De lucht is blauw boven Almere maar Mario Marinov heeft een onvervalste rotochtend. Hij staat op een dak in het noorden van de stad en stuurt een team aan dat zonnepanelen installeert. Af en toe roept hij een aanwijzing in het Bulgaars. Zijn ploeg spreekt ook Nederlands, maar moedertaal moet misverstand voorkomen als het om technische zaken als stroomomvormers en groepenkasten gaat.
Gisteravond heeft Marinov (28) zelf de bus ingeladen. Vroeger kon hij daar iemand voor inhuren. Zul je net zien: vanmorgen rond zeven uur wilde het ding niet starten na het tanken. En dus moest de ploeg alternatief vervoer regelen en alles overladen. De panelen, de ladderlift en niet te vergeten: het veiligheidsanker à 240 kilo.
Aan de klus op deze rijtjeswoning in Almere verdient Marinov niets. Om geld over te houden na kostenaftrek, moet hij per dag minstens twee „daken doen”. En vandaag bleef het dus bij één aanvraag. Maar thuisblijven is geen optie. Zijn installatiebedrijf werkt in opdracht van andere partijen en als je een afspraak niet nakomt, huurt niemand je meer in. „Het is overleven. En je kunt beter je verlies nemen dan helemaal stilstaan.”
Het humeur van Marinov staat symbool voor de stemming in de zonnepanelensector. De vraag naar panelen is in een vrije val, onder meer nadat de salderingsregeling ter discussie kwam te staan en energiebedrijven aankondigden kosten te gaan heffen voor het terugleveren van stroom. Grote bedrijven zoals Essent en Vattenfall brengen dit in rekening bij hun consumenten, sinds begin deze maand.
Volgens de branchevereniging van installateurs, Techniek Nederland, gaat het om een halvering van de consumentenmarkt sinds september 2023. Sommige installatiebedrijven melden dalingen tot wel 95 procent, zegt voorzitter Doekle Terpstra.
Lees ook
Het einde van het ‘zonnepanelenparadijs’ komt met het afschaffen van saldering in zicht
Brandbrief
Deze malaise volgt op een gouden periode. Volgens cijfers van de Kamer van Koophandel verdriedubbelde het aantal bedrijven dat zonnepanelen installeert sinds 2021 van 1.078 naar 3.291 begin dit jaar. In het afgelopen kwartaal was na jaren van groei voor het eerst sprake van een daling: 73 bedrijven stopten tussen april en juni.
Terpstra waarschuwde begin vorige maand in een brandbrief aan demissionair minister Rob Jetten (D66, klimaat en energie) voor een „golf aan faillissementen”. Deze zijn volgens hem te wijten aan door „politiek jojobeleid” veroorzaakte onzekerheid bij de consument.
Tekenend voor die onzekerheid is de kwestie van de salderingsregeling. Dit is een stimuleringsmaatregel die zonnepanelenbezitters in staat stelt om de stroom die ze leveren af te strepen tegen de elektriciteit die ze in minder zonnige periodes inkopen. Afgelopen jaar kwam Jetten met een wetsvoorstel om de regeling stap voor stap af te bouwen.
Nu weten zelfs mijn eigen ouders niet meer of panelen op het dak lonen – bij wijze van spreken
In februari werd duidelijk dat het afbouwen van de regeling niet doorging, onder meer omdat de PVV en BBB in de Eerste Kamer tegen het wetsvoorstel stemden. Maar in het coalitieakkoord dat dezelfde partijen drie maanden later presenteerden, stond dat de regeling tóch wordt afgeschaft. En niet stapsgewijs maar in één klap, vanaf 2027. De Tweede Kamer riep het nieuwe kabinet vervolgens op om uiterlijk op Prinsjesdag met een uitwerking van het plan te komen, om de onzekerheid niet te lang te laten duren.
Marinov noemt het wisselende beleid „de gekte van de politiek”. Tegenwoordig is hij niet alleen expert in hellingshoeken en kabelroutes, maar weet hij ook alles van de beleidsmaatregelen, omdat die directe invloed hebben op de vraag naar zonnepanelen en dus op zijn agenda.
Inmiddels heeft hij negen van de zestien werknemers ontslagen die hij afgelopen zomer nog in dienst had. „Ik kan niet tegen een installateur zeggen: over twee weken heb ik een klus voor je en daarna moet je weer drie weken wachten. Dan is het tijd om afscheid te nemen.”
Paniektelefoontjes
Vroeger was het helder. „Als u deze panelen koopt, dan heeft u ze in zoveel jaar terugverdiend.” Danny van Caam, eigenaar van Zonnestroom Collectief – het bedrijf waar Marinov vandaag voor werkt – slaat met vlakke hand op de bestuurstafel. Bam! „Dat was nog eens krachtig communiceren met de klant. Nu weten zelfs mijn eigen ouders niet meer of panelen op het dak lonen – bij wijze van spreken.”
Het antwoord is nog steeds ja, bezweert Van Caam (35). Terwijl hij praat, wijst mede-eigenaar Yigael Soesan (41) afwisselend van het plafond naar de vloer. De verkoopaantallen gingen van zo’n veertig stuks per week naar een stuk of tien – in de slechtste periode slechts twee, een aantal weken terug.
De zakenpartners zeggen dat de vraag nu weer wat aantrekt. „Het is een kwestie van snel schakelen”, zegt Soesan. „Na het laatste nieuws over de afschaffing van de salderingswet, hebben we een paar korte nachten gehad en het aanbod omgegooid. Op onze website zie je nu alleen maar zonnepanelen in combinatie met een thuisbatterij staan. Consumenten willen namelijk niet meer afhankelijk zijn van wat de overheid en energiebedrijven doen.”
Met verbazing kijken beiden naar hoe hevig de markt schommelt. Volgens Van Caam spelen de media daar ook een rol in. Soesan wijst in de richting van de salesafdeling: „Als De Telegraaf op vrijdag een artikel plaatst met de vraag of zonnepanelenbezitters hun panelen weg willen laten halen vanwege de terugleverkosten, weten wij al dat we op maandag moeten puinruimen. Dan krijgen we paniektelefoontjes van mensen die hun aanvraag willen annuleren.”
Van Caam: „Terwijl zonnepanelen nog nooit zo goedkoop zijn geweest. En een terugverdientijd van acht jaar is nog steeds een rendement van bijna 13 procent. Waar kun je dat nog krijgen? Dat leg je ze dan uit: zo erg is het allemaal niet.”
Lees ook
Valt je huis onder rijksbeschermd stadsgezicht? Dan geen opvallende zonnepanelen
