Vorige week stond Den Haag in het teken van het integratiedebat. Op woensdag leidde dit debat tot veel verontwaardiging, en op vrijdag stapte staatssecretaris Nora Achahbar (Belastingen, NSC) op. Volgens de eerste berichten ging het om racistische en discriminerende uitspraken in de ministerraad. Later verklaarde zij zelf dat het haar ging om de „polariserende omgangsvormen”. Het debat en haar vertrek stonden symbool voor de polariserende en verharde toon in het politieke discours.
Maar diezelfde week speelde zich in Utrecht, bij mij om de hoek, een vergelijkbaar verhaal af – een verhaal met een heel andere uitkomst.
Bij een oliebollenkraam in Utrecht werd de sollicitatie van een meisje van vijftien geweigerd vanwege haar hoofddoek. Haar moeder legde het incident vast en confronteerde de oliebollenbakker. Wat volgde, escaleerde snel. Het incident ging viral op sociale media en haalde het landelijke nieuws. Het leidde tot woede en verontwaardiging, met name onder Nederlandse moslims, die hun gevoelens massaal op sociale media deelden.
Geen schaamteloze verklaring
Maar wat er daarna gebeurde, was het meest interessant.
De oliebollenbakker koos niet voor verdediging of ontkenning. Geen schaamteloze verklaring in de trant van het kabinet: ‘Er is en was geen sprake van racisme. Mijn kraam is er voor alle Nederlanders’. In plaats daarvan ging hij in gesprek met de ouders en het meisje. Hij bood oprechte excuses aan – aan de ouders, aan het meisje en publiekelijk via een verklaring.
En hij ging verder: hij bood aan om persoonlijk zijn excuses aan te bieden bij de moskee, een dag gratis oliebollen uit te delen en een deel van zijn winst te doneren aan een goed doel. Een voorbeeld van verantwoordelijkheid nemen en handelen.
In plaats van de situatie te laten escaleren, koos de bakker ervoor om het vuur te doven
De ouders kozen op hun beurt voor vergeving en dialoog. Ze gaven aan dat de excuses oprecht waren en besloten af te zien van juridische stappen. Ze spraken zich uit over het belang van verzoening en begrip. Wat ik enorm respecteer.
Na zijn excuses konden veel van de mensen die eerder hun verontwaardiging uitten, dit waarderen. De reacties op sociale media veranderden: waar eerst woede overheerste, zagen velen nu de kracht van oprechte excuses en bereidheid om verantwoordelijkheid te nemen.
Verbinden
Deze gebeurtenis laat zien hoe krachtig oprechte excuses, empathie en dialoog kunnen zijn. In plaats van de situatie verder te laten escaleren, koos de bakker ervoor om het vuur te doven – zelfs terwijl hij letterlijk met olie werkt. Haagse politici, die afgelopen week terecht het verwijt krijgen dat ze olie op het vuur gooien in tijden van polarisatie, kunnen hier een voorbeeld aan nemen.
Misschien zouden onze bewindspersonen en politici in Den Haag een oliebol moeten halen bij deze Utrechtse bakker en bij de ouders van het vijftienjarige meisje moeten langsgaan. Niet alleen om oliebollen te proeven, maar vooral om te leren hoe je in tijden van verdeeldheid mensen kunt verbinden.
