Opinie | Moet er een verbod komen op smartphones voor kinderen?

Overheid, grijp in

Ik ben erg vóór een smartphoneverbodverbod, maar nog meer voor een socialemediaverbod. Mijn zoon van tien jaar oud heeft geen telefoon en ik hoop smartphonebezit ook nog zo lang mogelijk uit te stellen. Maar nu al is het vrijwel niet te doen om hem van bijvoorbeeld YouTube en Snapchat af te houden. Ouders kunnen thuis begrenzen, maar wanneer ouders van vriendjes dat niet doen wordt het lastig.

Ik merk dat de kids bij ons in de buurt zich ondertussen amper kunnen vermaken zonder scherm. En het lijkt of het hoofd van mijn zoon vooral vol zit met YouTube-shorts. Ik ben de discussies over schermtijd, bepaalde apps en het verbieden van ‘binnen spelen bij anderen’ nu al zat. Laat de overheid alsjeblieft ingrijpen.

Nunspeet


Het kind zelf

Ik ben Guus Vloedbeld, negen – bijna tien – jaar

Ik vind het goed dat kinderen onder de veertien nog geen telefoon mogen hebben want anders dan raken ze er vroegtijdig verslaafd aan en dat is niet goed.

En ik vind het ook goed dat kinderen onder de zestien jaar nog geen sociale media mogen hebben.

Borne


Was het maar zo simpel

Wat zou het heerlijk zijn als we gewoon een duidelijke, met een relatief eenvoudige interventie op te lossen oorzaak hadden!

Ligt het probleem genuanceerder en zijn bijvoorbeeld ook klimaatverandering, AI, een andere rol van ouders, verdwijnende jeugd-faciliteiten (en ga zo maar door) een oorzaak voor verslechterende mentale gezondheid voor jongeren, dan is het opeens een heel stuk moeilijker om er wat aan te doen.

Hoe heerlijk zou het zijn als er een knopje is om aan te draaien en je kind weer happy is, zoals wij dat waren in die smartphonevrije jaren 80 en 90?! Maar het ligt helaas zo eenvoudig niet; als je een aantal experts vraagt om tot consensus te komen over de rol van smartphones voor tieners, eindigt het in ruzie.

Amsterdam


Slimmer aanpakken

Deze voorgestelde oplossing is reactionair, niet gebaseerd op bewijs en mogelijk schadelijk.

Laten we beginnen met de basis: onderzoek schetst een genuanceerder beeld. Digitale technologie ondersteunt ook vriendschap, erbij horen, creativiteit en identiteitsontwikkeling, vooral wanneer het bewust wordt gebruikt. Wetenschappelijk onderzoek vertelt dus een veel rijker en evenwichtiger verhaal dan de krantenkoppen en de huidige paniek toelaten.

En de oorzaken van geestelijke gezondheidsproblemen bij jongeren? Sociale media spelen een rol, maar het is een kleine rol. Familiestress, academische druk, klimaatangst en economische onzekerheid hebben invloed. Een verbod dreigt een veelzijdige crisis te simplificeren en, erger nog, leidt af van de echte structurele steun die jongeren en gezinnen nodig hebben.

En ja, fysieke gezondheid is ook belangrijk. Jongeren worden tegenwoordig geconfronteerd met echte uitdagingen op het gebied van slaapstoornissen, digitaal overmatig gebruik en schermmoeheid. Daarom sta ik volledig achter inspanningen om jongeren te helpen hun technologiegebruik te reguleren, een gezonde balans te vinden en om gewoontes te ontwikkelen om overmatig gebruik tegen te gaan. Maar nogmaals: dit is een zaak voor begeleiding en onderwijs, niet voor een verbod.

En laten we niet vergeten: kinderen hebben ook rechten. Volgens het VN-Verdrag inzake de Rechten van het Kind hebben zij het recht om deel te nemen aan de digitale wereld. Een algeheel verbod dreigt deze rechten te schenden en jongeren in minder veilige, ongereguleerde online ruimtes te duwen.


Gevaren verergeren

Een verbod op smartphones en sociale media lijkt mij eerder de gevaren van online zijn te verergeren. Als er gedaan wordt alsof smartphones alleen maar bestaan in de wereld van volwassenen, dan leren tieners ook pas veel later veiligheid op sociale media. Het gebrek aan onderwijs op dit vlak is sowieso al een probleem, met platforms zoals TikTok die kinderen en tieners uitnodigen om met gezicht en naam online te staan, en daar zou dus meer in geïnvesteerd moeten worden, in plaats van de kop in het zand te steken en het maar gewoon verbieden.

Wel zou ik openstaan voor een advies vanuit de overheid dat aan ouders duidelijk maakt dat, in het geval dat ze hun kinderen een smartphone geven, ze daar idealiter ook uitleg bij geven over hoe ze zich veilig online moeten gedragen.

Enschede


Spiegelen

Kinderen zijn de spiegel van hun ouders. Voed je ze op vanuit angst, wantrouwen en controle? Of laat je de teugels vieren en geef je ze vertrouwen zoals je ook op jezelf vertrouwt? De spiegel: in hoeverre kunnen volwassenen zelf zonder een smartphone? Is het weleens echt stil om je heen? En durf je dan te voelen?

Gabor Maté, arts en verslavingsdeskundige, spreekt over een ‘verbroken verbinding’: verslaving is vaak een gevolg van een gebrek aan emotionele verbinding. Smartphones kunnen onze aandacht afleiden van echte interacties en de behoefte aan diepere verbinding met onszelf, de medemens en de natuur.

Het is dus niet alleen het probleem van onze kinderen, het is ons probleem!

via LinkedIn


socials

Ook op Instagram vroegen we: is een verbod op smartphones voor kinderen onder 14 jaar een goed idee?

92%

stemde vóór een verbod op smartphones voor kinderen onder 14 jaar

8%

stemde tégen een verbod op smartphones voor kinderen onder 14 jaar

Smartphone-gebruik is opvoeden

Een wettelijk verbod op gebruik van de smartphone is het paard achter de wagen spannen. In het rapport over sociale veiligheid op scholen schrijft de Onderwijsinspectie deze week: „Wat we zien is dat een klein clubje beleid bedenkt, dat beleid ergens wegzet en er verder niets mee doet.” Het wordt niet bespróken. In andere woorden „het formuleren van beleid leidt niet tot de aandacht die nodig is voor gedragsbeïnvloeding”.

Smartphonegebruik is net als tv-kijken dertig, veertig jaar geleden. Kinderen ontvangen allerlei indrukken. Als opvoeders niet zien welke indrukken dat zijn en wat het met de kinderen kan doen en hoe zij daar zelf met hun levenservaring mee omgaan, is de strijd verloren. Ouders en opvoeders hebben dus inzicht, input, nodig. Dat is bij de smartphone bijna een onbegonnen taak. Althans voor ouders individueel, maar niet als dat inzicht collectief is georganiseerd. Collectief inzicht, collectief beleid is een kerntaak van de overheid. Doen waar individuele burgers niet toe in staat zijn. Een smartphoneverbod, de Onderwijsinspectie legt de vinger op de zere plek, is desastreus. Het creëert een gevoel van valse veiligheid.

Utrecht


Altijd bereikbaar

Wij hebben het in onze klas over dit verbod gehad. En ik ben tegen een verbod want ik vind dat je je kind altijd zou moeten kunnen bereiken.


Het gaat om een verslaving

Ik (18 jaar) weet nog dat ik mijn telefoon pakte voor het slapengaan. Voordat ik het wist had ik drie uur gespendeerd op TikTok. De verloren tijd en slaap waren pijnlijk. Ik kon slechts een paar dingen opnoemen die ik in die uren had gezien, het merendeel was ik alweer vergeten. Die avond besloot ik sociale media te verwijderen. Deze keus voelde bevrijdend: ik had meer tijd over, dacht helderder na en voelde me beter over mezelf.

Na drie maanden begon het gevoel van afkeer voor deze apps echter te vervagen. Ik begon excuusjes te maken om de apps toch weer te downloaden: even kijken, even zien wat er allemaal gebeurt. Hieruit kwam het besef dat dit om een verslaving ging. Een breed gedragen verslaving, die zelden zo wordt genoemd.

Daarom was ik opgelucht toen ik las over de brandbrief. Daarin pleiten ruim 1.400 deskundigen, artsen en wetenschappers voor een leeftijdsgrens voor het gebruik van smartphones en sociale media. Zij begrijpen dat socialemediagebruik geen kwestie is van individuele zelfdiscipline.

Het is een verloren wedstrijd: als jongere speel je tegen een team van de beste gedragspsychologen die er alles aan doen je aandacht te kapen. De socialemediabedrijven zetten hen in om de menselijke geest te gebruiken als verdienmodel. Nu hebben de artsen eindelijk het geluid gemaakt dat de ernst van de situatie erkent – het wordt tijd dat de politiek ernaar handelt.


Op school

School. Ik loop de hal binnen en zie de leerlingen zitten. Hun hoofden hangen omlaag. Ze staren naar hun smartphone.

Niet veel later komen ze de klas binnen, als soldaten, teruggekeerd van het front. De les begint. Diepe zucht. Met hun hoofd verwijlen zij bij de best mogelijke werelden. TikTok. Snapchat. Instagram. Hun ogen zijn dof. Bijna dicht. Het felle licht, komend van het digibord, wijst ze op hetgeen hun te wachten staat: de hel, het programma voor die les. Hun vermogen om zich te concentreren: nihil. Hoe laat is het, roept er eentje, na een minuut of tien. Nog anderhalf uur te gaan. Dan begint de kleine pauze. De bel gaat. Gretig duiken ze in hun tassen, daar is hij weer, hun kleine vriend. De toetsen worden vlijtig ingedrukt. Berichten gaan over en weer. Foto’s worden opgestuurd. Een blik op de omgeving is er niet bij. Slapen doen ze later wel.

Zo gaat het door tot ’s avonds laat. Na een korte nacht begint alles opnieuw. Daar staat de meester weer. Wat zegt hij? Goedemorgen allemaal. Dag in dag hetzelfde. Saai. Goedemorgen meester. Gaap. De dag kan beginnen. Hun kleine vriend roept. Ping. De berichten stromen binnen. Ping. Zucht. Ping. Doe dat ding weg, zegt de meester. Echt. Het leven is elders.

Amsterdam


Lees ook

De smartphone verbieden? Nee, tém dat beest

De smartphone  verbieden?  Nee, tém dat beest