Opinie | Seksueel ongewenst gedrag staat niet op zichzelf

Greenpeace mag de afbeelding van Rabobank-topman Stefaan Decraene blijven gebruiken in zijn campagne tegen ontbossing. De Rabobank had in een kort geding geëist dat het gebruik van Decraenes portret in de campagne werd verboden, omdat dit volgens de bank zijn privacy en portretrecht zou schenden. De rechtbank wees deze eis echter af.

Greenpeace gebruikte het portret van Decraene op stickers, posters en een vijftien meter hoog spandoek aan een gebouw op de Zuidas, waar hij onder meer te zien is als een cowboy die ‘wanted’ is, of met een kettingzaag te midden van een gekapt oerwoud. De milieuorganisatie begon met de acties omdat de Rabobank „brandstof voor ontbossing” zou leveren door bedrijven en personen te financieren die betrokken zijn bij het kappen van bossen in 37 landen.

De rechtbank gaf Greenpeace gelijk en wond er ook in het vonnis geen doekjes om. „Als bestuursvoorzitter moet hij accepteren dat zijn gezicht wordt gekoppeld aan de bank die hij bestuurt en dat hij publiekelijk wordt aangesproken op zijn handelen in die rol.” Tegelijkertijd erkende de rechtbank dat het gebruik van zijn portret een „inmenging in de privésfeer” is, maar oordeelde dat dit in dit geval niet onrechtmatig is, omdat de vrijheid van meningsuiting zwaarder weegt.

Publieke bestuurders

De Rabobank uitte scherpe kritiek op de uitspraak. „De rechter heeft hiermee ‘op-de-man-spelen’ als campagnevorm toegestaan” stelde de bank in een reactie. Hoewel de bank de rol van Greenpeace in het maatschappelijke debat zegt te respecteren, noemde zij deze persoonlijke benadering „volstrekt ongepast”. Ook stelde de bank dat de campagne de persoonlijke veiligheid van Decraene in gevaar kan brengen.

Greenpeace ziet het anders. „Als ceo is de heer Decraene het gezicht van Rabobank. Hij heeft de macht om het beleid van de bank te beïnvloeden en zich in te zetten voor regelgeving die schadelijke geldstromen stopt. We spreken hem aan op die verantwoordelijkheid”, aldus Meike Rijksen, campagneleider Bossen bij Greenpeace Nederland.

Of alle publieke bestuurders door deze uitspraak moeten vrezen dat ze het „gezicht” van een campagne worden, blijft onduidelijk. Volgens de rechter is de kwestie op dit moment te vaag om dit breder te beoordelen, omdat tijdens dit kort geding niet alle mogelijke omstandigheden zijn meegenomen waarin het portret van Decraene of andere Rabobank-medewerkers in de toekomst kan worden gebruikt.

Rabobank overweegt of het in hoger beroep zal gaan.

Delen

Mail de redactie

De Angolese oud-presidentsdochter Isabel dos Santos is op de Britse sanctielijst geplaatst. Volgens de Britse regering heeft Dos Santos haar positie in staatsbedrijven systematisch misbruikt om Angola te bestelen voor persoonlijk gewin. De Britse autoriteiten noemen Dos Santos in het sanctiebesluit van vorige week een „corrupte kleptocraat”. Ook twee zakenpartners van Dos Santos die haar hielpen om geld het land uit te sluizen zijn op de Britse sanctielijst geplaatst.

In een post op Instagram noemt Dos Santos de beslissing van de Britse regering „onjuist en ongefundeerd” en schrijft zij deze te zullen aanvechten.

Isabel dos Santos verwierf haar rijkdom dankzij lucratieve deals met de Angolese staat, die geleid werd door haar vader, toenmalig president José Eduardo dos Santos. Nederlandse bedrijven waren instrumenteel in het wegsluizen van geld voor Dos Santos, bleek eerder uit onderzoek van NRC en het internationaal journalistencollectief ICIJ. Met behulp van Nederlandse trustkantoren en vervalste overeenkomsten sluisde Dos Santos zeker 52 miljoen euro van Angola naar Nederland.

Internationaal arrestatiebeveI

In Nederland lopen nu verschillende rechtszaken waarmee Angola probeert het gestolen geld terug te krijgen. Dos Santos wordt in die zaken bijgestaan door het Amsterdamse kantoor OSK Advocaten, dat betaald werd met Angolees diamantgeld, bleek eind 2022 uit onderzoek van NRC.

De Britse sancties, die onder meer haar bezittingen moeten bevriezen en haar internationale reizen aan banden moeten leggen, komen boven op een stapel van eerdere beperkingen die Dos Santos zijn opgelegd. Sinds 2021 mag zij de Verenigde Staten niet meer in nadat ze op een zwarte lijst werd geplaatst met personen verdacht van corruptie. Een jaar later vaardigde Angola een internationaal arrestatiebevel uit tegen de oligarch. In 2023 bevroor een Britse rechter de wereldwijde tegoeden van Isabel dos Santos. Dos Santos woont momenteel in Dubai.

De Britse autoriteiten hebben goed nagedacht wie de ellende hebben aangericht

Advocaat Maarten Drop, die het Angolese staatsbedrijf Sonangol bijstaat om gestolen geld terug te krijgen, noemt het bemoedigend dat naast Isabel dos Santos ook twee van haar naaste vertrouwelingen op de sanctielijst zijn gezet. „Corruptie werkt niet zonder de hulp van vele gedweeë uitvoerders. De Britse autoriteiten hebben goed nagedacht wie de ellende hebben aangericht.”

Naast Dos Santos zijn ook de Oekraïense oligarch Dmitry Firtash en de Letse politicus en oligarch Aivars Lembergs op de Britse sanctielijst geplaatst. De sancties zijn opgelegd onder een nieuwe Britse anti-corruptiewet die in 2021 werd ingevoerd.

OSK Advocaten was dinsdagmiddag niet bereikbaar voor commentaar.

Delen

Mail de redactie