Rusland gaat het Noord-Koreaanse leger de komende maanden direct inzetten in de Russische oorlog tegen Oekraïne. Dat zei de Oekraïense president Volodymyr Zelensky maandagavond op basis van een „gedetailleerd” rapport van de Oekraïense inlichtingendiensten over de betrokkenheid van Pyongyang bij de oorlog.
Zondag had Zelensky al gewaarschuwd dat het bondgenootschap tussen Rusland en Noord-Korea „niet langer alleen maar gaat over de levering van wapens”. Volgens de Oekraïense president gaat het om het sturen van troepen uit Noord-Korea „naar de militaire bezettingsmacht” in Oekraïne. Het Kremlin noch Noord-Korea heeft op de uitspraken van Zelensky gereageerd.
Duidelijk is wel dat de rol van Noord-Korea in de Russische oorlog tegen Oekraïne in afgelopen jaar steeds belangrijker is geworden. De steun aan Rusland levert Pyongyang een waardevol bondgenootschap op, zegt Noord-Koreakenner Remco Breuker van de Universiteit Leiden. „Energie, olie, gas, technologie. Alles wat Noord-Korea nodig heeft om de eigen economie er bovenop te krijgen, is aanwezig in deelname aan de oorlog tegen Oekraïne.” In ruil daarvoor liet Moskou volgens militaire experts zeker twee miljoen, maar mogelijk zes miljoen Noord-Koreaanse granaten voor de artillerie naar de frontlinies in Oekraïne verschepen, juist op een moment dat niet alleen Russische eenheden kampten met munitietekorten, maar vooral de Oekraïense landstrijdkrachten.
Lees ook
Noord-Korea levert Rusland nieuwe raketten voor de oorlog in Oekraïne, ondanks sancties
The Times schreef begin deze maand op basis van informatie van westerse inlichtingendiensten dat de helft van de granaten die Rusland afvuurt in Oekraïne afkomstig is uit Noord-Korea. Al langer is bekend dat Noord-Korea ballistische raketten heeft geleverd aan Rusland. Zo zijn in Oekraïne brokstukken gevonden van zeker vier raketten van het type Hwasong-11. Die raketten hebben een bereik van bijna zevenhonderd kilometer.
Ook al gaat het bij Noord-Koreaanse granaten volgens Kyiv vaak om oude munitie, en van inferieure kwaliteit, aan de frontlinies in Oekraïne maakte het voor Rusland een wereld van verschil. Het hoofd van de militaire inlichtingendienst van Oekraïne, Kyrylo Boedanov, zei vorig maand in Kyiv dat alleen al de hoeveelheden munitie die Noord-Korea produceert en levert aan Rusland „de intensiteit van de gevechten wezenlijk beïnvloeden”. Sinds het begin van dit jaar zijn de Russische strijdkrachten langs een groot deel van de frontlinies in de Donbas bezig aan een langzame, maar gestage opmars; die wordt mede toegeschreven aan het zware Russische overwicht in munitie.
Noord-Koreaanse officieren
Hoewel de waarschuwing van Zelensky weinig concrete details bevat, zwellen berichten over Noord-Koreaanse militairen in Oekraïne al langer aan. Eerder deze maand meldden Oekraïense inlichtingendiensten dat zes Noord-Koreaanse officieren zouden zijn omgekomen aan het front in de regio Loehansk, een bericht dat ook de Zuid-Koreaanse minister van Defensie Kim Yong-hyun „aannemelijk” achtte. Ook hij voorspelde de komst van meer Noord-Koreaanse militairen.
Vorige week schreef The Guardian op gezag van overheidsfunctionarissen in Oekraïne en in Zuid-Korea dat militaire technici uit Noord-Korea de Russen helpen bij het afvuren van ballistische raketten op Oekraïense doelwitten. Ook meldden die bronnen aan de Britse krant dat er al Noord-Koreaanse militairen zijn gesneuveld die aan Russische zijde meevochten aan het front.
Breuker is er niet verbaasd over. „Het lag al anderhalf jaar in de lijn der verwachting dat dit zou kunnen gebeuren.” De Russische president Vladimir Poetin en de Noord-Koreaanse leider Kim Jong-un haalden na de Russische invasie in Oekraïne de onderlinge banden flink aan. Bij een bezoek van Poetin aan Pyongyang sloten de landen een wederzijds defensiepact.
Volgens Breuker kan Noord-Korea in allerlei Russische behoeften voorzien. „Dat ze raketten en munitie sturen is duidelijk, maar ik neem aan dat daar mensen bijhoren die dat begeleiden. Voor de rest kan Noord-Korea kanonnenvoer leveren, maar ook commando’s. Noord-Korea heeft een heel groot leger waarvan een groot deel niet geschikt is om echt te vechten, bij gebrek aan training en uitrusting – al zou Rusland daarvoor zorg kunnen dragen. Maar wie je echt niet tegenover je wil zien op het slagveld, zijn de 180.000 commando’s, die asymmetrische oorlogvoering als hoofddoel hebben en daar ontzettend goed in zijn.”
Gouden kans
Voor Noord-Korea is de Russische oorlog een gouden kans. „Het heeft in de jaren zestig en zeventig een waardevolle les geleerd van Zuid-Korea, dat toen 350.000 soldaten aan de Amerikaanse kant in Vietnam liet vechten. Daar heeft het heel veel geld voor gekregen, en het leger mee gemoderniseerd: alles waarmee de Zuid-Koreanen vochten, mochten ze mee naar huis nemen. En het opdoen van strijdervaring is voor Noord-Korea ook een heel waardevolle factor: dat je mensen hebt die weten wat het is om écht oorlog te voeren”, zegt Breuker.
Ondertussen lopen de spanningen op het Koreaanse schiereiland ook op. Dinsdag blies het Noord-Koreaanse leger, zoals het al had aangekondigd, wegen naar het zuiden op. Zuid-Korea loste waarschuwingsschoten. Kan Noord-Korea het zich wel veroorloven om zijn militairen duizenden kilometers van huis te sturen? „Ja, dat is een gok”, zegt Breuker. De spanningen zijn hoog en er is geen onderlinge communicatie meer, dus als het onbedoeld escaleert gaat het écht fout. Dat is een ingecalculeerd risico van Noord-Korea. Aan de andere kant: door het opblazen van die wegen, doet Noord-Korea eigenlijk twee dingen. Het laat zien dat het echt slecht gaat in de relatie, maar het laat ook zien dat het niet van plan is het zuiden binnen te vallen: ze vernielen de wegen waarlangs hun tanks zouden moeten rijden.”
