Obama wordt goed betaald voor clichés

Reportage

Oud-president on tour Barack Obama sprak in Amsterdam over de beperkingen en tegenslagen die hij ervoer. „Ik werd zo cynisch na Sandy Hook.” 

Oud-president Barack Obama in 2022, tijdens een bijeenkomst in New York.
Oud-president Barack Obama in 2022, tijdens een bijeenkomst in New York.

Foto Getty

Hij werd gekozen op een platform van „verandering” en „hoop”, maar ontdekte razendsnel de beperkingen van het ambt. Zelfs de president van het machtigste land ter wereld voelt zich vaak kapitein van een mammoettanker, vertelt Barack Obama. „Je kan met grote moeite hoogstens een paar graden bijsturen. Daar zijn mensen dan teleurgesteld over, want ze hebben hoge verwachtingen van een nieuwe president. Maar een paar jaar later is de bestemming wel degelijk heel anders, dankzij die iets andere koers.”

Obama gebruikt het cliché om uit te leggen dat „verandering vaak langzaam gaat”, dat je „hoop moet putten uit kleine stapjes”. Zijn publiek in de hoofdstedelijke Ziggo Dome is maandagavond net anderhalf uur opgewarmd met een voorprogramma waarin presentator Janine Abbring haar gasten Merel van Vroonhoven (ex-topvrouw, nu basisschooldocent) en de Indonesisch-Nederlandse antiplastictasjesactiviste Melati Wijssen juist een optimistisch verhaal laat afstaken over empowerment, verandering en leiderschap. „Iedereen kan een leider zijn”, vat Abbring hun lessen samen.

Obama (aangekondigd als „de man, de mythe, de legende”) vertelt ook uitgebreid over tegenslagen. Bijvoorbeeld over zijn frustratie dat hij zelfs na het verschrikkelijke schoolbloedbad van Sandy Hook (in 2012) geen strengere wapenwetten door het Congres kreeg. „Daarvan werd ik zo cynisch, dat ik bijna dacht dat verandering nooit mogelijk is.”

Selfie-hel

Waar zijn opvolger Donald Trump de overstap maakte van media naar de politiek, legde Obama het tegenovergestelde traject af. Na hun vertrek uit het Witte Huis sloot hij samen met first lady Michelle een waaier aan publiciteitscontracten af. Voor hun memoires betaalde uitgever Penguin Random House naar verluidt het recordvoorschot van 60 miljoen dollars. Haar boek (Becoming, 2018) verkocht overigens beter dan dat van hem (A Promised Land, 2020).

Hier bleef het niet bij. Er volgden een podcast (exclusief bij Spotify), een deal à 50 miljoen dollar met streamingdienst Netflix om documentaires te produceren en een reeks goedbetaalde publieke optredens. Gages voor toespraken in de zakenwereld kunnen oplopen tot vier ton per optreden, melden Amerikaanse media.

De man, de mythe, de legende

Aankondiging van Barack Obama

Voor de goedkoopste entreebewijzen voor An Evening with President Barack Obama in de Ziggo Dome vroeg de Duitse organisator Streetlife International 44 euro. Het duurste ‘gouden’ ticket bedroeg bijna het tienvoudige (396 euro, inclusief diner, pre-party, gelamineerde VIP-pas en een welkomstdrankje).

Obama is niet de eerste ex-president die schnabbelend de wereld over reist. Bovendien was hij – zeker vergeleken met zijn twee opvolgers Donald Trump en Joe Biden – nog relatief jong toen hij president werd. Na twee termijnen was hij op zijn 55ste nog niet klaar met werken.

Voor het geld hoeft hij het niet te doen. Vooral dankzij de royalty’s uit zijn twee bestsellers The Audacity of Hope en Dreams of my Father was Obama al miljonair toen hij eind 2008 werd gekozen. En hij ontvangt een levenslang overheidspensioen voor ex-topfunctionarissen.

Dat hij zijn presidentiële ervaringen en naamsbekendheid te gelde wil maken, is niet zo vreemd. Anoniem over straat zal hij toch nooit meer kunnen, vertelt hij met zelfspot op het podium in Amsterdam. „En dan is er één ding nogal veranderd sinds ik president werd: de mobieltjes. Iedereen wil een foto. Ik leef in de selfiehel.”