Het blijft riskant, publieksparticipatie. Want wat als het publiek niet wíl? Pijnlijk. Cyber Subin van de Thaise choreograaf Pichet Klunchun, eindigde dan ook wat ongemakkelijk. In elk geval niet met enthousiast meedenkende, -beslissende en -dansende toeschouwers.
Cyber Subin was woensdag de openingsvoorstelling van het Holland Festival. In aanwezigheid van koning Willem Alexander en koningin Máxima vond de aftrap plaats in het Amsterdamse Muziekgebouw aan ’t IJ. Na speeches van festivaldirecteur Emily Ansenk en associate artist Trajal Harrell werd vanaf de balkons van de foyer een ode gebracht aan de onlangs overleden Pierre Audi, de visionaire regisseur en voormalig directeur van Holland Festival.
Daarna volgde bepaald geen ‘lekkere’ openingsvoorstelling. Aan de basis van de choreografie voor vier dansers en hun avatars ligt een computermodel voor ‘human-AI co-dancing.’ Klunchun vergaarde in eerste instantie roem als sublieme uitvoerder van de Khon, een traditionele Thaise maskerdans, maar ontwikkelde zich tot een vernieuwer van die eeuwenoude kunst. Voor Cyber subin (cyberdroom) zocht hij samenwerking met Pat Pataranutaporn, een jonge wetenschapper van het MIT (Massachusetts Institute of Technology).
In de voorstelling zijn de fasen van hun onderzoeksproject te onderscheiden. In het eerste deel wordt de computer ‘gevoed’ met beelden van de 59 uiterst precies gearticuleerde houdingen van de Khon. Die worden vervolgens aan de hand van zes leidende principes (bijvoorbeeld cirkels en bogen, lichaamsassen en de onderlinge verhouding van ledematen) gedeconstrueerd, gedigitaliseerd en op avatars overgebracht. Daaruit ontstaan nieuwe, onbekende bewegingscombinaties die bovendien met variabele flow en snelheid kunnen worden uitgevoerd. Onduidelijk blijft overigens wat ‘snelheid zestig procent’ betekent. Zestig procent van wat? Daardoor krijgt het model voor de toeschouwer iets willekeurigs.
‘Cyber Subin’ van Pichet Klunchun.
Foto Lee Chia Yeh & Pichet Klunchun Dance Company
De avatars voeren intussen alle instructies braaf uit, maar de mens heeft nu eenmaal de beperking van zijn stoffelijke lichaam. Dat is de crux: onderliggend thema is de relatie van de mens met AI. Gaan we volgen en kopiëren of blijven we zelf bepalen en nadenken? In de laatste scène zien we hoe de dansers telkens kiezen of ze de avatars op het scherm volgen of niet.
Hoe interessant op papier ook, als dansvoorstelling blijft het een kurkdroge aangelegenheid. Een nerdy choreografie met dansers die een postmoderne, abstracte choreografie uitvoeren tegen de achtergrond van een geprojecteerd controlescherm vol metertjes, schema’s en grafieken. Meer een wetenschappelijk project dan een artistiek product. Het oogt high-tech, maar William Forsythe deconstrueerde het ballet al in de jaren tachtig (zonder computers) en Merce Cunninghams experimenteerde in de jaren negentig al met digitale Motion Capture.
Verbazingwekkende keuze, deze openingsvoorstelling.
Oorlogssymboliek. In de beeldtaal van de Eerste Wereldoorlog-propaganda, vraagt het Amerikaanse ministerie van Binnenlandse Veiligheid burgers om vreemdelingen zonder verblijfspapieren aan te geven. Onder een tekening van nationaal icoon Uncle Sam die een plakkaat (‘Help je land en jezelf’) aan de muur spijkert, staat het telefoonnummer dat dinsdag werd geopend. Daarop kunnen Amerikanen de vreemdelingenpolitie bellen met informatie over landgenoten die geen Amerikaanse burgers zijn.
De ongedocumenteerde vreemdelingen worden in de overheidsboodschap aangeduid als ‘foreign invaders’, buitenlandse indringers. Die term ligt in lijn met de retoriek en de juridische argumentatie voor het vreemdelingenbeleid van de regering-Trump. De regering beschouwt illegale migratie als een invasie en heeft daarom de Alien Invasion Act van 1789 ingeroepen om buitengewone maatregelen te nemen, zoals het uitzetten van mensen zonder vorm van proces. Migranten worden naar landen uitgezet waar zij zelf niet vandaan komen, maar waarmee de regering-Trump een overeenkomst heeft gesloten, zoals El Salvador of Zuid-Soedan.
Rellen LA
In Los Angeles ontstonden vorige week rellen uit protest tegen willekeurige aanhoudingen van vreemdelingen zonder papieren. In reactie daarop heeft de federale regering militairen gestuurd.
In eerste reacties werd de boodschap van het Amerikaanse ministerie vergeleken met de periode van de ‘red scare‘, de naoorlogse heksenjacht op (vermeende) communisten in de Verenigde Staten. Ook zijn er echo’s van eerdere periodes waarin draconische maatregelen tegen migratie naar de VS werden genomen, zoals de anti-Chinese wetten aan het eind van de negentiende eeuw.
Liveblog Amerikaanse politiek
Meer dan tweehonderd arrestaties in Los Angeles wegens schenden avondklok
Vuilniscontainers en auto’s gingen in brand, relschoppers gooiden met bakstenen en sloegen ruiten van huizen en winkels in. In Ballymena, een stadje op een half uur rijden ten noorden van Belfast in Noord-Ierland, is het al drie avonden op rij onrustig. Tientallen politieagenten raakten gewond bij confrontaties met relschoppers.
De onrust begon op maandagavond, nadat enkele honderden inwoners met een protestmars steun wilden betuigen aan een slachtoffer van seksueel geweld, een meisje dat tijdens het weekend was belaagd. Twee jongens van veertien jaar, waarschijnlijk van Roemeense afkomst, waren die maandagochtend voorgeleid voor de rechter voor poging tot verkrachting. De twee ontkenden de verdenkingen.
Een groep gemaskerde relschoppers splitste zich af van de vreedzame demonstratie en belaagde de politie urenlang met molotovcocktails en bakstenen. Dit was „puur en simpel racistisch geweld”, zei de politie in Noord-Ierland, gericht tegen etnische minderheden en de politie. De woordvoerder impliceerde hiermee dat de rellen geen verband hebben met de politiek gevoelige geschiedenis van Noord-Ierland en het sektarische geweld dat daarmee gepaard ging. Geweld was in de jaren zeventig en tachtig aan de orde van de dag. Republikeinen, die één Ierse staat wilden, raakten in conflict met nationalisten die wilden dat Noord-Ierland bij het Verenigd Koninkrijk bleef.
Relschoppers dinsdagavond in de straten van Bellymena, de twee avond dat het onrustig was. Foto Clodagh Kilcoyne/ Reuters Dronebeeld van Ballymena, dinsdagavond 10 juni. @laganphoto via Instagram/ReutersEen brandende auto in de straten van Bellymeny, woensdagavond. Foto Clodagh Kilcoyne/ Reuters Demonstranten staan tegenover de politie in Bellymena, afgelopen dinsdagavond. Foto Peter Murphy / AFP
Angst onder migranten
In Noord-Ierland wonen in vergelijking met de rest van het VK relatief weinig migranten. Maar Ballymena heeft in vergelijking met de rest van Noord-Ierland juist weer relatief veel inwoners met een migratieachtergrond; ongeveer 16 procent van de inwoners is niet-Brits. Vaak komen ze uit Polen, Roemenië of Bulgarije. Filippijnse gezinnen ontvluchtten begin deze week hun huizen in Ballymena, uit angst belaagd te worden.
Volgens nieuwszender Sky hebben veel huizen hun Britse vlaggen uitgehangen, om te voorkomen dat zij slachtoffer worden van geweld. „Hier wonen locals!” hebben sommigen op A-viertjes achter hun ruiten of op de voordeur geplakt.
Autoriteiten maken zich zorgen dat ook donderdagavond opnieuw geweld uitbreekt. Woensdag was het in Ballymena rustiger dan begin deze week, maar was in Larne, een stadje aan de kust, juist sprake van meer gewelddadigheden. Relschoppers vielen daar een recreatiecentrum aan waar gezinnen werden opgevangen die Ballymena ontvlucht waren.
Vorig jaar zomer braken in andere steden in het Verenigd Koninkrijk vergelijkbare racistische rellen uit, waarbij hotels werden aangevallen waar asielzoekers verbleven. In Noord-Ierland bleven de rellen toen beperkt tot hoofdstad Belfast.
Veel huizen hebben hun Britse vlaggen uitgehangen, om te voorkomen dat zij slachtoffer worden van geweld.Foto Clodagh Kilcoyne/ReutersIn Bellymena werd in de nacht van dinsdag op woensdag een huis in brand gestoken. Filippijnse gezinnen ontvluchtten begin deze week hun huizen uit angst belaagd te worden. Foto Paul Faith / AFP