‘Ongelooflijk verdrietig’: Nepalese gletsjer Yala is officieel gestorven

Helemaal overleden is de patiënt misschien nog niet, toch wordt hij deze maandag ten grave gedragen.

Pas over tien tot vijftien jaar zijn waarschijnlijk ook de laatste zichtbare resten van de Yalagletsjer in Nepal verdwenen.

Maar onderzoekers hebben de ooit indrukwekkende ijsmassa inmiddels officieel dood verklaard.

Een gletsjer beweegt en vervormt onder zijn eigen gewicht. Telkens als er een nieuwe sneeuwlaag op valt, zal de sneeuw daaronder geleidelijk worden samengeperst tot ijs. De gletsjer wordt zwaarder en schuift langzaam naar beneden. Simpel gezegd: aan de bovenkant valt nieuwe sneeuw, aan de onderkant smelt het ijs weg en verdwijnt in zee, of in rivieren die naar de zee stromen.

Als die beweging stokt en het ijs niet meer wordt aangevuld, is de gletsjer voor de onderzoekers dood. Voor de Yalagletsjer heeft dit stervensproces jaren geduurd. Tussen 1974 en 2021 trok het ijs zich 680 meter terug. „Ongelooflijk verdrietig”, zegt Sharad Prasad Joshi, een Nepalese onderzoeker van het International Centre for Integrated Mountain Development, in de Financial Times. Hij is intussen gestopt met het bijhouden van gegevens over de Yala voor de World Glacier Monitoring Service.

Officiële ceremonie

Yala is niet de eerste gletsjer die formeel slachtoffer werd van klimaatverandering.

Al in 2014 werd de Okjökull in IJsland dood verklaard.

Bij die gelegenheid werd een plaquette onthuld met een ‘Brief aan de toekomst’ van de IJslandse schrijver Andri Snær Magnason

„Met dit monument erkennen we dat we weten wat er gebeurt en wat we eraan kunnen doen. Alleen jij weet of we het hebben gedaan.”

In iets meer dan tien jaar tijd verloor die bijna 80 procent van zijn volume.

Zwitserse klimaatwetenschappers becijferden destijds dat het land rond het midden van deze eeuw ten minste de helft van zijn gletsjers kwijt zal zijn.

En sinds vorig jaar, nadat de laatste restjes van La Corona, de gletsjer op de Humboldt-piek in de Andes vrijwel waren verdwenen, is Venezuela zelfs geheel gletjservrij verklaard

Volgens klimaatwetenschappers zullen andere landen in Zuid-Amerika spoedig volgen.

Drinkwater

Vooral de laatste jaren is het wereldwijd met veel gletsjers snel gegaan. De ‘dood’ van de Yalagletsjer heeft volgens onderzoeker Joshi grote gevolgen voor onder andere de watervoorziening. Ongeveer twee miljard mensen zijn voor hun drinkwater afhankelijk van de gletsjers in de Himalaya.

Sinds het begin van deze eeuw verloren de meer dan 200.000 gletsjers die de wereld telt volgens de Wereld Meteorologische Organisatie ieder jaar bij elkaar zo’n 273 miljard ton ijs – dat is ongeveer de hoeveelheid die de wereldbevolking in dertig jaar consumeert, ervan uitgaande dat iedereen drie liter water per dag drinkt.

Een grafsteen voor de Yalagletsjer
Foto ICIMOD