Oekraïne heeft woensdag voor het eerst de Britse langeafstandsraket Storm Shadow afgevuurd op Rusland. Dat melden Britse media, waaronder de BBC, The Guardian en Financial Times.
Storm Shadow-raketten behoorden al ruim een jaar tot het Oekraïense wapenarsenaal, maar mochten alleen worden gebruikt tegen de Russen op Oekraïens grondgebied.
Eerder deze week gaven de Amerikanen toestemming voor het gebruik van de ballistische Atacms-raket op doelen in Rusland, wat de Oekraïners dinsdag voor het eerst hebben gedaan. Het Amerikaanse besluit zou de Britten hebben bewogen ook de beperking bij hun raketten te schrappen. De regering van premier Keir Starmer wil voorlopig niet op de kwestie reageren.
Grensregio Koersk
Volgens Russische militaire bloggers zijn de Storm Shadow-raketten in ieder geval ingezet in de grensregio Koersk, waar Oekraïne nog steeds terrein bezet houdt. Het Kremlin heeft daar een groot deel van de Noord-Koreaanse militairen naartoe gestuurd om de Oekraïners te verdrijven. Hoeveel schade de Britse kruisraketten in Koersk hebben aangericht is nog niet bekend.
De Storm Shadow-raketten zijn relatief langzaam. Ze worden vanaf vliegtuigen afgevuurd en hebben een bereik van meer dan 250 kilometer. Ze vliegen betrekkelijk laag om niet te worden gedetecteerd door radarsystemen. Omdat de raketten erg duur zijn — ze kosten bijna 1 miljoen euro per stuk — moet Oekraïne de doelen zorgvuldig uitkiezen.
Het is nog maar de vraag hoeveel verschil de Atacms en Storm Shadow-raketten kunnen maken in de oorlog tegen Rusland. De aanloop naar toestemming voor gebruik ervan op Russisch grondgebied was dusdanig lang dat de Russen veel potentiële doelwitten al buiten het bereik van de raketten hebben geplaatst.
Lees ook
Amerikaanse raket Atacms kan moreel aan Russische zijde ondermijnen
Liveblog oorlog in Oekraïne
Oekraïne vuurt Britse langeafstandsraket Storm Shadow voor het eerst af op Russisch grondgebied
Daar stonden ze dan, onzeker bij elkaar, een tiental jongemannen met beteuterde toetjes. Af en toe zenuwachtig gelach. Eerder die dag hadden ze meegedaan aan een blind date-experiment op Lowlands en ze mochten om 17.00 uur terugkomen om te zien of hun wederhelft er was. Om 16.30 uur stond er een lange rij popelende testosteron-bommetjes. Een half uur later was er nog steeds geen vrouw te bespeuren. ‘Seksuele zelfoverschatting’ is een mannen-ding. Met name in een machtspositie steekt deze handicap de kop op en gaan ze gekke dingen doen zoals foto’s van hun pielemuis naar vrouwen appen.
De eerder dit jaar overleden primatoloog en feminist Frans de Waal schreef erover in zijn laatste boek, getiteld Anders. Omdat primatenvrouwen (mens incluis) grotere kosten hebben, hadden vrouwen die kieskeurig waren evolutionair voordeel: ze overleefden vaker en brachten meer gezond nageslacht voort dan vrouwen met een promiscue seksleven. Als we kijken naar onze meest naaste verwanten, de mensapen, dan zien we dat vaders zich weinig bemoeien met hun nageslacht. Mensen lijken eerder op gibbons: deze ‘halfapen’ vormen paartjes die samen voor hun kroost zorgen, al gaan ze ook weleens vreemd of uit elkaar. Gibbon- en mensen-mannen investeren in hun kinderen, toch kleven de risico’s verbonden aan zwangerschap en bevalling aan vrouwen en zorgden vorig jaar alleen al in ons land voor 7 sterfgevallen. Voor mannen draagt seksueel verkeer minder risico’s. Niet geschoten is altijd mis, leken ook die mannelijke festivalgangers te denken.
Beleefde glimlach
Een blauwtje lopen is geen ramp, maar het verkeerd interpreteren van signalen kan nare gevolgen hebben. Een man moet zijn grenzen kennen, maar toch, had ik te verlegen gelachen? Een aantal jaar vóór #MeToo was ik bezig met de organisatie van een congres. Ik had met een uitgever afgesproken om het over sponsoring te hebben. „Wat heb je een mooie blouse aan.” Beetje vreemd, maar met wat fantasie… kán nog, dacht ik. Ik glimlachte beleefd en bedankte hem. „Wat heb je prachtige ogen!” In gedachten trapte ik hem in zijn ballen, maar weer verscheen die glimlach op mijn smoel. De man ging verder en verder, het leek het verhaal van roodkapje en de boze wolf wel: „Maar grootmoeder, wat heeft u grote tanden!” Het beest slokte roodkapje in één hap op. Het eind van het sprookje was dat de man werd ontslagen, nadat hij me wekenlang had lastiggevallen. Dat kán niet aan mijn glimlachen hebben gelegen.
Het overschrijden van grenzen komt helaas vaak voor: in Nederland neemt het aantal meldingen van seksueel geweld explosief toe, reden waarom de GGD Amsterdam recentelijk een nieuw hulpcentrum opende. Ook wereldwijd gezien is het een groot probleem. Cijfers van Unicef laten zien dat 1 op de 8 vrouwen wereldwijd slachtoffer is. Onlangs sprak ik op een door NWO georganiseerde bijeenkomst over seksueel grensoverschrijdend gedrag en seksueel geweld met hulpverleners. Ze vertelden dat met name jongeren en lhbtiq+-personen kwetsbaar zijn. Daders zijn veelal mannen uit de kennissenkring. Uit de praktijk blijkt ook dat veel van de misstappen voorkomen hadden kunnen worden door betere communicatie van beide kanten. De meeste daders willen geen dader zijn.
Gezichtsexpressies tonen
Er is dus meer aan de hand dan het probleem van de zelfoverschattende man. Het is de stap ervóór, waar het vaak misgaat: signalen treffen geen doel. Dat stelt mijn postdoc Iliana Samara, die recentelijk een proefschrift schreef over dit onderwerp. Vrouwen laten méér gezichtsexpressies zien dan mannen en uiten zich intenser, maar, nu komt het, ambiguer in de context van een date. De meeste mannen snappen dat het geen goed teken is als een vrouw in lachen uitbarst als er niets te lachen valt. Maar een onzekere, verlegen glimlach kan geïnterpreteerd worden als flirten. Dit type glimlach, gekarakteriseerd door een lichte buiging van het hoofd, het subtiel opkrullen van de mondhoeken en een blik gericht op de ander, windt mannen op, maar weerspiegelt vaker niet dan wel wat vrouwen van hen vinden.
Vrouwen zijn over het algemeen iets beter in het herkennen van emoties, maar doen er ook meer hun best voor. Een aantal jaar geleden voerden collega’s en ik een experiment uit onder ruim 6.000 Nederlanders waarbij we gezichtsexpressies lieten zien. Bij elke foto gaven we ze de keuze tussen verschillende emotie-labels en vroegen om aan te geven hoe intens ze de emoties vonden. Meer dan vrouwen zagen mannen vaak ándere emoties dan afgebeeld en beoordeelden ze als intenser. Daarnaast vonden we dat vrouwen gemotiveerder waren om de foto’s juist te interpreteren. Vrouwen hebben over het algemeen genomen meer empathie, wat vanuit evolutionair-biologisch standpunt te verklaren is. Als we met z’n allen proberen om ons wat meer bewust te zijn van onszelf en onze tekortkomingen en meer oog hebben voor de ander en diens grenzen, dan zou een hoop leed voorkomen kunnen worden.
Mariska Kret is hoogleraar cognitieve psychologie aan de Universiteit Leiden.
Vandaag wordt veel protest verwacht op een grote, internationale wapenbeurs in Rotterdam Ahoy, waar onder andere Israël zijn wapens wil verkopen. Ook Nederland koopt wapens, waardoor het indirect de Israëlische oorlogskas spekt. Redacteur Steven Derix legt uit waarom Nederland zoveel wapens koopt van Israël. En waarom juist nu?
Heeft u vragen, suggesties of ideeën over onze journalistiek? Mail dan naar onze ombudsman
De belangrijkste maker van AI-chips ter wereld, Nvidia, is woensdag met een nieuwe omzetverwachting gekomen die niet voldoet aan de hooggespannen verwachtingen van veel beleggers en analisten. Het aandeel Nvidia verloor na het bekend worden van de nieuwe cijfers in eerste instantie 5 procent in de nabeurshandel, maar krabbelde later weer op.
Het momenteel meest waardevolle beursbedrijf ter wereld verwacht voor het lopende vierde kwartaal een omzet van 37,5 miljard dollar, terwijl de meest enthousiaste analisten op 41 miljard dollar hadden gerekend. Financieel persbureau Bloomberg concludeert daaruit dat de duizelingwekkende groeicijfers van Nvidia en alles wat met AI te maken heeft ook hun grenzen hebben.
Lees ook
En toen was Nvidia ineens het waardevolste bedrijf ter wereld. Wat zegt dat?
Nvidia kondigde wel nog dit kwartaal met de levering van de nieuwe Blackwell-chip te beginnen, die vanwege een laat ontdekte ontwerpfout drie maanden vertraging heeft opgelopen. Maar daarbij moest het bedrijf wel toegeven dat de productie waarschijnlijk nog meerdere kwartalen niet aan de enorme vraag zal kunnen voldoen.
Oververhittingsproblemen ontkend
Deze week doken berichten op dat de chip, die minstens twee keer zo snel is als zijn voorgangers, zou kampen met oververhittingsproblemen. Maar topman Jensen Huang ontkent dat woensdagavond tegenover persbureau Reuters. „Er zijn geen problemen met onze Grace Blackwell vloeistof gekoelde systemen”, zegt Huang. „De ontwikkeling is absoluut niet makkelijk, omdat het heel moeilijk is wat we doen, maar we zijn goed in vorm.”
De omzet van Nvidia in het derde kwartaal bedroeg 35,1 miljard dollar. Dat is 94 procent hoger dan hetzelfde kwartaal vorig jaar en daarmee blijft de groei van de chipmaker ondanks de teleurstellende nieuwe prognose nog altijd verbazingwekkend.
Doordat techbedrijven vol inzetten op de ontwikkeling van kunstmatige intelligentie is de vraag naar de chips van Nvidia die dat mogelijk maken explosief gegroeid. Het aandeel Nvidia is alleen al dit jaar bijna vier keer zo veel waard geworden en in de afgelopen twee jaar zelfs meer dan negen keer zoveel.
