Ondanks staakt-het-vuren gaat het geweld in de Ethiopische regio Tigray door

Burgeroorlog In november vorig jaar sloten de Ethiopische regering en het Tigrese Volksbevrijdingsfront een akkoord dat de burgeroorlog moest stoppen. Volgens de VN heeft dat akkoord geen einde gemaakt aan „ernstige en systematische schendingen van het internationaal recht”.
Een vrouw deelt porties tarwe uit aan wachtende gezinnen in de Tigray-regio in het noorden van Ethiopië.
Een vrouw deelt porties tarwe uit aan wachtende gezinnen in de Tigray-regio in het noorden van Ethiopië. Foto Ben Curtis/AP

Het geweld in de Noord-Ethiopische regio Tigray is nog steeds niet voorbij. Het staakt-het-vuren dat de Ethiopische regering en het Tigrese Volksbevrijdingsfront (TPLF) in november vorig jaar in het Zuid-Afrikaanse Pretoria ondertekenden, heeft geen einde gemaakt aan „ernstige en systematische schendingen van het internationaal recht”. Dat schrijven de Verenigde Naties in een vorige week gepubliceerd rapport.

Volgens de VN is het grootschalige geweld in de regio afgenomen na het ingaan van het staakt-het-vuren, maar is de Ethiopische regering er niet in geslaagd „de toezeggingen op het gebied van mensenrechten, overgangsjustitie en territoriale integriteit” na te komen. Het gevolg is dat er nog steeds verkrachtingen, massamoorden en vele vluchtelingen zijn. Bovendien is de hongersnood in het gebied nog lang niet ten einde en laaide ook in de nabijgelegen regio’s Amhara, Afar en Oromia laaide grootschalig geweld op.

Al bij het sluiten van het staakt-het-vuren vreesden analisten dat de uitwerking van de vrede niet zonder slag of stoot zou verlopen, omdat er veel vragen onbeantwoord bleven. Zo bestonden er zorgen over wie zal toezien op de veiligheid van de inwoners van de regio, aangezien het regeringsleger volgens Human Rights Watch eerder een genocide op hen pleegde. Verder was onduidelijk of het gebied weer volwaardig onderdeel van Ethiopië moest worden en werd het Eritrese leger, dat meevocht aan de Ethiopische zijde, helemaal niet genoemd in het akkoord. De zorgen blijken gegrond: volgens de VN is het Eritrese leger nog steeds verantwoordelijk voor geweld en andere mensenrechtenschendingen in het gebied, zonder dat het Ethiopische leger ingrijpt.

Een van de meest wrede oorlogen

De burgeroorlog in Tigray brak op 3 november 2020 uit. Omdat de Ethiopische premier Abiy Ahmed de verkiezingen uitstelde, was hij in de ogen van het TPLF niet langer de wettige leider, en besloten ze zelf verkiezingen uit te schrijven. Dit was tegen de regels en verhoogde de spanningen tussen de Tigreeërs en de regering. De spanning mondde uit in geweld toen Tigrese eenheden kazernes van het nationale leger aanvielen en probeerden wapens te stelen, een actie die Abiy deed besluiten het leger op ze af te sturen.

Daarna brak een van de meest wrede oorlogen ter wereld uit. Volgens een schatting van een Gentse onderzoeker zijn er tot wel 600.000 burgerslachtoffers gevallen, zowel door honger als door geweld. Omdat de regio tijdens de oorlog grotendeels was afgesloten van de buitenwereld, kampten de zeven miljoen inwoners met tekorten aan vrijwel alles, van voedsel en brandstof tot contant geld en medicijnen. Nog steeds komt hulp mondjesmaat binnen.

Lees ook deze analyse: Hoe Ethiopië door zijn trotse verleden wordt verscheurd