Goedemorgen! Dit is het economische nieuwsoverzicht Trumpoverzicht van vrijdag 7 maart:
Minister Reinette Klever (Buitenlandse Handel, PVV) heeft in Washington haar zorgen geuit over de handelsheffingen. Ze was daar voor een kennismaking, geen onderhandeling, maar heeft „wel duidelijk gemaakt dat heffingen schadelijk zijn”, meldt de NOS. Ze heeft de Amerikanen gewezen op de innige banden met Nederland. „De Verenigde Staten is voor ons het zesde exportland, Nederland is er de grootste investeerder”, zegt de minister.
De Amerikaanse president wil een strategische bitcoinreserve laten aanleggen, vergelijkbaar met de strategische olievoorraden van de VS. Daarvoor ondertekende hij afgelopen nacht een presidentieel besluit. De reserve moet gevuld worden met cryptomunten die in beslag zijn genomen. Wat het doel van de reserve precies is, is vooralsnog onduidelijk.
Zelf profiteert Trump in elk geval flink van crypto: zijn in januari gelanceerde memecoin $TRUMP heeft minstens 350 miljoen dollar opgeleverd, meldt de Financial Times.
En dan zijn fittie met China: de regering-Trump wil havengeld gaan heffen op Chinese schepen, zo blijkt uit een conceptbesluit dat Reuters heeft ingezien. Die heffing zou moeten gelden voor alle schepen die onder Chinese vlag varen of in de Volksrepubliek gebouwd zijn – dat is ongeveer de helft van alle schepen wereldwijd die in een jaar voor het eerst te water gaan.
Trump liet zich ook nog van zijn zachte kant zien terwijl Nederland op één oor lag: hij wil de deadline voor de gedwongen verkoop van TikTok best oprekken. „Er is veel interesse in TikTok”, zei hij tegen journalisten. „China zal daarin een rol spelen.” Vorig jaar werd in de VS een wet aangenomen die de Chinese TikTok-eigenaar ByteDance dwong om de app te verkopen, wat dat bedrijf weigert. De deadline daarvoor liep de dag voor Trumps inauguratie af, waarna het platform kortstondig offline ging. De nieuwe president gaf het bedrijf vervolgens 75 dagen extra tijd, en biedt nu dus alvast een opening tot verlenging daarvan.
Zo, dan nog even iets heel anders:
Ouders die minder kinderen krijgen, kopen duurdere babyvoeding. Dat zegt voedingsproducent Nestlé tegen de FT. De maker van merken zoals Little Steps en NAN zet in op ‘premiumisation’, een strategie waarbij bedrijven consumenten proberen over te halen om minder, maar wel duurdere producten te kopen. Daarmee gaan de producenten stijgende productiekosten en een krimpende afzetmarkt te lijf. (Ook bijvoorbeeld Heineken doet dit.)
In 2030 zal bijna 19 procent van de auto’s op Nederlandse wegen van een Chinees merk zijn, voorspelt autobranchevereniging Bovag. In heel Europa zal het Chinese marktaandeel dan zo’n 10 procent zijn, in 2023 was dat nog minder dan 4 procent. De merken worden daarbij niet echt getroffen door handelsheffingen: „Chinese fabrikanten weten dankzij het reeds opgebouwde kostenvoordeel de impact te beperken”, schrijft Bovag.
Minister Klever tijdens een eerder bezoek aan Istanbul. Foto AFP / Kemal Aslan
Twee Nederlandse tennisverrassingen binnen twee dagen: Tallon Griekspoor en Botic van de Zandschulp kregen het voor elkaar. In de tweede ronde van Indian Wells versloeg Griekspoor vrijdagavond de nummer 2 van de wereld, Alexander Zverev (4-6, 7-6 en 7-6). Een dag later sloeg Van de Zandschulp Novak Djokovic uit het toernooi, de voormalig nummer 1. En zondagavond bereikte Griekspoor alweer de vierde ronde: hij versloeg in twee sets de Franse nummer 30 Mpetshi Perricard (7-6 en 6-3). Van de Zandschulp komt maandag weer in actie.
Djokovic had het moeilijk in zijn partij tegen Van de Zandschulp. Hij begon de wedstrijd met veel fouten, en de 29-jarige Nederlander wist daar goed van te profiteren. Tennis op het hoogste niveau is voor Djokovic „echt een uitdaging” geworden, verzuchtte hij zondag na zijn nederlaag. De cijfers logen niet: met 6-2, 3-6 en 6-1 was de winst voor de Nederlander, nummer 85 van de wereld.
De winst van Van de Zandschulp was des te verrassender omdat hij eigenlijk al in de kwalificatie was uitgeschakeld voor het prestigieuze ATP1000-toernooi. Pas na een afmelding mocht Van de Zandschulp als ‘lucky loser’ alsnog meedoen aan het hoofdtoernooi. In de eerste ronde won hij vervolgens van Nick Kyrgios, die vanwege een blessure moest opgeven. En dan zomaar ineens winnen van Djokovic? „Ik denk dat ik de hele wedstrijd mijn kalmte heb bewaard”, analyseerde Van de Zandschulp na afloop. „Ik weet dat wanneer ik mijn kalmte verlies, vooral tegen de grote spelers, het een heel zware dag wordt.”
Gevaarlijk voor de top
De twee Nederlandse tennissers laten vaker zien gevaarlijk te kunnen zijn voor de absolute top. Zo versloeg Van de Zandschulp tijdens de US Open afgelopen zomer de nummer 3 van de wereld, Carlos Alcaraz. Griekspoor wist vorige maand in Dubai de Rus Daniil Medvedev (nummer 6) te verslaan. Ook tijdens de Davis Cup in november 2024 was er succes: Nederland versloeg in de kwartfinale gastland Spanje (onder meer door winst van Van de Zandschulp tegen de afscheid nemende Rafael Nadal) en moest pas in de finale buigen voor Italië, met de huidige nummer 1 van de wereld Jannik Sinner.
Dergelijke successen zorgen voor hoge verwachtingen, maar die worden niet altijd waargemaakt. Zo lukte het Van de Zandschulp op de US Open niet om de overwinning op Alcaraz een succesvol vervolg te geven. En Griekspoor verloor de wedstrijd na zijn winst op Medvedev in twee sets van Stefanos Tsisipas. Hun resultaten zijn sowieso het hele seizoen al matig. Van de Zandschulp kwam niet verder dan één achtste finale, in Doha. Griekspoor verloor dit jaar al in de eerste ronde op de Australian Open, maar wist in Dubai weer wel de halve finale te halen.
Vorm tegenstanders
De verrassende zeges van Van de Zandschulp en Griekspoor in Indian Wells, ook wel ‘het vijfde grandslam’ genoemd, waren niet helemaal los te zien van de vorm van hun tegenstanders Djokovic en Zverev. De Serviër is nog herstellende van een blessure aan zijn dijbeen. Ook Zverev speelde sinds zijn nederlaag tegen Sinner in de finale van de Australian Open nog geen goede wedstrijd. „Mijn zelfvertrouwen was in het begin heel hoog, maar nu is dat een stuk minder. Ik speel gewoon verschrikkelijk”, stelde de Duitser na zijn uitschakeling tegen Griekspoor bij Eurosport.
Beide Nederlanders kunnen in Indian Wells stijgen op de wereldranglijst. Niet alleen kan de winnaar van het ATP1000-toernooi duizend punten halen, ook spelers die minder ver komen kunnen hier veel punten verzamelen. Omdat de verschillen in de top-50 en zeker de top-100 van de ranglijst klein zijn, doet elke ronde ertoe. Van de Zandschulp is nu al verzekerd van drie plaatsen winst, maar mocht hij zijn derde ronde winnen, dan stijgt hij door naar de 75ste plaats. Als hij nog verder komt, is zelfs een terugkeer in de top-50 mogelijk.
Griekspoor haalde in Indian Wells vorig jaar de derde ronde (die hij toen overigens verloor van Zverev). Nu hij de vierde ronde heeft bereikt, stijgt hij in ieder geval naar de 39ste plaats. Mocht hij ook die wedstrijd winnen, dan stijgt hij in ieder geval door tot de 35ste plaats.
Natúúrlijk ging Femke Bol dit niet uit handen geven. In de finale van de 4×400 meter voor vrouwen bleef het zondagavond lang spannend, toen Bol en de Britse slotloopster naast elkaar de laatste bocht indoken. Maar toen zette Bol, indoor de snelste vrouw op de 400 meter ooit, aan en werd het gat met elke pas groter. Op de streep was het verschil ruim een halve seconde – en het gejuich oorverdovend.
Voor het oog van koning Willem-Alexander pakte de Nederlandse equipe zondag op de slotdag van de EK indoor atletiek in Omnisport in Apeldoorn de een na de andere Europese titel. De sfeer, begeleid door de muziek van Snollebollekes, was de hele dag ronduit feestelijk, maar het luidst werd er toch gejoeld toen Bol in haar eentje op de finish afstormde.
Na afloop sprong Bol van links naar rechts, ze sloeg het stokje uit blijdschap in de lucht. „Ik had niet willen missen om hier zo te staan met de vrouwenploeg, met de mix [gemengde aflossingsploeg]”, zei ze, kijkend naar de rest van het team. „Met al dat publiek krijg je toch een boost, dat geeft zoveel energie. Dit is echt geweldig.”
Twee races, twee keer goud, en het indoorseizoen voor Bol zit er alweer op. Het gezicht van de Nederlandse atletiek liep dit toernooi in eigen land twee estafettes maar geen 400 meter, de afstand waarop ze wereldkampioen en wereldrecordhoudster is. Bij haar afwezigheid werd Lieke Klaver Europees kampioen. Ook de wereldkampioenschappen in China over twee weken slaat Bol over.
Het is een beslissing die de 25-jarige Bol vorig jaar voor zichzelf al nam, vlak na de Olympische Spelen in Parijs. Normaliter laat ze het afhangen van haar vorm in het voorseizoen: is die goed, dan doet ze mee aan het indoorcircuit; en dat was de afgelopen jaren telkens het geval.
Achtbaan
Ook dit jaar zat het goed met haar vorm, vertelde Bol twee weken geleden. Maar er speelde dit keer wat anders mee: „Ik heb eigenlijk sinds de Olympische Spelen van Tokio [in 2021] niet echt een moment rust gehad”, zei Bol. Telkens ging ze van wedstrijd naar wedstrijd, indoor en outdoor, telkens werden de resultaten mooier, als een „achtbaan die voornamelijk omhoog gaat”.
Heel erg leuk, zei Bol, maar niet alleen maar mooi. „Als ik dacht dat er niet meer op me af kon komen, dan gebeurde dat wel. Dan werd ik dubbel wereldkampioen, dan kwam er weer meer op me af. Dan pakte ik het wereldrecord, nog meer.”
Al die aandacht en verwachtingen kosten Bol energie. Ze is zó competitief dat ze haar voorbereidingen voor wedstrijd niet half kan doen, zei haar coach Laurent Meuwly. „Ze doet niet mee voor de lol, dan wil ze presteren.” Volgens hem had Bol mentale rust nodig om straks weer op haar topniveau te komen en nog beter te worden.
Het plezier in haar sport was het afgelopen jaar wat minder, gaf Bol toe. „Niet dat ik geen plezier had, maar ik legde mezelf zoveel druk dat het bij trainingen af en toe minder was dan ik wilde.” Dat heeft allemaal met haar perfectionisme te maken, dat richting wedstrijden altijd de kop opsteekt. „Nu was die stress er een stuk minder, omdat er geen wedstrijd aan kwam.”
Bol is op een punt in haar carrière aanbeland dat ze het zich kan veroorloven. Ze is inmiddels olympisch kampioen, meervoudig wereld- en Europees kampioen en wereldrecordhouder. „Elke medaille die je eigenlijk kan willen, heb ik intussen. Het is goed om daar met wat tijd en afstand naar te kunnen kijken. Ik wil het kunnen waarderen, want het is heel bijzonder wat ik meemaak.”
Experimenteren
Dit post-olympisch jaar bood Bol een kans haar seizoen anders in te delen. „Ik heb zo vaak ervoor gekozen om een wedstrijd toch wel te lopen. Dus nu ga ik een keer ‘nee’ zeggen en kijken of ik er spijt van krijg.” Dat de WK atletiek in Tokio dit jaar pas half september in plaats van begin augustus plaatsvinden, is een extra reden; de weg naar haar absolute piek dit seizoen is nog lang.
Dankzij haar besluit kon Bol meer trainen dan in andere jaren, en „harder dan ooit”, zei ze. Terwijl de rest van de trainingsgroep onder coach Meuwly zich ging toeleggen op deze EK, bleef Bol werken aan haar uithoudingsvermogen en snelheid. Ze heeft meer op de horden kunnen trainen dan in voorgaande seizoenen, en is samen met Meuwly met haar stappenritme tussen de horden aan het experimenteren.
Het doel blijft de komende jaren op de 400 meter horden de beste te zijn en olympisch kampioen te worden. Dit jaar wil Bol echter zo min aan de Olympische Spelen denken. „Even is de druk eraf.”
Lieke Klaver op weg naar de Europese titel op de 400 meter. Foto Iris van den Broek/ANP
Maar een Europees toernooi in eigen land kon ze niet overslaan, zei Bol. „Wie wil er nou niet op een thuistoernooi lopen?” De laatste keer dat een atletiektoernooi in Nederland werd georganiseerd, de EK in Amsterdam in 2016, was Bol vrijwilliger en scande ze toegangskaartjes. „Ik denk niet dat ze had meegedaan als dit toernooi niet in Nederland was geweest”, zei haar coach Meuwly.
De estafettenummers boden Bol een compromis: wel in actie kon komen in teamverband zonder voor zichzelf de stress op te hoeven zoeken. Twijfel over haar vorm had ze vooraf niet, ook al had ze niet specifiek naar dit toernooi toegewerkt. „Ik ga er wel vanuit dat ik het stokje goed kan thuisbrengen.”
Dat gebeurde – en ook zonder topvorm maakte Bol het verschil. Eerst donderdag op de 4×400 meter gemengde estafette, waar Bol in de finale als slotloopster het stokje in derde positie kreeg overhandigd, en toen begon aan een haar typerende inhaalrace.
Zondag leidden de Nederlandse vrouwen van start tot finish. Bol hoefde het alleen maar af te maken, en deed dat overtuigend.
Wanneer Bol weer te bewonderen zal zijn tijdens een atletiekwedstrijd weet ze zelf nog niet. Uitkomen op de 4×400 meter tijdens de WK estafette in China in mei is een optie. Voor de 400 meter horden denkt Bol aan medio juni. „Ik denk dat ik uiteindelijk wel veel races ga lopen. Maar het is niet zo dat ik vroeger in de buitenlucht ga starten omdat ik nu geen wedstrijden loop. Uiteindelijk moet ik eind september pieken.”
Lees ook
Vijf keer goud voor Nederland op slotdag EK indoor atletiek, diskwalificatie estafettevrouwen teruggedraaid
De Roemeense kiesraad heeft besloten dat de pro-Russische presidentskandidaat Calin Georgescu niet mee mag doen aan de verkiezingen die in mei plaatsvinden. Dat meldden Roemeense media zondag. Na de bekendmaking van het nieuws zou voor het centrale electorale bureau in de hoofdstad Boekarest onrust zijn uitgebroken, ook zou de politie met traangas hebben gespoten.
In november won de extreem-rechtse Georgescu uit het niets de eerste ronde van de presidentsverkiezingen met 23 procent van de stemmen – volgens de peilingen zou hij op 5 procent uitgekomen zijn. Het succes was deels te verklaren door een gecoördineerde campagne via TikTok, waarbij volgens de Roemeense veiligheidsdiensten mogelijk sprake was van Russische inmenging. Daarop besloot het Constitutioneel Hof van Roemenië de uitslag ongeldig te verklaren en er werden nieuwe verkiezingen gepland in mei.
Het besluit stuitte op weerstand, onder meer van de inmiddels in Amerika aangetreden vicepresident JD Vance. Georgescu kreeg recent ook bijval van Trump-adviseur Elon Musk nadat hij werd aangehouden door het Roemeense Openbaar Ministerie op verdenking van – onder andere – handelen in strijd met de grondwet. Afgelopen donderdag werd de Roemeen in het ongelijk gesteld door het Europees Hof voor de Rechten van de Mens in een zaak die hij had aangespannen over het schrappen van de verkiezingsuitslag van november.
Lees ook
Twijfels over TikTok en fraude na verrassende uitslag van Roemeense presidentsverkiezingen