N.B. Het kan zijn dat elementen ontbreken aan deze printversie.
Reportage
Partij voor de Dieren Partijleider Esther Ouwehand sprak woensdag bij College Tour voor het eerst in het openbaar over de crisis in haar partij. Het werd geen openbaring.
:format(webp)/s3/static.nrc.nl/images/gn4/stripped/data105258364-30cdd0.jpg)
„Hoe is het?”, is de openingsvraag van presentator Twan Huys van College Tour aan de partijleider die al dagenlang in het nieuws is, maar zelf nog nauwelijks commentaar heeft gegeven.
„Ik heb geen idee”, antwoordt een zenuwachtige Esther Ouwehand van de Partij voor de Dieren, die net door een zaal vol applaudisserende studenten het podium heeft bereikt. „Het is allemaal zo hectisch geweest, echt een rollercoaster.”
„Zullen we ‘u’ of ‘je’ tegen elkaar zeggen”, vraagt Huys, „Ik vind je en jij het fijnst”, kiest zij.
Advocaten
Voor het eerst in haar leven heeft Ouwehand advocaten moeten inschakelen, vertelt ze woensdagmiddag voor de camera’s in poppodium Paard in Den Haag. En dan nog wel om zich te verweren tegen haar eigen partijbestuur, dat Ouwehand zaterdag aan de kant schoof als lijsttrekker na meldingen van mogelijke integriteitsschendingen.
Net toen ze naar de trein wilde fietsen voor de opname van College Tour, belde haar campagneleider – die deze week eigenlijk zijn functie had neergelegd. Het partijbestuur had Ouwehands advocaat laten weten dat zij alsnog als lijsttrekker wordt voordragen. Een draai van 180 graden, maar „uitsluitend” vanwege alle ophef, zo staat in een persbericht van het bestuur. Dat vindt Ouwehand nog steeds „niet geschikt” om de komende vier jaar lijsttrekker te worden, „met de verantwoordelijkheden die daarbij horen”.
Zo zit College Tour bóvenop het nieuws, met Ouwehand als voorlopige winnaar van een pijnlijke, interne machtsstrijd. Het hele bestuur heeft besloten donderdag ontslag aan te bieden. Het lijkt een stil protest van het bestuur, dat onder grote druk stond. Er kwam massale steun voor Ouwehand, en zonder haar als lijsttrekker wilden Kamerleden Christine Teunissen, Frank Wassenberg en Eva van Esch niet meer op de kandidatenlijst.
De College Tour met Ouwehand was al lang geleden gepland, ver voordat de crisis naar buiten kwam. Bij uitzondering mogen journalisten de opname bijwonen – maar geen vragen stellen – en wordt College Tour woensdagavond al online gezet, in plaats van zondag.
:format(webp)/s3/static.nrc.nl/images/gn4/stripped/data105165965-4a3e19.jpg)
‘Stalinistisch’
De redactie van College Tour heeft allerlei verhalen gehoord over Ouwehand, zegt Huys. Ze zou zich „stalinistisch” gedragen, zodat mensen zich „onveilig” voelen, en een „couppoging” om de partij over te nemen hebben gedaan. „Nee, er zijn geen meldingen tegen mij binnengekomen”, houdt Ouwehand vol. Ze heeft vorige week wel een gesprek gehad met de integriteitssecretaris van de partij, zegt ze. Maar dat ging over een melding tegen „iemand anders” en „niet om ernstige zaken”.
Ouwehand heeft problemen juist altijd „intern, open en rechtstreeks” willen oplossen, zegt ze. Doelt ze daarmee op het uitgelekte actieplan van een medewerker?, vraagt Huys. Hierin staan strategieën om een bestuurslid uit het bestuur te krijgen, en de rest van het bestuur „in de juiste groef” te krijgen. „Om te doen wat jij wil, daar staan krasse termen in”, houdt Huys Ouwehand voor.
„Wat u daar in handen heeft, wat naar buiten is gebracht, is een mail die uit mijn mailbox is gehaald”, zegt Ouwehand over het fractie-document. Dat is daarna bij zowel het bestuur als de media terechtgekomen, denkt zijzelf.
Het valt Huys op dat Ouwehand hem ‘u’ gaat noemen als de vragen lastig worden. Sorry, zegt ze, en het wordt weer je en jij.
Het verhaal van Ouwehand is dat zij een slepende strijd tegen het bestuur heeft moeten voeren. Om als partij „door te ontwikkelen”, „stappen” te nemen, en voor een „gezonde democratie”.
Wat Ouwehand daarmee precies bedoelt, en wat er dan is gebeurd, maakt ze niet duidelijk. Huys vraagt niet door. En het bestuur zit niet op het podium van College Tour om zich te verdedigen, en is naar eigen zeggen sowieso gebonden aan een geheimhoudingsplicht rond de integriteitsmeldingen.
Climax
Zo wordt College Tour niet een openbaring, na een interne machtsstrijd die net zijn climax heeft bereikt. Het is een schimmenspel voor een volle zaal. Een relatief veilig mediaoptreden, waarin Ouwehand ook kan antwoorden op vragen van geëngageerde studenten.
„Wat gaat u doen met de beschuldigen”, vragen ze. „Dat weet ik nog niet”, antwoordt Ouwehand. Daar gaat ze na deze opname verder over nadenken. Hoe komt het dat ze zich in debatten zo goed kan uitdrukken, vraagt een student. Hoe komt het dat ze er zo fit uitziet, ondanks alles wat ze nu en eerder heeft meegemaakt: een burn-out en overbelasting, het overlijden van haar vader deze zomer „Wat lief!”, zegt Ouwehand. Ze loopt hard, gaat graag naar concerten en mediteert iedere dag.
„Ben jij nu overtuigd dat er niets aan de hand is binnen de partij rond Esther Ouwehand”, vraagt Huys tegen het eind aan een kritische studente. „Nee, absoluut niet”, zegt zij. Zo’n melding over vermeende integriteitsschending „komt wel ergens vandaan”, denkt ze.
„Dank voor je eerlijke antwoord”, zegt Ouwehand. „Ik denk dat je wel benoemt wat de schade is.”
