Milieuorganisaties Mobilisation for the Environment (MOB) en Vereniging Leefmilieu hebben dinsdag tien juridische verzoeken ingediend bij de provincie Limburg om stikstofuitstoot zonder vergunning tegen te gaan. Dat melden de organisaties in een verklaring.
Johan Vollenbroek van MOB zegt tegen NRC dat de eerste tien handhavingsverzoeken naar de provincie Limburg verstuurd zijn. Volgende week gaan er tien naar Gelderland, de week erna tien naar Friesland. „In principe gaan we ze allemaal af.”
De verzoeken, waarvan er vanaf deze dinsdag elke week tien zullen worden ingediend bij telkens een andere provincie, zijn gericht tegen PAS-melders: boeren die door toedoen van de overheid al sinds 2019 zonder natuurvergunning werken.
PAS-melders zijn bedrijven die volgens het overheidsprogramma Programma Aanpak Stikstof (PAS) hun stikstofuitstoot mochten verhogen zonder dat ze daar een vergunning voor nodig hadden. De Raad van State oordeelde in 2019 dat het beleid niet in lijn is met natuurbeschermingswetten, waardoor de PAS-melders, die hun bedrijf al hadden uitgebreid, plotseling tóch een vergunning moesten hebben. Vanwege de overbelasting van de natuur door stikstof, kunnen provincies momenteel echter nauwelijks stikstofvergunningen verlenen.
De regering had tot half 2025 de tijd om een oplossing voor het probleem van de PAS-melders te bedenken. „Die termijn heeft minister Wiersma ongebruikt laten verlopen”, staat in de verklaring van de milieuorganisaties. Eind vorig jaar vroeg demissionair minister van Landbouw Femke Wiersema (BBB) uitstel aan tot 2028. Dat werd door de Raad van State afgewezen, wat betekent dat PAS-melders vanaf ongeveer nu illegaal, zonder natuurvergunning, opereren.
Limburg, dan Gelderland en Friesland
De oplossing die demissionair minister van Landbouw Femke Wiersma voorstelt, zien MOB en Vereniging Leefmilieu niet zitten. Wiersma wil de zogenaamde rekenkundige ondergrens van de stikstofberekeningen verhogen. Daardoor zouden dan veel PAS-melders gelegaliseerd worden. Wiersma vroeg eind april advies aan de Raad van State over de invoering van de nieuwe rekengrens van 1 mol, maar die vond het voorstel risicovol en verwacht dat de nieuwe ondergrens „in procedures bij de rechter ter discussie wordt gesteld”.
Als de rekengrens verhoogd wordt, zal dat volgens MOB en de Verenging Leefmilieu leiden tot een nieuwe groep boeren die met toestemming van de overheid gelegaliseerd wordt, om vervolgens teruggefloten te worden door de rechter. De milieuorganisaties noemen dit „cynische politiek: ‘Iedereen illegaal maakt niemand illegaal’”.
De clubs richten zich niet alleen op PAS-melders, maar ook op piekbelasters die wél een natuurvergunning hebben. „In de afgelopen weken werden al een tientallen verzoeken verstuurd,” zegt Vollenbroek, „twintig voor het intrekken van vergunningen van eendenfokkerijen, vijftien voor die van megastallen”.
MOB spande eerder andere zaken aan tegen de overheid, de luchtvaart en anderen in de landbouwsector. De rechter weigerde op verzoek van MOB de vergunningen van piekbelasters in Noord-Brabant in te trekken, maar legde ze wel op in gesprek te gaan met de provincie en de milieuorganisatie over hoe ze hun stikstofuitstoot zouden beperken. Afgelopen week won de organisatie een zaak tegen Schiphol: de natuurvergunning van de luchthaven wordt vernietigd.
Lees ook
‘Stikstofsectoren’ weten het even ook niet meer na rechterlijke uitspraken
