Rabobank wordt vervolgd omdat de bank „structureel” de wet ter voorkoming van witwassen en financiering van terrorisme (Wwft) zou hebben overtreden. Dat heeft het Openbaar Ministerie woensdag bekendgemaakt. De bank zou een aantal jaren tekort zijn geschoten in het doen van klantonderzoek en het melden van ongebruikelijke transacties.
Sinds 2022 loopt er al een strafrechtelijk onderzoek van het OM naar Rabobank, nadat De Nederlandsche Bank (DNB) in 2021 melding maakte van vermeende nalatigheid bij antiwitwascontroles. Het onderzoek beslaat de periode van oktober 2016 tot eind 2021 en zou zich in de afrondende fase bevinden.
Aanvankelijk probeerde Rabobank met het OM te schikken, maar door een verschil van inzicht kwamen de partijen er niet uit, verklaart de bank in een eigen persbericht.
„Het overtreden van deze wet kan grote maatschappelijke en economische gevolgen hebben”, schrijft het OM. „Witwassen en financiering van terrorisme is namelijk een bedreiging voor de integriteit van het financiële stelsel en voor de veiligheid van de Nederlandse samenleving.”
Boetes
Banken zijn bij wet verplicht om financiële criminaliteit op te sporen, aan de autoriteiten te melden en intern ook aan te pakken. Daar slagen ze banken volgens de Nederlandse autoriteiten niet altijd in. Nadat DNB de Rabobank wees op uit het uitvoeren van gebrekkige witwascontroles, heeft de de bank miljarden geïnvesteerd in verbeteringen en inlopen van achterstanden. Momenteel werken er bij de coöperatieve bank zo’n 8.000 mensen wereldwijd (op een totaal van 49.000) aan de screening van klanten en transacties op malversaties en sanctieovertredingen.
Lees ook
Het witwassen bleef bij Rabobank jarenlang onder de radar
Rabobank is niet de eerste grootbank die is vervolgd. In 2018 moest de ING 775 miljoen euro betalen aan het OM, als onderdeel van een schikking. Drie jaar later volgde ABN Amro met een boete-overeenkomst van 480 miljoen euro. Sinds die enorme boetes wordt door alle banken enorm geïnvesteerd in het verbeteren van de anti-witwascontroles.
Inmiddels is ook kritiek op de met boetes afgedwongen, zeer strenge witwasaanpak van de banken. Om er zeker van te zijn dat er geen malafide klanten in het klantenbestand zitten, zouden ook bonafide klanten veel meer moeite hebben gekregen om een bankrekening te openen. Zo was het bij ING maanden zo dat stichtingen en verenigingen geen nieuw account konden openen. Rabobank zou vorig jaar, als onderdeel van de hersteloperatie, een tijd lang van meer dan 10.000 klanten per maand afscheid hebben genomen. Niet alleen omdat er vermoedens waren van witwassen of terrorismefinanciering, maar ook omdat de bank zich bij een deel van de klanten „niet comfortabel” zou voelen vanwege de strenge wet- en regelgeving.
Tegelijkertijd is de vraag of de strenge aanpak wel tot het opsporen van extra criminelen leidt. DNB stuurt inmiddels aan op een meer „risicogebaseerde” aanpak, zodat banken zich kunnen concentreren op alleen de klanten met echt hoge risico’s. De vraag is of de medewerkers van banken die het daadwerkelijke screenen van klanten en transacties uitvoeren, het aandurven om klanten met minder hoge risico’s te laten passeren, zolang hun werkgever vervolging van het OM nog boven het hoofd hangt.
