Onrust in Rusland na grootschalige verrassingsaanval door Oekraïne op militaire bases

Het huis van Sergej stond op zijn grondvesten te trillen van de schok, die zondag werd veroorzaakt door de Oekraïense droneaanval op de naburige luchtmachtbasis Belaja in de Siberische regio Irkoetsk. Hoewel de basis acht kilometer verderop ligt, was de kracht van de minstens vier explosies voelbaar tot in de dorpen aan de overkant van de machtige Angararivier. „Er was een vurige flits te zien en we hoorden een harde knal”, vertelde Sergej aan de Siberische nieuwssite Sibir Realii, onderdeel van Radio Free Europe. Beelden van brandende bommenwerpers op de basis in Moermansk, zesduizend kilometer westelijker, omschreef hij als een „brandende hel”.

De massale Oekraïense droneaanvallen van zondag op luchtmachtbases in vijf Russische regio’s hebben in Rusland veel indruk gemaakt. In de regio’s Irkoetsk en Amoersk in Siberië, nabij de noordwestelijke stad Moermansk en in de regio’s Rjazan en Ivanovo niet ver van Moskou, viel Oekraïne bases aan van de Russische luchtmacht waar bommenwerpers stonden geparkeerd, die Rusland gebruikt voor aanvallen op (burger)doelen in Oekraïne. De aanval in Amoersk slaagde niet.


Lees ook

Lees ook: Met een grootschalige droneaanval brengt Oekraïne Rusland een mokerslag toe

Op dit screenshot van een video die op 1 juni 2025 is vrijgegeven door een bron binnen de Oekraïense Veiligheidsdienst is te zien hoe een Oekraïense drone Russische vliegtuigen diep in Russisch grondgebied raakt.

In Moermansk werd de strategische Olenja-luchtmachtbasis getroffen. Op de basis stonden Tu-95MS- en Tu-22M3-bommenwerpers geparkeerd, waarvan tenminste zes in vlammen lijken te zijn opgegaan. De drones stegen op vanuit een vrachtwagen bij een tankstation aan de weg; ooggetuigen zeiden een verdacht busje te hebben gezien.

Twee weken geleden waren meer dan veertig bommenwerpers juist overgebracht naar de basis, om de strategische luchtmachtvloot meer veiligheid te bieden na aanvallen op een luchtmachtbasis in de zuidwestelijke regio Saratov. Bovendien is Moermansk thuisbasis van de Russische Noordelijke Vloot en zijn er in het gebied tal van conventionele en nucleaire bases gevestigd.

Rook stijgt op boven een militaire basis in de de Siberische regio Irkoetsk. Telegram kanaal van de gouverneur van Irkoetsk.

Precieze omvang onbekend

Volgens Oekraïne zijn bij de zondagse aanval in totaal 41 Russische bommenwerpers onklaar gemaakt, ongeveer een derde van de Russische bommenwerpervloot. Dat aantal is door onderzoekers nog niet onafhankelijk bevestigd. Hoewel het Kremlin de precieze omvang van de schade vooralsnog in het midden laat, is de aanval een pijnlijke nederlaag voor het Kremlin en de Russische inlichtingendiensten. Nadat droneaanvallen in mei Russische luchthavens hadden lamgelegd, zei president Vladimir Poetin vorige week deze aanvallen op Russisch grondgebied niet te zullen tolereren. „Onze president heeft duidelijk laten weten, dat niemand hier in Rusland zomaar rotzooi kan trappen met drones. Wie dat toch doet, zal krijgen wat hij verdient”, citeerde de Russische krant RBK Kremlin-woordvoerder Dmitri Peskov.

Het bleef afgelopen weekend niet bij droneaanvallen. Ook de verwoesting van twee spoorbruggen in de grensregio’s Brjansk en Koersk zorgden voor veel onrust. In Koersk stortte een brug in onder een goederentrein, in Brjansk ontspoorde een passagierstrein op weg naar Moskou nadat een verkeersbrug was ingestort. Zeven personen kwamen om het leven en zo’n zeventig mensen raakten gewond. Onder de doden is de 32-jarige kinderarts Violetta Gorynja van het in Rusland bekende oncologische kinderhospice Huis met de Vuurtoren in Moskou. Haar man, haar zevenjarig zoontje en baby van vijf maanden raakten gewond.

Volgens Rusland werd de ramp veroorzaakt door een „illegale interventie” van buitenaf, Oekraïne stelde dat Rusland het ongeluk zelf had veroorzaakt om de onderhandelingen, die maandag hervat zouden worden in Istanbul, te saboteren.

Als je niet kunt vechten, sluit dan vrede en maak jezelf niet te schande

Marina
op Telegramkanaal

Op deze ongedateerde foto, vrijgegeven door de veiligheidsdienst van Oekraïne, bekijkt het hoofd van de dienst een foto van een Russische luchtmachtbasis. Oekraïne voerde zondag een grootschalige droneaanval uit op Russische militaire bases.
Foto Veiligheidsdienst van Oekraïne/via AFP

Kritiek op sociale media

Hoewel de autoriteiten in de getroffen regio’s de onrust onder de bevolking in de kiem proberen te smoren en met klem opriepen geen beelden te delen, is de kritiek op sociale media niet van de lucht. Russen vragen zich af waarom de luchtverdediging niet naar behoren heeft gefunctioneerd. „Als een dergelijk militair object nog altijd niet goed is beveiligd, dan komt dat door falen van het commando ter plaatse. Niemand heeft gehoord of gezien dat de aanval werd afgeslagen”, schreef ene Anton op het Telegramkanaal van gouverneur Kobzev. „Dit is het vierde jaar van de oorlog, wat komt er het vijfde? Als je niet kunt vechten, sluit dan vrede en maak jezelf niet te schande”, schreef ‘Marina’ in een reactie op hetzelfde kanaal.

Sommige Russische internetgebruikers constateerden in paniek dat de oorlog hun eigen voordeur nadert

Andere Russische internetgebruikers constateerden in paniek dat de oorlog hun eigen voordeur nadert. Ze riepen op tot meer steun voor het leger. „Kameraden! Als we nu niet verenigd zijn en onze mannen aan het front steunen, dan zullen drones hier door ieder luikje binnenvliegen en is geen raam of huis meer veilig!”, schreef vrijwilliger Inga Tolonnitskaja uit het dorp Oesolje in Siberië op Telegram. Ze is actief bij inzamelingen voor het leger.

De Russische pro-Kremlin politicoloog Sergej Markov stelde maandag dat de Oekraïense aanval een nucleair antwoord rechtvaardigt. „Volgens de Russische nucleaire doctrine kan een grootschalige aanval op componenten met een strategisch nucleair potentieel, waaronder de luchtmacht, worden beschouwd als de reden voor acties met kernwapens”, schreef hij op Telegram.

Al maanden pogen zowel Moskou als Kyiv met verklaringen van goede wil en beschuldigingen tegen de ander in het gevlei te komen bij de Amerikaanse president Donald Trump. Hij was zondag golfen op een van zijn landgoederen en zou door Kyiv niet vooraf op de hoogte zijn gebracht van ‘Operatie Spinnenweb’, hoewel de voorbereidingen daartoe al onder diens voorganger Joe Biden in gang moeten zijn ingezet.

Op verzoek van Moskou sprak de Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken Marco Rubio zondag met zijn Russische ambtgenoot Sergej Lavrov. Daarin zou hij Trumps oproep hebben herhaald om vrede te sluiten. De aanval vond plaats een dag voordat Russische en Oekraense delegaties elkaar voor de tweede maal dit jaar voor onderhandelingen treffen in Istanbul. Tot nog toe lijkt geen van partijen de verwachting te koesteren dat die op korte termijn tastbaar resultaat zullen opleveren.