Hij kan een stem verheffen. Maar schreeuwen? Nee. Medewerkers van het provinciehuis beschouwen John Berends, de commissaris van de Koning in Gelderland, als een „stevig bestuurder”. Iemand die houdt van „directe feedback” geven, die „veeleisend” kan zijn en „hoge verwachtingen” heeft van zijn medewerkers. Maar van grensoverschrijdend gedrag was volgens hen geen sprake.
Dat blijkt uit een woensdagmorgen gepubliceerd rapport opgesteld door adviesbureau KPMG naar het handelen van Berends.
Dat onderzoek was ingesteld nadat de 68-jarige Berends (CDA) in De Gelderlander in september vorig jaar op basis van anonieme bronnen werd beschuldigd van grensoverschrijdend gedrag op de werkvloer. Hij zou slaan met deuren en zich schuldig maken aan verbale intimidatie, geroddel, pesten, en soms fysiek grensoverschrijdend gedrag. In de reactie zei de commissaris van de Koning zich niet te herkennen in dat beeld. Officiële meldingen van grensoverschrijdend gedrag zijn nooit gedaan.
Wel besloot Berends zijn taken tijdelijk neer te leggen om ruimte te geven voor een onafhankelijk onderzoek. Dat onderzoek vond plaats vanaf december 2023 en daarvoor interviewde KPMG onder meer 34 betrokkenen, onder wie medewerkers van het provinciehuis, burgemeesters en een burger.
Het adviesbureau vroeg iedereen die wilde meewerken aan het onderzoek zich te melden en garandeerde anonimiteit. Een klein deel van de geïnterviewden was zelf aangedragen door Berends. Of ook de anonieme bronnen van De Gelderlander zijn gesproken is onbekend.
‘Gelderse cultuur’
Een aantal ondervraagden had wel wat aan te merken op zijn directe, veeleisende bestuursstijl, maar ook de omstandigheden waarin Berends bestuurde speelden volgens geïnterviewden daarin een rol. Zo had hij de taak om in de ambtelijke organisatie veranderingen door te voeren en daar hadden sommige medewerkers moeite mee.
Er heerst volgens geïnterviewden een „familiecultuur met weinig corrigerend vermogen”. Ambtenaren – sommigen werken er al tientallen jaren – zouden het lastig vinden om elkaar aan te spreken op gedrag en binnen de „Gelderse cultuur, waarin conflicten worden vermeden”, wordt dat al snel gezien als aanval.
De leden van de Provinciale Staten bespreken woensdagmiddag in een extra vergadering het rapport van KPMG. „Het is nu aan de Staten om conclusies aan het rapport te verbinden”, staat in een mededeling van de provincie. Berends noemde het rapport in een statement voorafgaand aan de vergadering een „rehabilitatie”, nadat de afgelopen tien maanden „een zware wissel trokken”. Hij heeft gezegd te willen aanblijven als de Provinciale Staten dat wensen. Daarover zullen ze woensdagmiddag een uitspraak doen.
Lees ook
‘Nou graag of niet’, zei John Berends toen hij zich in 1984 bij het CDA meldde
