Het is tijd voor mijn jaarlijkse bezoek aan het ziekenhuis om mijn hart, met lekkende kleppen en ritmestoornis, te controleren.
De cardioloog is niet ontevreden met de resultaten en stelt voor de controle voorlopig te stoppen.
Ik vraag wanneer ik hem dan weer zie.
Waarop de arts opgewekt reageert: „Als u het benauwd krijgt.”
Lezers zijn de auteurs van deze rubriek. Een Ikje is een persoonlijke ervaring of anekdote in maximaal 120 woorden. Insturen via [email protected]
De Amerikaanse president Donald Trump heeft maandag bij het ontvangen van de Israëlische premier Benjamin Netanyahu in Washington gezegd hoopvol te zijn over een staakt-het-vuren in Gaza en dat er vooruitgang is geboekt met het omstreden plan om Palestijnen buiten Gaza te vestigen, melden internationale persbureaus.
Netanyahu zei voorafgaand aan een diner met Trump in het Witte Huis tegen journalisten dat de VS en Israël samenwerken met andere landen die Palestijnen „een betere toekomst” willen geven.
„Als mensen willen blijven kunnen ze blijven, maar als ze weg willen dan moeten ze in staat worden gesteld weg te gaan”, zei hij. „We werken nauw samen met de Verenigde Staten bij het zoeken van landen die willen realiseren wat ze altijd zeggen, namelijk dat ze Palestijnen een beter toekomst willen geven. Ik denk dat we bijna een aantal landen hebben gevonden.”
President Trump zei dat er „veel medewerking is van landen rond Israël” en dat er daarom „iets goeds gaat gebeuren”. Eerder dit jaar kwam Trump al met zijn omstreden idee om Palestijnen te hervestigen en van de Gazastrook „de Rivièra van het Midden-Oosten” te maken.
Inwoners van Gaza keerden zich fel tegen het plan en zeiden hun huizen nooit te gaan verlaten en mensenrechtenorganisaties veroordeelden het als „etnische zuivering”. Israël heeft sinds oktober 2023 naar schatting zo’n 56.000 Palestijnen gedood in de Gazastrook.
Terwijl Trump en Netanyahu elkaar ontmoeten in Washington, voert een Israëlische delegatie indirecte onderhandelingen met Hamas over een mogelijk staakt-het-vuren en vrijlating van Israëlische gijzelaars.
Trump zei hoopvol te zijn over een wapenstilstand en dat de gesprekken daarover „heel goed” verlopen. Palestijnse bronnen meldden zondag nog aan persbureau Reuters dat de onderhandelingen niets opleverden, maar Trump antwoordde op een vraag van een journalist wat een vredesdeal in Gaza nog in de weg staat: „Ik denk niet dat er een impasse is, ik denk dat alles heel goed gaat.”
Lees ook deze analyse
Trump wil een ‘big deal’ in het Midden-Oosten – maar de Palestijnen mogen niet meepraten
Over wat er dan concreet „heel goed” zou gaan en of er overeenstemming in zicht is over grote struikelblokken als de terugtrekking van Israëlische troepen, humanitaire hulp en het al dan niet voort mogen bestaan van Hamas, zei Trump niks.
Netanyahu zei maandag „altijd controle” te willen houden over de Gazastrook.
Tijdens het bezoek van Netanyahu verzamelden zich buiten het Witte Huis honderden demonstranten, meldt Reuters. Die zwaaiden met Palestijnse vlaggen en spandoeken met leuzen als „Stop met het bewapenen van Israël” en „Zeg nee tegen genocide”.
Protest tegen Netanyahu in Washington.
Foto Brendan Smialowski / AFP
Ze riepen ook op tot het arresteren van Netanyahu en verwezen daarbij naar het arrestatiebevel van het Internationale Strafhof tegen hem vanwege oorlogsmisdaden in Gaza.
Trump zei maandag ook dat zijn vertegenwoordigers van zijn regering binnenkort een ontmoeting zullen hebben met Iran. „We hebben gesprekken met Iran geagendeerd en ze willen praten”, zei hij voorafgaand aan zijn diner met Netanyahu. „Ze hebben een flinke tik gehad.”
Volgens zijn Midden-Oostengezant Steve Witkoff zal die ontmoeting ergens volgende week plaatsvinden.
Trump zei ook dat hij op enig moment de sancties tegen Iran zou willen opheffen. „Ik zou het geweldig vinden om die sancties, op het juiste moment, weg te kunnen nemen.”
Netanyahu heeft Trump voorgedragen voor de Nobelprijs voor de Vrede, zo werd ook duidelijk tijdens zijn bezoek aan Washington. Op onder meer door Fox News verspreide beelden is te zien dat Netanyahu Trump tijdens hun diner een brief overhandigde met de nominatie.
Lees ook deze column
Jodenhaat in de gangen van het Pentagon
Volgens Netanyahu bewerkstelligt Trump op dit moment „in het ene na het andere land” vrede, maar vooralsnog is er ondanks intensieve Amerikaanse bemoeienis zowel in Oekraïne als in Gaza nog volop oorlog en nauwelijks uitzicht op duurzame vrede.
„Wauw, bedankt”, reageerde Trump op de brief. „Vooral van jou afkomstig is dit zeer betekenisvol”. Trump heeft meerdere malen laten weten dat hij graag de Nobelprijs voor de Vrede zou ontvangen. Het Noorse Nobelcomité beslist daarover.
Nu het hysterische spektakelstuk rond Douwe Bob voorlopig lijkt afgerond, met een arrestatie (de hooligan-voorman van de Amsterdam Defence Force) en een halve spijtbetuiging (de hooligan-partijleider van de Haagse liberalen), kunnen we misschien een ander, publicitair hier wat minder belicht stukje ophef onder de loep nemen, daar verderop in Trump-land.
Daar ontmoeten we Pete Hegseth, de frisse en vrolijke minister van defensie die aan de voeten van zijn godgelijke leider, de Grote Gouden Bitcoin, het Amerikaanse leger aan het omkneden is tot een slagorde Rambo’s. Deze Pete heeft een woordvoerder, de frisse en vrolijke Kingsley Wilson, een echte Trumpista met het bijbehorende golvende lange haar en gave gebit. Ze twitterde voor haar aantreden graag: vóór massadeportaties, tégen trans personen (zouden geen vuurwapens mogen hebben en „niet zichtbaar” moeten zijn in een „gezonde samenleving”) en „Ausländer Raus!”, een diplomatieke steunbetuiging aan de AfD.
Tot zover niks aan de hand. Allemaal modale meningen in Trumps frisse en vrolijke Washington. Toch kwam Kingsley onlangs in opspraak door haar tweets en werd er door onpatriottische Congresleden om haar ontslag gevraagd – tevergeefs natuurlijk, want Pete staat pal achter haar.
Wat had Kingsley – die zichzelf „onbeschaamd rechts” noemt – nu misdaan? Ontdekt was dat ze kort voor haar aantreden ook herhaaldelijk twitterde over Leo Frank, een man die in 1913 in Georgia een 13-jarig meisje had „verkracht en vermoord”. Die oude zaak, destijds een nationale sensatie, is online herontdekt en een cause célèbre voor Amerikaanse neonazi’s.
Leo Frank was namelijk Joods.
De feiten in het kort. Frank, directeur van een potloodfabriek in Atlanta, werd ter dood veroordeeld voor de moord op zijn jonge werknemer Mary Phagan, vooral op basis van een verklaring van de zwarte portier van de fabriek. Omdat er achteraf sterke twijfels rezen aan de kroongetuige – van wie werd vermoed dat hij zelf de moordenaar was – zette de gouverneur van Georgia de straf om in levenslang.
Daar legden de notabelen van Atlanta zich niet bij neer. Opgelierd door de lokale pers sleurde een meute Frank uit de gevangenis en hing hem op. Geheel volgens de regels van het duo dat in het Zuiden de dienst uitmaakte: Jim Crow (rassenwetten) en Judge Lynch (eigenrichting).
Franks gruwelijke lot had grote gevolgen. De zaak leidde tot de oprichting van de Joodse Anti Defamation League, die strijdt tegen antisemitisme. Maar het blies ook de Ku Klux Klan nieuw leven in. Kleinkinderen van de witte puntmutsen scandeerden in 2017 in Charlottesville (Virginia) de leus „Jews will not replace us” en gebruiken de zaak-Frank nu als antisemitisch hondenfluitje.
Wie oude kranten van Atlanta erop naslaat, ontmoet een giftige walm van racisme en Jodenhaat. Hoe diep het laatste zat blijkt uit het feit dat – ongehoord in die streken – het woord van een zwarte getuige werd geloofd boven dat van een witte verdachte. Maar ja, Frank was Joods.
Frank had ook verdedigers in de pers, maar die legden het af tegen de hetze tegen „rijke Joden” Hoe komt het toch, sneerde The Jeffersonian, dat „alle Kaukasische rassen ‘vooroordelen’ hebben over joden?” En, klassiek: „Rijke Joden kopen en verkopen ons – en lachen ons achter onze rug uit.” Geen wonder dat een tijdgenoot in Wenen, een zekere Hitler, aandachtig keek naar het Amerikaanse Zuiden.
Goed, dit is dus de zaak waar Kingsley Wilson, woordvoerder van de Amerikaanse minister van defensie, graag over twitterde – om Frank postuum opnieuw te lynchen.
Je kunt je druk maken om Douwe Bob en zijn instant-engagement op een kinderpodium, of je fixeren op Gaza-protesten en een nieuwe draai geven aan de gebedsmolen van publieke ophef, maar echte haat huist vaak onderhuids – tot in de frisse, fruitige gangen van het Pentagon.
Sjoerd de Jong is redacteur van NRC. Hij schrijft om de week op deze plaats een column.
Hoe groot de verleiding van een gevoelsreis naar Bravo voor de Kometen of de toekomstzucht van Aan het einde der eeuwen ook is, staand voor ‘Plato’s urban mini bieb’ aan de rand van Utrecht kies ik voor De vlam in de pan, de roman uit 1942 van Anton Roothaert. De schrijver werd bekend als auteur van het driedelige dierenartsendrama Dr. Vlimmen, het favoriete boek van Karel van het Reve.
De Vlam in de pan is een boek met een vlekje. Niet alleen op de rug, maar ook in overdrachtelijke zin. Het verscheen in 1942, nadat Roothaert de bezetter in een brief had verzekerd dat het zou worden geschreven vanuit de waarden van de nieuwe orde. Bovendien werd er een ‘frontuitgave’ van gemaakt, speciaal voor Nederlandse soldaten aan het Oostfront. Of dit exemplaar een van die 15 duizend is, is onduidelijk; er staat geen jaartal in.
Het boek beschrijft de ongelukkige lotgevallen van een groep Nederlandse soldaten in de meidagen van 1940 en kwam voort uit Roothaerts frustratie over het bar slechte materieel waarmee hijzelf het destijds als reservist moest doen. Twintig jaar lang is de krijgsmacht verwaarloosd, constateert een van de hoofdpersonen – in een passage die op een bepaalde manier best actueel aanvoelt. Het is een zooitje, dat verblind door vrede, de hoofdzaak uit het oog heeft verloren. „En zo hebben geniale hervormers zich de laatste twintig jaar vermaakt met het wijzigen van wijzigingen, omdat er geen ernstig werk te doen was. Reserve-officieren moesten bij hun opkomst voor herhalingsoefeningen vragen, of het commando ‘geeft acht’ nog bestond.” Nee, dan was het bij de tegenstander beter geregeld.
Inderdaad is de auteur te spreken over de kwaliteit van het Duitse leger, maar dat is niet wat het meest in het oog springt bij het lezen van De Vlam in de pan. Dat is de soepele verteltrant van Roothaert, die een van zijn helden introduceert met veel aandacht voor zijn verzorgde uiterlijk, blonde pijpenkrullen en een lichtvoetig zinnetje: „Alleen aan zijn broek was te zien dat hij niet als meisje bedoeld was.”
Dat de Brabantse schrijver ook giftig kon zijn, blijkt meteen daarna in een schoolscène: „In de klas hing een groot, gekleurd portret van den Paus, een schraal, oud mannetje, dat er uitzag, of hij er meer van wist, maar lekker niets zei. Zijn sluwe oogjes keken schuin langs je heen en hij lachte zoet.” Inderdaad – dat de paus vervolgens werd vergeleken met „het oude joodje Polak van de markt” negeren we even – was Roothaert een papenvreter van het zuiverste water.
Dat blijkt vooral bij de beschrijving van de vete tussen het gymnasium en de H.B.S. in de geboorteplaats van de hoofdpersonen. Het gymnasium schilderde de burgerscholers af als liberale goddelozen. Een hoogtepunt dient zich aan als de voorlijke en liberale leerling Leo Bunneke de oversteek naar het ‘gym’ maakt. Hij wordt binnengehaald „als een trophee”, maar drijft het docentengilde tot wanhoop, bijvoorbeeld door te vragen of de vader van een vriend naar de hel gaat: „Ik zag hem vanmorgen naar het station gaan met de Nieuwe Rotterdammer in zijn zak.” Onderkoeld vervolgt de auteur: „Er volgden grote moeilijkheden over de ark van Noach, over den walvis van Jonas, over de wonderen van Lourdes.” Verderop vraagt Leo zijn leraren hoe het mogelijk is dat feilbare kardinalen (de onfeilbare) paus kunnen kiezen. Je begrijpt waarom Karel van het Reve zo dol op Roothaert was.
