Nieuwe Europese Commissie: vier vrouwen in kernteam Von der Leyen, zware posten voor Frankrijk en Italië

Posted on September 17, 2024 by admin

Evenveel mannen als vrouwen. Een goede verdeling tussen de Europese politieke partijen. De grote landen tevreden stellen met een interessante post. Een goede mix van ervaren Eurocommissarissen en nieuwe mensen. Commissievoorzitter Ursula von der Leyen heeft de afgelopen weken een ingewikkelde klus moeten klaren om de portefeuilles van de 27 leden van de nieuwe Europese Commissie goed te verdelen. Nederland, zo bleek dinsdagochtend, moet het doen met een middelgrote post die Wopke Hoekstra krijgt: Klimaat & Schone Groei.

De vorming van de nieuwe commissie ging niet zonder slag of stoot. „Het waren intense weken van onderhandelingen met de lidstaten”, zei Von der Leyen dinsdagmorgen. De presentatie stond een week geleden al gepland in Brussel, maar Von der Leyen kreeg de puzzel niet op tijd rond. Twee weken geleden waren alle kandidaten door de lidstaten voorgedragen, maar Von der Leyen was niet tevreden. Ze zette Slovenië en Roemenië onder druk om niet met een man maar met een vrouw te komen. Deze landen kwamen over de brug, maar de Sloveense oppositie vertraagde het proces vervolgens door een snelle parlementaire goedkeuring te traineren. Een gelijke verdeling tussen mannen en vrouwen is ook niet gelukt: de nieuwe ploeg van Von der Leyen bestaat uit elf vrouwen en zestien mannen. „Dat is 40 procent. Er is nog veel werk te doen”, zei Von der Leyen.

En een dag voor de presentatie, deze dinsdagmorgen in Straatsburg, nam de ervaren Franse Eurocommissaris Thierry Breton per direct ontslag omdat Von der Leyen erbij Frankrijk op zou hebben aangedrongen met een andere kandidaat te komen. Terwijl veel Brusselse volgers dachten dat Breton opnieuw tot het kernteam van Von der Leyen zou toetreden en uitvoerend vicevoorzitter zou worden. Al was het ook geen geheim dat Von der Leyen intern dikwijls botste met Breton.

Wie komen op de belangrijke posities?

Het kernteam

Twee van de in totaal zeven belangrijke posities in de Commissie waren al bekend, die van commissievoorzitter Von der Leyen zelf en die van de Estse ex-premier Kaja Kallas. Zij wordt de nieuwe EU-buitenlandchef. Von der Leyen zei met enige trots dat ze vier vrouwen in haar kernteam heeft.

De andere belangrijke posities van uitvoerende vicevoorzitters gaan naar Spanje, Italië, Frankrijk, Finland en Roemenië.

De vervanger van Breton die Frankrijk naar voren schoof, wordt een van de belangrijkste vicevoorzitters. Stéphane Séjourné, demissionair minister van Buitenlandse Zaken, gaat het economische cluster aansturen met Welvaart en Industriële Strategie als zijn formele portefeuille.

Stéphane Séjourné was in Frankrijk minister van Buitenlandse en Europese Zaken en wordt Eurocommissaris voor Welvaart en Industriële Strategie.

De economie innoveren en de Europese concurrrentiekracht vergroten worden de speerpunten van de Commissie, met het rapport dat Mario Draghi vorige week presenteerde als belangrijkste input. Von der Leyen: „De hele commissie gaat zich inzetten voor concurrentie. We hebben de rigide kachelpijpen gesloopt.”

Séjourné geldt als een vertrouweling van de Franse president Macron. Von der Leyen beloonde Frankrijk, nadat Breton was teruggetrokken, met een van de zwaarste posten voor de komende jaren.

De meest politiek gevoelige benoeming bij de vicevoorzitters is die van de Italiaan Rafaello Fitto. Hij krijgt Cohesie en Hervormingen. Fitto wordt onder meer verantwoordelijk voor het coronaherstelfonds van in totaal 750 miljard euro. De besteding van dat geld verloopt nog moeizaam, meldde de Europese Rekenkamer onlangs. Dat een vertrouweling van de Italiaanse premier Giorgia Meloni een vicevoorzitterschap krijgt, zorgt vooral bij de de Europese sociaaldemocraten voor wrevel. Von der Leyen zocht voor haar herbenoeming vooral steun bij de liberalen en sociaaldemocraten. De radicaal-rechtse fractie van Europese Conservatieven en Hervormers (ECR), met daarin Meloni’s Fratelli d’Italia liet ze links liggen. Meloni steunde haar daarom niet.

Raffaele Fitto was in Italië minister van Europese Zaken en wordt Eurocommissaris voor Cohesie en Hervormingen.

Von der Leyen haalt nu met de benoeming van Fitto de banden weer aan. Maar dat het Europees Parlement, onder aanvoering van de sociaaldemocraten, zich hiertegen gaat verzetten lijkt wel zeker.

De Spaanse socialiste Teresa Ribera wordt in het kernteam verantwoordelijk voor Schone, Rechtvaardige en Concurrerende Transitie. Zij wordt hiermee ook verantwoordelijk voor Mededinging, de portefeuille waar de Deense Margrethe Verstager de afgelopen jaren veel indruk maakte met haar strijd tegen machtsmisbruik door de grote Amerikaanse techbedrijven.

Dat de Finse Europarlementariër Henna Virkkunen en de Roemeense minister Roxana Minzatu belangrijke posten krijgen is een verrassing. De Finse wordt verantwoordelijk voor Technische Soevereiniteit, Veiligheid en Democratie. Minzatu krijgt Mensen, Vaardigheden en Paraatheid. Roemenië lijkt hiermee beloond te zijn voor het feit dat ze kandidaat Victor Negrescu terugtrokken voor een vrouwelijke kandidaat.

Post Wopke Hoekstra

Na het vertrek van Greendeal-commissaris Frans Timmermans in 2023, kreeg zijn opvolger Wopke Hoekstra een minder zware portefeuille. Ook in de nieuwe ploeg krijgt Hoekstra minder verantwoordelijkheid dan Timmermans had. Hoekstra krijgt de portefeuille Klimaat, Net Zero en Schone Groei. Hij gaat zich bezig houden met het uitvoeren van de Europese vergroenings- en klimaatagenda – net nu die in Brussel en in veel hoofdsteden onder druk staat.

Wopke Hoekstra was Eurocommissaris voor Klimaatactie en wordt Eurocommissaris voor Klimaat, Net Zero en Schone Groei.

Nederland maakte deze keer geen aanspraak op een toppositie, had premier Dick Schoof zich in augustus al laten ontvallen. Even leek Hoekstra door te schuiven naar een post vlak onder het kernteam: Hoekstra werd vorige week nog genoemd als de nieuwe Eurocommissaris voor Handel, een prestigieuze post, totdat de Tsjechische regering in het weekend bekendmaakte dat een Tsjech die rol zou krijgen. Dat zou de reden zijn dat Hoekstra klimaat zou gaan doen, klonk vervolgens. Dinsdag bleek dat beide landen ernaast grijpen: de Slowaak Maros Sefcovic krijgt Handel en Economische Veiligheid. Dat Nederland geen zware economische post heeft bemachtigd is een tegenvaller. Ook omdat de komende periode de economie meer een speerpunt lijkt te worden dan klimaat.

Nieuwe post Defensie en Ruimte

Er was in de aanloop naar de Europese verkiezingen al vrij snel consensus in Brussel dat er een speciale commissaris voor Defensie moet komen. Deze moet de defensie-industrie ondersteunen. Toen de vraag naar wapens en munitie na de grootschalige Russische invasie omhoogschoot, kon Europa daar niet aan voldoen. Zo lukte het bijvoorbeeld niet om binnen een jaar 1 miljoen 155 mm granaten te leveren voor Oekraïne.

De Europese defensiesector is de afgelopen decennia gekrompen. Bovendien is het van oudsher een versplinterde sector omdat landen sterk hechtten aan een eigen industrie. Die industriële structuur in combinatie met een versplinterd aankoopbeleid – elke krijgsmacht koopt zijn eigen materieel dat ook nog eens aangepast moet worden aan nationale wensen – leidde ertoe dat in Europa verhoudingsgewijs veel wordt uitgegeven voor weinig vuurkracht. Er wordt al tien jaar over gesproken dat meer samenwerking en een gezamenlijk aankoopbeleid tot een doelmatigere besteding van defensiebudgetten kan leiden.

Met de oorlog in Oekraïne en de wens om als Europa zelfstandiger te worden schoof de defensie-industrie weer naar het middelpunt van het politieke debat en werd doelmatigheid urgenter. Er ligt dus een forse taak voor de nieuwe commissaris. Het is voor de EU onontgonnen terrein en de Unie heeft op dit gebied weinig bevoegdheden. Bovendien hebben de lidstaten hun nationale militaire en industriële belangen niet meteen overboord gezet. De vraag is dus hoever Andrius Kubilius, voormalig premier van Litouwen en lid van het Europees Parlement voor de christendemocraten, kan komen.

Andrius Kubilius, voormalig premier van Litouwen, wordt Eurocommissaris voor Defensie en Ruimte.

Met de presentatie van deze dinsdag is Von der Leyen-II er nog niet. Nu begint het finest hour van Europees Parlement. De commissarissen worden in de komende weken in hoorzittingen ondervraagd. In het verleden zijn in dat proces kandidaten gesneuveld, anderen gingen in een eerste bijeenkomst pijnlijk onderuit en moesten hun huiswerk overdoen. Het is een van de weinige momenten waarop het Europees Parlement zijn tanden kan laten zien en het is een kans voor parlementariërs om zich politiek te profileren. Het is de bedoeling dat de commissie op 1 november aan het werk kan, vlak voor de Amerikaanse presidentsverkiezingen. Inmiddels is onzeker of dat haalbaar is en wordt rekening gehouden met 1 december.

Ambtenaren noemden asielcrisis ‘juridisch en politiek onverdedigbaar’, maar kabinet drukte door

admin
September 19, 2024
0

Het uitroepen van een asielcrisis, zoals het kabinet van plan is, is „niet aanvaardbaar vanuit democratisch en rechtsstatelijk oogpunt”, zolang die niet overtuigend onderbouwd kan worden. Dit standpunt is geen aanval van de kritische links-progressieve oppositie, maar van Rijksambtenaren. Zij hebben de afgelopen maand herhaaldelijk en in stevige bewoordingen tegen het uitroepen van een asielcrisis geadviseerd, zo bleek donderdag tijdens de Algemene Politieke Beschouwingen uit stukken die het kabinet vrijgaf aan de Tweede Kamer.

Toch kondigde minister van Asiel en Migratie Marjolein Faber (PVV) vorige week vrijdag aan dat het kabinet een asielcrisis wil uitroepen. Daardoor kan zij zonder goedkeuring van de Kamer asielmaatregelen nemen die juridisch niet mogelijk zijn, tenzij er sprake is van een noodsituatie. Pas achteraf kan de Kamer stemmen over het controversiële plan, en in de tussentijd mag Faber zonder inspraak van de volksvertegenwoordiging vergaande maatregelen nemen . De oppositie was kwaad omdat zij buitenspel worden gezet, en ook experts hebben in onder meer NRC sceptisch gereageerd op het plan van Faber. Maar de minister verkondigde standvastig dat haar plan „juridisch getoetst” is. Zij verzweeg dat ambtenaren aan de noodrem hadden proberen te trekken.

Noodsituatie

Om crisiswetgeving te legitimeren moet sprake zijn van een noodsituatie zoals „een oorlog of een vergelijkbare acute noodsituatie”. In de ambtelijke adviezen valt te lezen dat de onderbouwing voor „het bestaan van een dergelijke noodsituatie” die „toepassing van het staatsnoodrecht legitimeert” momenteel ontbreekt.

De problemen in de asielketen spelen al jaren. En, zo valt te lezen in de stukken, „ontwikkelingen die al jaren aan de gang zijn, […] zijn over het algemeen geen argumenten voor de inzet van noodbevoegdheden.”

In 2022 had toenmalig staatssecretaris Eric van der Burg (Asiel, VVD) op verzoek van de Kamer ook al onderzocht of er grond was om een crisis uit te roepen. Die was er niet, terwijl de druk op de asielopvang toen groter was dan nu.

Het bovenstaande is procedurele kritiek, maar ambtenaren zijn verder gegaan dan dat. Drie dagen na bovenstaande analyse, die donderdag werd vrijgegeven, op 23 augustus, schreven ambtenaren van het ministerie van Binnenlandse Zaken aan hun minister Judith Uitermark (NSC) dat zij „verantwoordelijkheid [is] voor het hoeden van de Grondwet en het rechtsstatelijk handelen van het bestuur”. Volgens de ambtenaren is het „uitroepen van een asielcrisis onder de huidige omstandigheden” in strijd met die verantwoordelijkheid.

Op 5 september, een week voordat Faber het uitroepen van de asielcrisis aankondigde, waarschuwden ambtenaren nog eens voor de langdurige gevolgen daarvan zonder solide onderbouwing. Dat zou namelijk bijdragen aan „de politisering van het staatsnoodrecht, wat vanuit een rechtsstatelijk oogpunt onwenselijk is”. Daarom is noodwetgeving zonder „dragende motivering” volgens hen „juridisch en politiek niet te verdedigen”.

Raad van State

De ambtenaren hebben de „stellige overtuiging” dat de asielcrisis „met succes zal worden aangevochten bij de rechter”. Ook denken zij dat de Raad van State, die een advies over de asielcrisis moet formuleren, zal oordelen dat er „geen sprake is van een situatie die de inzet van staatsnoodrecht rechtvaardigt”.

Voor NSC is die voorspelling relevant, aangezien tijdelijk NSC-fractievoorzitter Nicolien van Vroonhoven maandag nog bekend maakte dat haar partij de plannen van Faber niet zal steunen als de Raad van State negatief adviseert. PVV-leider Geert Wilders schreef op X aan Van Vroonhoven: „Ik zou er nog maar eens goed over nadenken” [om tegen de asielcrisis te stemmen, red.]. Het kabinet heeft NSC waarschijnlijk nodig om in de Kamer een meerderheid te hebben voor het uitroepen van een asielcrisis.

De ambtenaren missen een tijdspad, zo blijkt uit de donderdag vrijgegeven stukken: het kabinet en de coalitie krijgen niet goed uitgelegd aan de Kamer en de media wanneer de noodsituatie ten einde zou moeten zijn. Premier Schoof zei vorige week vrijdag dat dat is wanneer „de instroom is gedaald en Nederlanders voelen dat ze het weer kunnen dragen”. Hij erkende dat zo’n gevoel „moeilijk te meten” is.

Tijdelijkheid en duur

Volgens de ambtenaren is „het uitgangspunt bij de inzet van noodbevoegdheden” dat die „zo kort mogelijk moeten duren”, maar in de tekst van het regeerprogramma wordt „niks gezegd over de tijdelijkheid en duur”. Van Vroonhoven wist ook geen goede maatstaf tijdens de eerste dag van de Algemene Politieke Beschouwingen (APB).

Het plan zou „uit het regeerprogramma moeten worden gehaald”, schreven ambtenaren al op 2 september, elf dagen voor de presentatie van het programma. Twee dagen daarna heeft premier Schoof uitdrukkelijk gevraagd tijdens de ministerraad om het uitroepen van een asielcrisis in het regeerprogramma op te nemen, zo blijkt uit de stukken.

Volgens de ambtenaren was er een alternatief, meldden zij toen. Het kabinet kon kiezen voor een spoedwet „met parlementaire betrokkenheid”. Ook oppositiepartijen hebben op de eerste dag van de APB dat plan voorgelegd aan de coalitie. Maar voor zo’n plan is in de Eerste Kamer niet automatisch een meerderheid: de coalitie heeft daar maar 30 van de benodigde 38 zetels. Door een asielcrisis uit te roepen is minister Faber ervan verzekerd dat zij een tijdje haar vergaande asielmaatregelen kan treffen.

Uit de stukken blijkt ook dat ambtenaren van het ministerie van Justitie en Veiligheid aan staatssecretaris voor Rechtsbescherming Teun Struycken (voorgedragen door NSC) hebben gemeld dat „veel van de maatregelen de rechtsbescherming van vreemdelingen” verslechteren en gevolgen hebben voor „de capaciteit van de rechtspraak”.

‘Decennialange misstanden bij adoptie van Koreaanse kinderen gingen veel verder dan gedacht’

admin
September 19, 2024
0

Zo’n tweehonderdduizend Koreaanse kinderen zijn in de voorbije decennia ter adoptie aangeboden aan westerse wensouders, en in veel gevallen ging dat gepaard met misstanden als identiteitsfraude of ontvoering, waar zowel de Zuid-Koreaanse overheid als ontvangende landen van op de hoogte waren. Dat er in de Koreaanse adoptieindustrie veel mis was, was al langer bekend, maar een nieuw onderzoek van persbureau Associated Press en het Amerikaanse televisieprogramma Frontline heeft nieuwe details aan het licht gebracht over de omvang en de aard van de misstanden.

Het Koreaanse adoptieprogramma ontstond kort na de Koreaoorlog (1950-1953), in eerste instantie als oplossing voor verweesd geraakte kinderen van Koreanen en deelnemers aan de internationale troepenmacht. Maar het werd al snel uitgebreid tot kinderen uit arme gezinnen of van ongehuwde moeders. Het werd gezien als een welkome oplossing in het toen nog straatarme land. Maar in de decennia daarna ontwikkelde adoptie zich tot een lucratieve industrie waarin vele miljoenen omgingen.

Al snel waren er niet genoeg weeskinderen om aan de westerse vraag naar adoptiekinderen te voldoen. Vooral in de jaren tachtig werden duizenden kinderen door adoptiebureaus bij ziekenhuizen „gekocht”. Alleen al in 1988 zou het volgens AP om 4.600 kinderen zijn gegaan. Ouders werd verteld dat hun baby was overleden.

Ook werden kinderen van straat geplukt of geworven bij arme gezinnen. „Handelaren – zo zou ik ze noemen – gingen op pad om meer en meer kinderen te ronselen”, zegt Francis Carlin, die destijds als hulpverlener in Zuid-Korea werkte, tegen AP. „Ze bezorgden ouders een schuldgevoel door te zeggen dat ze zelfzuchtig waren als ze een kind hielden waar ze niet voor konden zorgen.”

Verlaten wezen

De journalisten spraken voor hun onderzoek onder meer met ruim tachtig geadopteerden in de Verenigde Staten, Australië en zes Europese landen. Daarnaast bestudeerden ze duizenden pagina’s aan documenten, waarvan een deel tot dusverre geheim was. Die toonden aan dat bij adopties op grote schaal werd gesjoemeld. Vaak werden kinderen als verlaten wezen geregistreerd, terwijl er wel degelijk nog familie bekend was.

Vaak werden kinderen als verlaten wezen geregistreerd, terwijl er wel degelijk nog familie bekend was

Soms overleed een kind terwijl de adoptieprocedure nog liep, en kreeg een ander kind met dezelfde leeftijd en geslacht diens identiteit, om de overdracht niet te vertragen. In westerse landen opgegroeide adoptiekinderen die – vaak als jongvolwassenen – naar Zuid-Korea reisden, werden als gevolg van zulke praktijken na een lange zoektocht vaak met de verkeerde ‘biologische ouders’ herenigd.

Zowel de Zuid-Koreaanse als veel westerse overheden waren van de misstanden op de hoogte. Tegenover AP wil een regeringswoordvoerder in Seoul niet reageren op vragen zolang er nog onderzoeken lopen naar de praktijken. Maar het ministerie van Volksgezondheid erkent in een verklaring dat de sterke stijging van adopties in de jaren zeventig en tachtig „mogelijk werd ingegeven door de wens om zorguitgaven terug te dringen in reactie op dalende buitenlandse hulp”.

De adoptieindustrie is een van de onderwerpen waarover een Waarheidscommissie zich buigt, die in 2006 werd ingesteld om mensenrechtenschendingen in Zuid-Korea te onderzoeken die werden gepleegd in de decennia onder autoritair bewind. Eerder deze maand publiceerde de commissie al een rapport over de manier waarop ouders werden gedwongen of gemanipuleerd om kinderen af te staan. De auteurs pleitten voor formele excuses en financiële compensatie.

In veel landen staat internationale adoptie ter discussie als gevolg van recente onthullingen als die van AP. Nederland verbood eerder dit jaar alle adopties uit het buitenland, en de regering in Seoul kondigde eerder dit jaar een nieuw stelsel aan, waarin adopties naar het buitenland tot een minimum beperkt moeten worden.

China

Ook China maakte eerder dit jaar een einde aan adopties naar het buitenland, bevestigde een regeringswoordvoerder in Beijing op vragen van Cindy Huijgen, de China-correspondent van dagblad Trouw. Zij werd zelf als baby vanuit China geadopteerd door een Nederlands stel, en schreef een boek over haar ervaringen.

China liet vanaf begin jaren negentig zo’n 160.000 kinderen adopteren door buitenlandse wensouders, en ook daarbij kwamen veel misstanden voor. Het land kende in die tijd nog een eenkindpolitiek om de bevolkingsgroei te beteugelen. Veel kinderen, vooral meisjes, belandden daardoor in weeshuizen. Inmiddels kampt China met vergrijzing en bevolkingskrimp: de eenkindpolitiek werd in 2015 afgeschaft.

Politie arresteert tweetal in Breda om handel in gevaarlijke drug nitazeen

admin
September 19, 2024
0

De politie heeft donderdag in Breda een man en een vrouw aangehouden op verdenking van handel in zeer gevaarlijke verdovende middelen. Dat schrijft de politie in een persbericht. Bij huiszoekingen vonden rechercheurs meerdere grote zakken MDMA en andere verdovende middelen, zoals ketamine en amfetamine.

De politie kwam het tweetal op het spoor nadat in maart bij een postsorteerder in Delft een pakket werd onderschept. In dat pakket, met als bestemming de VS, zaten ongeveer duizend pillen van de zeer sterke pijnstiller protonitazeen. „Dit product is honderd keer sterker dan heroïne en twee keer sterker dan het gevaarlijke fentanyl”, aldus de politie.

Het was de eerste keer dat het middel in Nederland werd aangetroffen, aldus de NOS. In het buitenland spelen de problemen met nitazenen al langer: vorige maand liet de Britse overheid weten dat tot nu toe zeker 284 mensen zijn overleden aan het middel. De man en vrouw zullen vrijdag worden voorgeleid bij de rechter-commissaris in Den Bosch.