Na een aantal jaren met verlies heeft de fabriek van Tata Steel in IJmuiden in de twaalf maanden tot en met maart 2025 een winst behaald van 90 miljoen euro. Dat blijkt uit de jaarcijfers die Tata Steel, het Indiase moederbedrijf van de staalfabriek, maandagmiddag heeft gepubliceerd.
Het positieve resultaat is opvallend. Half april maakte Tata Steel bekend ruim 1.600 van de 9.000 banen te willen schrappen. De financiële prestaties waren volgens het bedrijf zeer slecht. Financieel directeur Hans Turkesteen zei dat in de negen maanden voorafgaand aan 1 januari „na aftrek van financieringslasten en afschrijvingen” sprake was van een „aanzienlijk verlies”.
Het cijfer dat Tata Steel nu heeft gedeeld, betreft de winst voor aftrek van financieringslasten en afschrijvingen. In een verklaring zegt de Nederlandse fabriek dat de resultaten alsnog laten zien dat „onze prestaties structureel en drastisch” omhoog moeten. „Onze winstmarge is uitgekomen op 1,5 procent”, aldus Tata. Concurrenten zouden zitten op 7 à 8 procent.
De fabriek in IJmuiden behaalde in de twaalf betreffende maanden een omzet van ongeveer 6,2 miljard euro. Onder de streep bleef dus 90 miljoen euro over.
Veranderde situatie
Dat er na jaren weer winst is, mag goed nieuws zijn, het relatief lage bedrag laat tegelijkertijd ziend dat de situatie bij het staalbedrijf veranderd is. Jarenlang was de vuistregel dat het bedrijf een winst van ongeveer 300 miljoen euro overhield en dat het daarmee gezonder was dan veel Europese concurrenten. De afgelopen jaren kon de fabriek dit echter vaak niet waarmaken, en bleven verliezen over van soms wel honderden miljoenen euro’s.
Soms had het bedrijf daar zelf schuld aan: Tata Steel kampte vorig jaar bijvoorbeeld met een dramatisch verlopen restauratie van een van de twee hoogovens. Tegelijkertijd is sprake van bredere trends. Zo heeft de Europese staalmarkt last van stevige concurrentie uit China.
De afgelopen maanden probeerde de fabriek hard te bezuinigen, onder meer op dienstreizen. Dat lijkt dus enig resultaat te hebben gehad. Tegelijkertijd benadrukt ook de top in India dat het banen wil blijven schrappen. In het persbericht noemt topman Thachat Viswanath Narendran nog expliciet het aangekondigde „transformatieplan”.
Daarmee stevent de top voorlopig nog af op een conflict met het personeel, bleek maandagochtend. In een tent in Velsen-Noord, voor de deur van de fabriek, kwamen enkele honderden werknemers bijeen op initiatief van verschillende vakbonden (bij Tata Steel ligt de organisatiegraad rond de 50 procent, wat hoog is). Uit een stemming bleek een krappe meerderheid van het personeel de directie nog wat tijd te willen geven om tegemoet te komen aan de eis van het personeel om géén massale ontslagronde door te voeren.
Tegelijkertijd bleek uit de krappe stemming dat veel werknemers al zinnen op steviger stappen, zoals stakingen. Vakbondsvertegenwoordiger Cihan Lacin van FNV maakte nadrukkelijk duidelijk dat dit een optie is als directie en personeel niet nader tot elkaar komen.
Sociale en financiële spanningen
De sociale en financiële spanningen bij Tata Steel zijn maar enkele problemen waar de fabriek op dit moment mee kampt. Een staatssteundeal met de Nederlandse regering om over te gaan op een compleet andere, groene manier van staalmaken komt al maandenlang niet rond. (De fabriek in IJmuiden is verantwoordelijk voor 7 procent van de totale Nederlandse CO2-uitstoot). Intussen maken concurrenten in het buitenland wel afspraken met hun regeringen.
Lees ook
Lees ook: Bij Tata Steel breekt het eindspel aan
Tegelijkertijd stuurt de omgevingsdienst – die toezicht houdt op de vergunningen van de fabriek – de laatste maanden duidelijk aan op een sluiting van kooksgasfabriek-2. Dit bedrijfsonderdeel is volgens de dienst sterk verouderd en in zeer slechte staat, waardoor gevaarlijke stoffen kunnen vrijkomen. In de complexe en langdurige juridische strijd hierover leed Tata Steel eind april een gevoelige nederlaag, waarmee sluiting een stap dichterbij kwam.
Zoals vrijwel elk jaar het geval is noteerde het Indiase moederbedrijf van de fabriek als geheel zeer goede cijfers. De staalmarkt in India doet het al jarenlang uitzonderlijk goed, in tegenstelling tot die in Europa. Tata Steel noteerde een omzet van 26 miljard dollar, waarvan zo’n 3 miljard dollar aan winst overbleef.
