Mijn dochtertje heeft sterke voorkeur voor haar vader, moet ik dat zo laten?

Opgevoed Elke week legt Annemiek Leclaire een lezersvraag voor aan deskundigen.


Illustratie Martien ter Veen

Moeder: „Mijn dochter van bijna 3 heeft een sterke voorkeur voor haar vader. Ze wil door hem getild worden, hij moet haar naar bed brengen, het haar in een staart doen, aankleden, iets aangeven, noem maar op. Ze zegt tegen mij: ‘Nee, niet jij!’ en ‘Jij mag dat niet doen!’ Soms gaat ze dan zelfs huilen. Het is ontstaan voor onze jongste geboren werd. Mijn dochter werd geopereerd en is toen een tijdje grotendeels verzorgd door mijn partner omdat ik zwanger was. We willen de de taken graag verdelen, bovendien is het voor mij niet echt leuk als ze huilt omdat ik haar help in plaats van haar vader. Soms baal ik er flink van. Hoe kunnen we dit het beste aanpakken? Meegaan in haar wens, of het toch forceren? Het is overigens alleen als mijn partner en ik allebei aanwezig zijn. Als ik met haar alleen ben, merk ik er niks van.”

Naam is bij de redactie bekend. (Deze rubriek is anoniem, omdat moeilijkheden in de opvoeding gevoelig liggen.) Wilt u een dilemma in de opvoeding voorleggen? Stuur uw vraag of reacties naar [email protected]

Kalm blijven

Carlo Schuengel: „Een kind kan in een bepaalde leeftijdsfase een voorkeur hebben voor een ouder. Nu is papa even populair, dat wil niet zeggen dat het zo blijft. Zo’n voorkeur past ook in de ontwikkelingsfase van uw dochter, waarin ze haar wil steeds sterker manifesteert.

„Van ouders met peuters wordt stuurmanskunst gevraagd. Het vereist kalmte om die groeiende autonomie niet te onderdrukken, maar in goede banen te leiden. Voor uw kind is zo’n wens op dat moment heel urgent. Uw dochter heeft nog niet het begripsvermogen om te snappen waarom haar vader niet kan komen als hij toch in de buurt is. Haar dit weigeren leidt bij haar tot grote emoties, die ook bij u heftige emoties kunnen veroorzaken, zeker op een druk moment aan het eind van een hectische dag. Dat is een valkuil, want escalaties leiden zelden tot een goede pedagogische oplossing. Bij een dwingende opvoeding, waarin wensen van het kind onderdrukt worden, zien we daarom vaak halfslachtig gedrag: het kind krijgt uiteindelijk toch haar zin, en zet de volgende keer hoger in.

„Soms is conflict nodig om een kind een belangrijke regel bij te brengen, maar dat vereist innerlijke rust. Daarom is het goed om bij een potentieel conflict met uw kind steeds in de gaten te houden of deze strijd op dit moment de moeite waard is, en kalm gevoerd kan worden.”

Niets forceren

Carolina de Weerth: „Het is heel normaal dat een kind op deze leeftijd aan twee volwassenen sterk gehecht is maar toch een voorkeur heeft voor de ene ouder. Vaak is dat de moeder. Je ziet dat als kinderen pijn hebben, ze vaak naar mama rennen, omdat dit de volwassene is die ze het meest gezien hebben. In dit geval is het vader, en dat is goed te begrijpen want hij is een veilige figuur geweest toen uw dochter het lastig had en u wat minder aanwezig kon zijn.

„Wat ook kan meespelen is dat vaders vaak ander speelgedrag laten zien: wat uitdagender, minder voorspelbaar en energieker. Het kan zijn dat deze omgangsstijl op dit moment net iets beter bij uw dochter past.

„Het is begrijpelijk dat u daarvan baalt, maar forceer het niet, en laat uw irritatie niet blijken want dan ontstaat het risico dat zich iets negatiefs ontwikkelt, terwijl daar nu eigenlijk geen sprake van is. Uw dochter heeft met zowel u als uw partner een goede band, dus jullie hebben het samen goed gedaan. Houd het relaxed, en probeer met uw dochter regelmatig wat gezellige momentjes te hebben, bijvoorbeeld samen een boekje lezen.”

Carlo Schuengel is hoogleraar orthopedagogiek aan de Vrije Universiteit Amsterdam Carolina de Weerth is als hoogleraar psychobiologie van de vroege ontwikkeling verbonden aan het Radboudumc.