van de Pol is al zijn halve leven stripmaker. Zijn werk is uitgesproken grappig, waarbij vooral zijn naturelle vertelstem opvalt. Meer nog dan zijn geestige tekenstijl, die swingt en herkenbaar is uit duizenden, is Van de Pol een rasverteller. Zijn timing is perfect.
Zijn werk kan serieus zijn als het moet en draaft compleet door als het kan. Zo is zijn strip De gevoelige mannenclub uit 2020 totaal van de pot gerukt. Kijk maar: Als Harry’s vrouw Vera besluit voortaan naakt door het leven te gaan en „een assertieve grondhouding jegens mannen” ontwikkelt, besluit Harry De gevoelige mannenclub om hulp te vragen. Hun oplossingen zijn vergezocht, maar vooral de mateloze kletsverhalen van de mannen zijn om van te smullen.
De jury noemt zijn werk „altijd minimaal goed voor een glimlach tot een onvervalste lachstuip”. Volgens het juryrapport weet Van de Pol „zware ontwikkelingen met een kwinkslag te benaderen en om te zetten naar een sterk staaltje dwaasheid van hoog niveau. Daarmee gaat hij volkomen authentiek en inventief het medium strip te lijf (…) en heeft hij dit tot een ware kunstvorm uitgebouwd.”
Van de Pol brak in 2006 door met het winnen van de Stripstrijd, een wedstrijd voor striptalent georganiseerd door Het Parool en Comic House, wat hem twee jaar aan die krant verbond. Hij tekende bijdragen voor nrc.next en Zone 5300, en publiceerde tal van strips in eigen beheer. Zijn werk is vaak autobiografisch en compleet eerlijk. Twijfels, angsten en gênante situaties deelt hij met zijn publiek, ook die van zijn gezin. Van de Pol doet dat slim: hij portretteert zichzelf de ene keer als held, daarna gerust als schlemiel. Zijn vrouw en dochters komen er dan altijd ietsje beter vanaf.
Voor zijn eerste graphic novel, Terug naar Johan, kreeg hij in 2011 de Willy Vandersteenprijs voor het beste album van het jaar. Zijn meest recente boek is Hoe ik mijn fortuin maakte als live-cartoonist, uit 2022. Daarin laat Van de Pol zien hoe het is om als cartoonist de boel te verluchtigen op bedrijfsbijeenkomsten. Hij maakt processen inzichtelijk, legt verbanden en tekent kwinkslagen. Over dat zogenaamde fortuin is hij eerlijk: het zorgt voor inkomen, van strips alleen kun je niet leven.
De Stripschapprijs wordt sinds 1974 jaarlijks toegekend door Het Stripschap, de Nederlandse belangenvereniging voor het beeldverhaal. Eerder ging de prijs onder anderen naar Aimée de Jongh, Typex, Barbara Stok, Peter van Dongen en Joost Swarte.
Hatsjoe… kuch. In het openbaar vervoer, op kantoor en op school was het al te merken, maar afgelopen woensdag meldden het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM), Nivel en Erasmus MC het ook officieel: „de jaarlijkse griepepidemie lijkt begonnen.”
„Het aantal mensen met griepachtige klachten loopt snel op en in steeds meer bronnen zien we dat het griepvirus rondgaat”, schrijft het RIVM in een persbericht. Het aantal mensen dat naar de huisarts ging met griepklachten, steeg afgelopen week naar 58 op de 100.000 inwoners. Een week eerder was dat nog 52 op de 100.000. Bij 56 patiënten die zich bij de huisarts meldden met griepachtige klachten, namen huisartsen een keel- en neusmonster af. Bij 38 van hen, dus 68 procent, werd het griepvirus, het influenzavirus, gevonden. Een week eerder was dat nog 58 procent.
Er is sprake van een griepgolf als twee weken achter elkaar meer dan 53 op de 100.000 mensen met griepachtige klachten zich bij de huisarts melden. Maar het aantal besmettingen loopt volgens verschillende soorten metingen duidelijk snel op, daarom spreekt het RIVM van een griepepidemie.
Plotselinge koude rillingen, snotteren, hoofdpijn, spierpijn en koorts zijn typische klachten waarmee grieppatiënten zich ziekmelden. Wat zijn de gevolgen voor de maatschappij, naast ziekte, van deze luchtweginfectie? Is de griepgolf van dit jaar vergelijkbaar met andere jaren? Drie vragen en antwoorden.
1 Hoe verhoudt de griepgolf van deze winter zich tot die in vorige jaren?
Om die vraag te beantwoorden is het eigenlijk nog te vroeg. „Elk jaar rond deze periode lopen griepbesmettingen op”, zegt Harald Wychgel, woordvoerder van het RIVM. „Dat is normaal. De cijfers van de griepgolf tot nu toe zijn ook vergelijkbaar met die van vorig jaar. De epidemie is pas net begonnen, dus we kunnen nog niet zeggen hoe het zich dit jaar verder gaat ontwikkelen en of de griepgolf anders gaat verlopen dan in vorige jaren.”
Naast het griepvirus gaan ook andere luchtwegvirussen rond, waaronder het respiratoir syncytieel virus (RS-virus). Dat is vooral gevaarlijk voor baby’s en peuters en is ook typisch voor deze tijd van het jaar.
2 Heeft de griepgolf, naast ziekte, gevolgen voor de maatschappij?
Ja, en dat was de afgelopen winters vaak ook het geval. Leraren staan voor legere klassen dan in de rest van het jaar, of moeten vaker invallen voor collega’s. Kinderen kunnen niet naar de opvang door begeleiders die ziek zijn. Begeleiders in de gehandicaptenzorg krijgen extra grote groepen onder hun verantwoordelijkheid en komen daardoor handen en ogen tekort.
Mensen met zware griepklachten, vaak ouderen, kunnen in het ziekenhuis terechtkomen. Dat zorgt voor extra drukte, wat weer wordt versterkt door het RS-virus dat ook om zich geen grijpt. De situatie is nu niet zo ernstig als tijdens de coronacrisis, maar ziekenhuizen merken wel al iets van de extra patiënten. De ouderenafdelingen liggen vrijwel overal bomvol, zei Esther Cornegé-Blokland, voorzitter van de Nederlandse Vereniging voor Klinische Geriatrie, eerder tegen het AD.
In hoeverre ze al iets aan die drukte moeten doen, verschilt per ziekenhuis. In sommige ziekenhuizen wordt gekeken of niet-levensreddende behandelingen uitgesteld kunnen worden, schreef de NOS zaterdag.
Sommige ziekenhuizen, waaronder het Haagse ziekenhuis HMC, het Haagse en Zoetermeerse HagaZiekenhuis en het Rotterdamse Franciscus Gasthuis & Vlietland, hebben aparte afdelingen geopend om de grieppatiënten te kunnen opvangen en om te voorkomen dat het virus zich verspreidt over andere afdelingen. Omroep West schrijft dat het Haagse HMC Westeinde een griepafdeling heeft geopend voor 24 personen. Het HagaZiekenhuis opende een griepzaal met vier bedden.
Het Franciscus Gasthuis & Vlietland, dat ook een extra afdeling opende, zei tegen omroep Rijnmond: „Het is drukker dan normaal. We zien dit ieder jaar wel in deze periode. Soms wat eerder, soms wat later. Dat hangt af van hoe het virus zich ontwikkelt.”
3 Dan rest nog de vraag: hoe kunnen we onszelf zo goed mogelijk beschermen tegen de griep?
Een besmetting is niet écht te voorkomen. Wanneer iemand met griep praat, hoest en niest verspreiden de griepvirussen zich door de lucht. Wie die virussen vervolgens inademt, kan besmet raken. Een besmetting kan ook plaatsvinden via handen en voorwerpen.
Wel geeft het RIVM adviezen om de kans op een besmetting te verkleinen. Voor de hand ligt: wie griep heeft moet thuisblijven om verdere verspreiding te voorkomen. Maar net als bij corona is het ook effectief om in de elleboog te hoesten en niezen. En letten op hygiëne: vaak handenwassen met water en zeep en goed ventileren in binnenruimtes.
In Nederland kunnen zestigplussers, zorgpersoneel en mensen die extra risico lopen door bepaalde aandoeningen naar de huisarts gaan voor een griepprik. Van het influenzavirus bestaan verschillende varianten. In het vaccin zitten ook de types die nu vooral lijken te heersen.
Zo’n prik halen zou zeker nog niet te laat zijn. De piek van de griepgolf moet naar verwachting nog komen.
