N.B. Het kan zijn dat elementen ontbreken aan deze printversie.
De aandeelhouders van Shell komen deze dinsdag bijeen. Voor veel beleggers staat het klimaat hoog op de agenda.
:format(webp)/s3/static.nrc.nl/images/gn4/stripped/data100878673-17625b.jpg)
De Schot Andrew Mackenzie heeft er zonder twijfel nog wel eens aan teruggedacht. De president-commissaris van Shell beleefde een jaar geleden benauwde momenten toen klimaatactivisten de aandeelhoudersvergadering in Londen stillegden. Mackenzies vertwijfelde pogingen om met hen in gesprek te gaan, hadden geen enkele kans. De demonstranten zongen onophoudelijk ‘we will stop you’ en, toen de politie hen wilde verwijderen, bleken zij aan hun stoel te zijn vastgelijmd. De vergadering werd voor maar liefst vier uur geschorst.
Ook dit jaar zal Shell bij de aandeelhoudersvergadering (deze dinsdag) het nodige weerwerk krijgen. Milieuorganisaties, maar ook beleggers zullen zich roeren, ondanks de jaarwinst van Shell van 36 miljard euro. Mackenzie, 67 jaar oud en oud-topman van mijnbouwbedrijf BHP Billiton, weet al dat sommige Britse aandeelhouders zijn persoonlijke herverkiezing als president-commissaris zullen aangrijpen om het klimaatbeleid van het olieconcern te bekritiseren.
Adviesbureau Pirc, dat beleggers adviseert bij hun stemgedrag in aandeelhoudersvergaderingen, heeft zijn klanten bericht dat er „specifieke bezorgdheid” bestaat dat het beleid van Shell indruist tegen ‘Parijs’. Het aldaar gesloten akkoord moet de wereld behoeden voor een opwarming van meer dan 2 graden (en bij voorkeur 1,5 graad). Pirc, in Europa de grootste adviseur in zijn soort, stelt voor Mackenzie en zijn medebestuurders dinsdag vanwege het tekortschietende klimaatbeleid „ter verantwoording te roepen”.
‘Met oprechte spijt’
Ook van pensioenfonds Church of England (CofE) kan Mackenzie, die als president-commissaris de vergadering leidt, op verzet bij zijn herbenoeming rekenen. De Britse belegger heeft al aangekondigd om daarnaast ook tegen de formele benoeming van de pas aangestelde bestuursvoorzitter Wael Sawan te stemmen. Dat gebeurt „met oprechte spijt” zoals bestuurder Adam Matthews in The Telegraph verklaarde. „We hebben geen vertrouwen meer in de richting die het bedrijf is ingeslagen.” Winst op korte termijn krijgt bij Shell, zo luidt de beschuldiging, de prioriteit boven groene investeringen.
Het pensioenfonds behoort met zijn vermogen van 3 miljard pond (3,45 miljard euro) zeker niet tot de grotere beleggers, maar toch ligt het kritische statement gevoelig. CofE is jarenlang de zogeheten ‘lead investor’ geweest binnen het mondiale beleggerscollectief Climate Action 100+. Namens zevenhonderd grote beleggers leidde het Britse fonds de gesprekken met Shell en het oliebedrijf kon altijd op steun rekenen.
Shell zegt in een reactie in The Guardian dan ook „gedurende bijna een decennium met CofE als partners samen te hebben gewerkt” aan de energietransitie. „Wij (…) zijn het zeer oneens met het gewijzigde standpunt van het pensioenbestuur.”
Shell moet zich aan ‘Parijs’ gaan houden, vinden activistische aandeelhouders
Sawan en Mackenzie hoeven echt niet te vrezen voor hun positie, maar het gaat om het signaal. Sinds vorig jaar zijn de Nederlandse pensioenuitvoerders PGGM en MN ‘lead investor’ bij Climate Action 100+ (CA100+) en hun positie was vanaf het begin duidelijk: de twee beleggers steunen de jaarlijkse motie van de activistische aandeelhouder Follow This dat Shell zich aan Parijs moet gaan houden. Het oliebedrijf stelt altijd „in 2050 of eerder” zijn uitstoot te hebben beëindigd, maar ook een substantiële reductie vóór 2030 is cruciaal om Parijs te halen. Shell waarschuwt zijn aandeelhouders dat steun aan Follow This tegen hun „financiële belangen” ingaat en de opwarming van de aarde niet zal beperken.
Als ‘lead investor’ motiveert PGGM zijn kritiek voorafgaande aan de aandeelhoudersvergadering op de openbare site van CA100+. Volgens de belegger – goed voor 161 miljoen euro aan Shell-aandelen – zijn er „geen onafhankelijke partijen” die stellen dat het oliebedrijf in 2030 voldoet aan Parijs.
Geen formeel stemadvies
CA100+ kan met een totaal belegd vermogen van 68.000 miljard een invloedrijke club zijn, maar volgens Colin Tissen van PGGM is hun geventileerde standpunt geen stemadvies. Dat zou in de VS direct tot problemen leiden, waar ‘acting in concert’ (het samen optrekken door beleggers) als een ernstig vergrijp wordt gezien. Tegelijkertijd praten PGGM en MN geregeld een groep van ruim twintig institutionele beleggers binnen CA100+ bij als zij hun overleg met Shell hebben gehad. Geen formeel stemadvies misschien, maar als aanvoerder heb je toch invloed op je medespelers? „Dat is waar”, lacht Tissen, „maar we zijn geen coach”.
Volgens Tissen heeft de openbare verklaring van PGGM waarom het voor de resolutie van Follow This stemt meerdere doelen. „We laten zo zien wat onze motivatie is voor het stemgedrag bij Shell. Dit is een signaal aan andere beleggers en aan het bedrijf. Daarnaast is het een verantwoording voor ons eigen verduurzamingsprogramma aan onze achterban.” PGGM beheert de gelden van Pensioenfonds Zorg en Welzijn, goed voor ruim 220 miljard euro, en zit voor 150 miljoen euro in Shell. Zonder koerswijziging van het oliebedrijf gaan de aandelen komend jaar in de verkoop.
:format(webp)/s3/static.nrc.nl/images/gn4/stripped/data98992259-d4f7a4.jpg)
Tissen, verantwoordelijk voor het contact met Shell, gelooft niet dat de kritiek van veel beleggers gesmoord wordt door de huidige megawinsten en hogere dividenden. Toch daalde de steun voor de resolutie van Follow This vorig jaar van 30 tot ruim 20 procent van de aandeelhouders. „Ik denk dat vooral de energiecrisis een grote rol heeft gespeeld.” Dit zijn, redeneren velen, geen tijden om kritisch te doen over de aanhoudende investeringen in olie en gas. Onzin, vindt Tissen van PGGM. „Wij vinden de energiecrisis reden om extra te verduurzamen. Dat is niet alleen onze mening, dat vindt het Internationaal Energie Agentschap (IEA) ook. We moeten juist sneller van het gas af.”
Dat zal Milieudefensie ook vinden. De organisatie won twee jaar geleden een rechtszaak tegen Shell en de Haagse rechtbank verplichtte het concern om zijn uiterste best te doen de uitstoot in 2030 bijna gehalveerd te hebben. In zijn eerste jaarlijkse „monitor” concludeert Milieudefensie dat de uitspraak van de rechtbank nauwelijks wordt nageleefd. Shell stelde eerder op vergelijkbare kritiek dat de rechtbank niet heeft bepaald dat die afbouw van uitstoot direct moet beginnen.
Zoals eerder bij Ahold en ING neemt Milieudefensie dinsdag ook deel aan de aandeelhoudersvergadering van Shell. Nu al hebben de actievoerders laten weten welke vraag zij aan Mackenzie zullen stellen, zodat hij – anders dan bij de vastgelijmde demonstranten – niet verrast kan worden: gaat het bedrijf, zoals de rechtbank heeft bepaald, de totale uitstoot in 2030 met 45 procent halveren?
