De Arbeidsinspectie is onlangs een onderzoek begonnen naar het werkklimaat binnen de politie in Rotterdam. Aanleiding voor het onderzoek zijn klachten die de inspectie bereiken over incidenten op het gebied van discriminatie, agressie en seksueel grensoverschrijdend gedrag.
De voorzitter van politievakbond NPB, Nine Kooiman, noemt het „erg ongebruikelijk” dat de Arbeidsinspectie de werkcultuur bij de politie gaat bestuderen. „Het is een bijzondere stap omdat er zo veel interne loketten zijn waar agenten met klachten over misstanden terecht kunnen.” De vakbond is wel blij met het onderzoek van de Arbeidsinspectie. „Het is goed dat alle middelen worden ingezet om de cultuur bij de politie te normaliseren. Het regelen van de veiligheid buiten kan alleen als er binnen de organisatie ook sprake is van veiligheid.”
De Arbeidsinspectie wil geen toelichting geven op het onderzoek bij de politie „omdat er over lopende handhavingstrajecten nooit mededelingen naar buiten worden gedaan”. In Nederland heeft elke politie-eenheid een afdeling die interne onderzoeken doet bij een vermoeden van misstanden, het zogeheten team VIK (veiligheid, integriteit en klachten). Probleem bij dergelijke interne politieonderzoeken is dat agenten vaak angst hebben te verklaren over onrechtmatigheden omdat klagers persoonlijke repercussies vrezen.
‘Sociaal onveilig werkklimaat’
De afgelopen jaren is de Rotterdamse politie regelmatig in opspraak gekomen door het handelen van agenten. In augustus 2024 werd via NRC bekend dat er bij het basisteam centrum van de politie Rotterdam sprake is van een „sociaal onveilig werkklimaat” als gevolg van „slechte onderlinge omgangsvormen” en „falend leiderschap”. Die conclusie trok de politie na een extern onderzoek dat werd verricht na klachten van agenten over onder meer discriminatie, pesten en buitensporig geweld van politiemensen.
Binnen het Rotterdamse politiekorps bestaat veel ongenoegen over wat wordt gezien als een lankmoedige aanpak door de eenheidsleiding
De bevindingen van het onderzoek naar misstanden werden aanvankelijk alleen in besloten kring aan leden van het basisteam gepresenteerd. Publiekelijk werd niets bekendgemaakt. Binnen het Rotterdamse politiekorps bestaat veel ongenoegen over wat wordt gezien als een lankmoedige aanpak door de eenheidsleiding van de geconstateerde problemen. Er werden geen disciplinaire maatregelen getroffen tegen agenten die in de fout zijn gegaan. Wel legden de twee teamchefs van het Basisteam Centrum hun functie neer na de ophef over het werkklimaat binnen het team.
In november werd bekend dat de teamchef van het Basisteam Delfshaven in Rotterdam werd overgeplaatst omdat hij een ongepaste seksuele relatie had met een twintig jaar jongere, ondergeschikte politieagente. De teamchef had zich volgens de korpsleiding schuldig gemaakt aan ernstig plichtsverzuim. De vrouwelijke agente, die hij in haar woning opzocht, zat in een afhankelijkheidsrelatie omdat de teamchef nog moest beslissen of ze een vaste aanstelling zou krijgen. Het slachtoffer durfde uiteindelijk geen aangifte te doen tegen haar chef.
Verklaringen van slachtoffers
Vorig jaar stuitte de politie ook op signalen van ernstige misstanden bij een project dat erop is gericht politieagenten met PTSS (posttraumatische stressstoornis) en burn-outklachten via fysieke activiteiten te laten herstellen. Tegen twee leidinggevenden van het zogeheten project Blauwe Haven is een onderzoek geopend wegens seksueel grensoverschrijdend gedrag. In ieder geval een van de twee leidinggevenden zal waarschijnlijk door de politie met strafontslag worden gestuurd. Ook in dit onderzoek heeft de politie grote moeite verklaringen van slachtoffers te krijgen. Er wordt nu bekeken of slachtoffers eventueel ook anoniem verklaringen kunnen afleggen.
Een woordvoerder van de politie Rotterdam laat weten dat de Arbeidsinspectie „welkom is” om onderzoek te verrichten. De politie zegt zelf al druk bezig te zijn „om de leiding te versterken”. Het is een proces dat tijd kost, aldus de politie. „De politiecultuur is niet van de ene op de ander dag te veranderen.”
Afhankelijk van de misstanden die de Arbeidsinspectie constateert kan de politietop in Rotterdam worden gedwongen een plan van aanpak op te stellen of bepaalde maatregelen te treffen om de sociale veiligheid binnen de organisatie te vergroten. Er kunnen door de inspectie ook boetes worden opgelegd.
Eind vorig jaar werd bekend dat de Arbeidsinspectie de politie een dwangsom van 325.000 euro oplegt als de politie het haperende communicatiesysteem C2000 niet weet te verbeteren. Als dit systeem voor 1 maart nog niet goed functioneert, wordt die dwangsom daadwerkelijk geïnd. Wanneer dit langer duurt kan het bedrag oplopen tot 975.000 euro.
