Minder ‘verlammende druk’ op studenten: kabinet halveert aantal studiepunten dat student moet halen

Studenten hoeven in het eerste studiejaar nog maar 30 in plaats van 60 studiepunten te halen om door te mogen met hun opleiding. De normen voor het zogenoemde positief bindend studieadvies (bsa) moeten worden versoepeld vanaf het studiejaar 2025-2026.

Daartoe heeft minister Robbert Dijkgraaf (Onderwijs, D66) vandaag een wetswijziging naar de Tweede Kamer gestuurd. „Ik wil de druk in het systeem verlagen en zo het welzijn van studenten verbeteren. Ik hoor keer op keer in gesprekken met studenten dat ze veel prestatiedruk ervaren”, schrijft hij aan de Kamer.

Universiteiten en hogescholen staat het nu vrij de normen voor een positief bsa te bepalen na het eerste jaar. De ene universiteit (Erasmus) eist dat eerstejaarsstudenten alle 60 punten halen, de meeste eisen 40 tot 50 punten, en de Wageningen University eist het laagste aantal: 36 punten. Gemiddeld ligt de bsa-norm op 41 studiepunten in het eerste jaar. Enkele opleidingen, ook op hogescholen, stellen geen minimumeisen voor een positief bsa.

Als de Tweede Kamer akkoord gaat met de wetswijziging zullen hogeronderwijsinstellingen maximaal 30 punten van de 60 tijdens het eerste jaar mogen eisen. Na twee jaar mag de opleiding volgens de wetswijziging wél eisen dat de student alle 60 punten van het eerste jaar heeft behaald.

‘Te veel druk vertroebelt het beeld’

Uit diverse onderzoeken is gebleken dat studenten prestatiedruk ervaren door de angst dat ze te weinig punten zullen halen in het eerste studiejaar en dan van de studie af zullen moeten. Anderhalf jaar geleden constateerde het kabinet al dat studenten onder grote druk staan, die verlicht moet worden.

Ook de studielening, die ze in veel gevallen hebben en die oploopt naar mate ze langer over de studie doen, verhoogt de druk op studenten. Vanaf september krijgen studenten weer een studiebeurs – mits de Eerste Kamer ermee instemt. Ze hoeven dan minder geld te lenen.

Het bsa werd ingevoerd om te voorkomen dat studenten jaren besteden aan een studie die eigenlijk niet bij hen past. Of dat ze alsnog afhaken na een paar jaar. De uitval op de universiteit en hogescholen en het uitgebreide studeren, kostten universiteiten, en dus ook de Rijksoverheid, veel geld. Maar het gevolg was dat de lat in het eerste jaar vaak erg hoog werd gelegd, „met te veel druk op de student tot gevolg”, aldus Dijkgraaf. En: „Te veel druk werkt verlammend, kan leiden tot slechtere leerprestaties en vertroebelt zo het beeld of een student al dan niet geschikt is voor een opleiding.”

Lees ook dit artikel: De basisbeurs komt terug – maar studenten hoeven zich niet rijk te rekenen

Tweede Kamer

Universiteiten zijn niet blij met de aangekondigde versoepeling. Zij zien het bsa als een handig instrument om studenten die het eerste jaar niet gaan halen, weg te sturen. Bovendien zijn studenten gemiddeld hogere cijfers gaan halen sinds de invoering van het bsa én sneller de studie gaan doorlopen, blijkt uit onderzoek.

Maar de studentenorganisatie Interstedelijke Studenten Overleg is er wel blij mee. Voorzitter Terri van der Velden: „Het bsa diende allang niet meer zijn oorspronkelijke doel, namelijk het adviseren van studenten over hun match met de opleiding en het eventueel doorverwijzen van studenten naar een studie die beter bij hen zou passen. Het is uitgegroeid tot een selectiemiddel waarmee minder presterende studenten alsnog afgewezen kunnen worden. Het is alom bekend dat de huidige studenten onder grote druk staan en deze versoepeling gaat deze druk hoe dan ook verlichten.”

Naast versoepeling van het bsa, wil Dijkgraaf bij studenten in het hoger- en wetenschappelijk onderwijs zorgen voor een „betere balans tussen studievoortgang en welzijn” en studenten „krijgen meer tijd om te wennen aan studeren”.

Lees ook dit artikel: Voor studenten komt de druk van alle kanten – en drank en drugs ook