Na wéér een dodelijke verkrachting: ‘Hoelang tot we zonder angst kunnen werken?’

Als even na middernacht het Indiase volkslied aanzwelt – het land viert deze donderdag zijn 78ste onafhankelijkheidsdag – vraagt een student zich vertwijfeld af: „Wanneer krijgen wíj onze onafhankelijkheid? Hoelang moeten wij nog wachten tot we zonder angst kunnen werken?”

De jonge vrouw, geciteerd door de BBC, is een van de tienduizenden die deelnamen aan een grote protestbijeenkomst in Kolkata, in de noordelijke deelstaat West-Bengalen. Die volgde op de gruwelijke verkrachting en moord op een 31-jarige arts in opleiding. Zij was vrijdag na een dienst van 36 uur in een zaal in het RG Kar Medical College in slaap gevallen en werd de volgende ochtend dood, halfnaakt en met zware verwondingen aangetroffen.

De demonstranten eisten veilig openbaar vervoer en rustruimtes voor vrouwen die ’s nachts werken. Ook in Delhi, Mumbai en Hyderabad werd gedemonstreerd, en zo’n driehonderdduizend dokters gingen deze week in staking. De protesten verliepen overwegend vreedzaam, maar in Kolkata zette de politie traangas in toen een groep onbekende mannen – volgens de demonstrerende artsen ‘buitenstaanders’ – het ziekenhuis trachtte te bestormen.

Gerechtigheid

De vader van het slachtoffer vertelde aan de tv-zender India Today dat zijn dochter de dag voor haar dood in haar dagboek schreef dat ze „een gouden medaille” wilde verdienen bij haar opleiding, en de beste wilde worden bij het artsenexamen. „Maar dat ligt nu allemaal in scherven.” De man hoopt op de doodstraf voor de dader of daders – er is tot dusverre één arrestatie verricht. „We hopen nu op gerechtigheid. We moeten de hoop niet verliezen.”

Gerechtigheid is echter niet vanzelfsprekend. Strafzaken rond verkrachting eindigen slechts in iets meer dan een kwart van de gevallen in een veroordeling – als het al tot een rechtszaak komt. In West-Bengalen is dat aandeel nog veel lager: zo’n 2,5 procent. Slachtoffers worden vaak niet serieus genomen, of krijgen zelf de schuld. Een rechtbank in Karnataka vroeg zich in 2020 bijvoorbeeld af wat een vrouw die door haar werkgever zei te zijn verkracht, om elf uur ’s avonds op kantoor te zoeken had.

Doodstraf

Seksueel geweld is een hardnekkig probleem in India. Ook in december 2012 braken in het hele land massale protesten uit, nadat een studente in Delhi door een buschauffeur en vijf mededaders was verkracht en mishandeld toen ze met een vriend na een bioscoopbezoek naar huis terugreisde. Ze overleed in een ziekenhuis aan haar verwondingen.

In 2022 vonden er volgens officiële statistieken bijna 32.000 verkrachtingen plaats in India. In werkelijkheid zijn het er waarschijnlijk meer

Eerder dit jaar kwam het probleem nog eens wereldwijd onder de aandacht toen een 28-jarige Braziliaans-Spaanse toeriste in Jharkhand door zeven mannen werd overvallen en verkracht.

Onder druk van demonstraties die na het busincident in 2012 in het hele land plaatsvonden, werd de wet aangescherpt, waardoor verkrachters bijvoorbeeld de doodstraf kunnen krijgen. Niettemin is seksueel geweld tegen vrouwen in India sindsdien niet afgenomen. In 2022 vonden er volgens officiële statistieken bijna 32.000 verkrachtingen plaats. Dat is per dag bijna negentig.

In werkelijkheid zijn dat er waarschijnlijk veel meer. De meeste slachtoffers behoren niet tot de rijkere middenklasse, zoals de jonge arts in Kolkata, maar zijn vrouwen – niet zelden minderjarig – uit achtergestelde groepen, zoals de kasteloze dalit, die de officiële cijfers zelden halen. Het onderzoek naar de verkrachting in Kolkata is donderdag overgedragen aan de federale opsporingsdienst CBI, om het vertrouwen van het publiek te vergroten nu geruchten de ronde doen dat het ziekenhuis en de plaatselijke autoriteiten de zaak onder het tapijt trachtten te vegen.

Woede

Tot donderdag had premier Narendra Modi nog niet op de verkrachtingszaak gereageerd, wat hem kritiek opleverde. Maar de massale protesten nopen ook politici om het probleem serieus te nemen. „Als samenleving moeten we nadenken over de wandaden die tegen onze moeders, dochters en zusters worden gepleegd”, zei Modi in zijn toespraak ter gelegenheid van onafhankelijkheidsdag, zonder Kolkata te expliciet te noemen. „Daarover heerst in het land veel woede. Ik kan die woede voelen.”


Lees ook

Zelfs de voorzitter van de Indiase Nationale Commissie voor Vrouwen (v) komt niet voor verkrachte vrouwen op

Een kunstenaar draagt een schilderij dat verwijst naar de groepsverkrachting van de Spaanse toerist in het Indiase district Dumka.

Die woede voelt ook Devalina Bose (27), die donderdag deelnam aan het protest en stage loopt in het ziekenhuis waar de verkrachting plaatsvond. „Ik blijf maar terugdenken aan hoe ik drie weken geleden een dutje deed in een ruimte een paar meter van de plek waar het is gebeurd”, zei ze tegen de BBC. „De deur kon niet op slot. Ik was bezorgd over mijn veiligheid, maar ik drukte de angst weg omdat ik dacht dat me in het ziekenhuis niks kon gebeuren.”