Hoe heeft de Catalaanse leider Carles Puigdemont onder toeziend oog van driehonderd agenten voor een tweede keer uit Spanje kunnen vluchten? Het is een vraag die de Spanjaarden bezighoudt na het spektakel van donderdagochtend, toen de politicus na zeven jaar ballingschap weer terugkeerde naar Spanje voor een korte toespraak en vervolgens weer verdween. Het politiekorps krijgt stevige kritiek op zijn optreden in Barcelona.
„We probeerden hem na zijn toespraak direct te benaderen”, zei hoofdcommissaris Eduard Sallent van de Mossos d’Esquadra, de Catalaanse politie, vrijdag tijdens een persconferentie. „Maar dat lukte niet door de massa, die als een muur om hem heen ging staan. Daarna gebeurde het allemaal heel snel. Meneer Puigdemont en Jordi Turull [algemeen secretaris van de onafhankelijkheidspartij Junts] verlieten het podium en liepen door een tent, waar ze beiden snel een hoed opzetten. Vervolgens stapten ze in een auto en vluchtten ze.”
De Catalaanse oud-regiopresident Puigdemont – tegen wie een arrestatiebevel is uitgevaardigd omdat hij verdacht wordt van verduistering van overheidsgelden – verscheen donderdagochtend in Barcelona, waar hij bij de Arc de Triomf, dicht bij het Catalaanse parlement, een korte toespraak hield. Hij pleitte voor een Catalunya lliure, een vrij Catalonië.
Geschikte plaats
Verwacht werd dat hij vervolgens in het parlement een stemming over de nieuwe regiopresident zou bijwonen, maar Puigdemont verdween direct na de toespraak. Volgens zijn partijtop is hij weer in België, maar de Spaanse politie gaat door met de klopjacht.
Door het arrestatiebevel is elke agent in het land verplicht om Puigdemont te arresteren wanneer hij in het zicht is. De hoofdcommissaris legt uit dat de politie vorige week al was begonnen met het maken van een plan om Puigdemont te arresteren rondom de stemming in het Catalaanse parlement. De politie wilde Puigdemont arresteren vóór hij het parlement zou bereiken, op een „geschikte plaats”.
Hoofdcommissaris Sallent: „Het korps was bijvoorbeeld geïnstrueerd om de toegang tot de Ciutadella [het parlement] te blokkeren. Als dit gedwarsboomd zou worden, moest er pepperspray ingezet worden. Maar het ging allemaal anders dan verwacht.”
Lees ook
En dan heerst de verwarring: is Puigdemont nou in het parlement of niet?
Het gezichtsverlies voor de politie is groot, helemaal nu blijkt dat Puigdemont dinsdag al in het land was. Volgens Jordi Turull, zijn rechterhand, arriveerde Puigdemont dinsdag in Barcelona, waar hij twee nachten heeft doorgebracht. Vervolgens is Turull met hem naar Zuid-Frankrijk gevlucht, omdat Puigdemont de aanwezigheid van de politie bij de Arc onevenredig vond. Puigdemont zou daarom op het laatste moment hebben besloten om de stemming in het parlement over te slaan, zegt Turull in een interview met de Catalaanse radiozender RAC1.
Volgens de nieuwe Catalaanse regiopresident, Salvador Illa, was het tafereel van Puigdemont een geplande actie om zijn benoeming te dwarsbomen. De Catalaanse politie heeft Turull, die in Zuid-Frankrijk zit, opgedragen zich te melden voor verhoor.
Nalatigheid
Ondertussen groeit de kritiek op de politie en de regering. Minister Félix Bolaños (Justitie, PSOE) legt de schuld van het falen volledig bij de Catalaanse politie. „De operatie om Puigdemont te arresteren werd uitgevoerd door de Mossos. Zij zijn verantwoordelijk hiervoor.” Maar de oppositie wijst naar de regering van premier Sánchez en eist ontslag van de niet-partijgebonden ministers Fernando Grande-Marlaska (Binnenlandse Zaken) en Margarita Robles (Defensie), vanwege de nalatigheid van de politie en de inlichtingendienst.
Critici vermoedden dat het Catalaanse politiekorps corrupt is dat en Puigdemont van binnenuit hulp heeft gehad om het land binnen te komen en snel weer te verlaten. Donderdag arresteerde de politie twee eigen agenten en vrijdag een derde, op verdenking van hulp bij de ontsnapping van de voormalige president. Een van hen is de eigenaar van het witte voertuig waarin Puigdemont vluchtte.
Hoofdcommissaris Sallent geeft toe dat er mogelijk verscheidene agenten betrokken waren bij de ontsnapping. „Het is mogelijk dat andere politiekorpsen hem hebben geholpen om te ontsnappen. We zijn bezig met een onderzoek.”
